Тәуекелді басқару

Бірдей жаман болады, егер осындай категориялар тым аз немесе егер осындай тым көп болса. Венгер ғалымдары пікірінше аса мақсатты 5-6 топты пайдаланған жөн.

Шаруашылық жұмыстың масштабы бойынша тәуекелді классифицирлеу яғни, қандай статистикалық көптігінің негізінде категория шегін белгілейді, барлық халықтық шаруашылық, сектор, сала және т.б. Тәуекел коэффициентінің мәні химиялық өндіріске қатыстылығына және мысалға, ағаш өңдеу өндірісіне қатыстылығына түрлі масштабтағы тәуекелді белгілуге болады.

Шаруашылық тәуекелге баратын жақтар тәртібінің қызықты классификациясын венгерлік авторлар ұсынған. Олар егер бар деректер белгілуге мүмкіндік берсе, тәуекелдің коэффициентінің шамасы бойыша қандайы шынайы экономикалық әрекетке ілеседі, онда матеметикалық және экономикалық ойлар негізінде тәуекел коэффициеті көмегімен тәуекелге баратын жақтар тәртібін осындай түрде сипатауға болады: пессимистік, абайылылық, тәуекелдің орташа дәрежесімен, құмарлық. Бұл градация тәуекелді қабылдау аймағында тәртіптің қанша категориясын құруға болатынына байланысты.15 суретте тәуекелдің бағдарлы шкаласы ұсынылған.

0,20 Абайлылық

0,40 Тәуекелдің орташа дәрежесі

0,60 Тәуекел

0,80 Тәуекелдің артылған дәрежесі

1,00 Құмарлық

1,20
15 сурет - Тәуекел шкаласының (схемасы)
Аса жұқа талдау әрбір шаруашылық жазықтығына тәуекелдің шкаласын талап етеді.

Барлық мәселе шешім қабылдаумен байланысты болғандықтан, бірнеше негізгі элементтерден тұратын толық белгілі құрылымы бар, шешімді қабылдаудың ортақ үлгісін өңдеуге болады.

Көрсетілгендей, тәуекел түсінігі мен белгісіздік арасында айырмашылық бар. Тәуекел туралы жағдайда, бірнеше ықтимал шығындар мен релевантті өткен тәжірибесі бар ықтимал шығындарды статистикалық өңдеуге болатын кезде айтылады. Белгісіздік бірнеше ықтимал шығындарда бірақ алдыңдағы статистикалық деректер азда көрінеді және бұл ықтимал шығындарды болжауға мүмкіндік бермейді. Бизнестегі көптеген шешімдерді белгісіздік категориясына жатқызуға болады. Алайда біздің талдау жүргізілуімізде жоғарыда белгіленген тәуекел мен белгісіздіктің арасындағы айырмашылықта үлкен мәнділік жоқ, сондықтан белгілі мәнде бұл терминдерді синонимдер ретінде пайдалануға болады.

Шешімді қабылдау үлгісі келесі сипатқа ие.

Жақ шешкісі келетін мақсат пен тапсырма, қабылданатын шешім, мысалы кіріс максимализация немесе келтірілген қаржы жағдайының ағымының құндылығын белгілейді. Мақсаттың сандық болжамын жиі мақсатты функция деп атайды, ол әрекеттің баламалық нұсқаларын бағалауға қолданылады және осы нұсқалардан ең жақсысын таңдауға қызмет етеді.

Қойылған мақсатқа жетуге рұқсат беретін әрекетінің баламалық нұсқаларын іздеу.