=
тәуекел кішірейеді, егер оң аймақта жағдайдың ықтималдылығы бар болса, ол сонымен бірге кішірейеді, егер оң аймақта қайтарым болса, немесе шығын теріс аймақта болса жоғарыда көрсетілген тәуекелдің коэффицентті қолдауда жеткіліксіздіктің бірі болып табылады. Жеткіліксіздіктен арылу үшін 0- ден 1- ге дейін қалыптастырылған шекаралар іске асырылады.Тәуекелдің коэффициентінің басқа жеткіліксіздігі, ол оның көмегімен субьективті факторларды ескеру мүмкін емес. Тәуекелді салмақты жеткіліксіздігі оның анықталуы үшін нақты қайтарым функциясын құру болып табылады. Осындай байланысты құру түрлі экономикалық көрсеткіштер үшін аса күрделі, оны ірі жобаларда компьютерді бағдарламалардың көмегімен бағалауда қолданылады.
Жоғарыда көрсетілген жеткіліксіздіктен, тәжірибе саласында түрлі тәуекел критерилерін қолдануға әкеледі, күрделі шешімді жағдайларда және кәсіпкерлік әрекеттер онымен бірге тәуекелдің сандық бағасы шкаламен толықтырылады, оларды тәуекелдің ұсынысты дәрежесі ретінде қарастыруға болады.
Мысалға: баға шкаласына 0,1-ден 0,25 –ке дейін критерилерін қосуға болады, жеткілікті тәуекел 0,25 ас жоғары. Тәуекел бағасының аса тартылған әдісінің бірі болып қолданылған
R= Фn * P, (15)
Мұнда Фш – шығын өлшемі.
Р- тәуекел жағдайдың басу ықтималдылығы
Инвестициялық қаржы саласында критерии сапасында жобалардың тәуекел сандық бағасында капитал саламы келесі көрсеткіштерді қолданған жөн:
ықтимал нәтиженің орташа күтілген мәні;
орташа кварталды қалдық.
Бұған қоса тәуекелдің түрінің өзгерісін қолдануға болады, ол барлық капиталдың құндылығына ықтимал шығынның максималды өлшемінің қарым - қатынасы ретінде есептелген. Тәуекел жақын тәуекел банкроттықты белгілейді. Көрсетілген әдістерден басқа тәуекелдің сандық бағасына спецификалық әдістер мен тәуекелдің жеке түрлерінің бағасы үшін қабылдаулар бар.
Қазіргі уақытта ғылыми - түсініктеме ұсыныстар приемлимості бойынша сол немесе басқа тәуекелдің деңгейінде нақты жағдайда белгілеу.
Тәртіпті стратегиялық таңдауымен бірге нақты шешімді қабылдауда кәсіпке мақсатты айыра білу және белгіленген аймақта бөлу (тәуекел аймағында) деңгейге байланысты, ықтимал шығын болды. Тәуекелдің сандық бағасының жеткіліксіздігін орындауда басқарушылық шешімдер қабылдау процесінде өңдеу мен тәуекелдің арнайы шкалаларын пайдалану, олар тәуекелге баратын кәсіпкердің тәртібін жетілдіруге рұқсат береді.
Көрсеткіштер көптігі, соның нәтижесінде тәуекел бағасы іске асады, оларды қолдану бойынша тәуекел мен ұсыныстар туады. Аса шкаласының көп түрлігі негізделген эмперикалық тәуекел шкаласы болып табылады. 2 кестеде көрсетілген, оны тәуекел аймағында қолдануға болады деп зерттеушілер ұсынған.
2 кесте - Тәуекелдің эмперикалық шкала деңгейі
Қаланбаған шығынның ықтималдылығы (тәуекел өлшемі)
|
Тәуекел градатциясының атауы
|
1- ден 0,1-ге дейін
|
Минималды
|
0,1 –ден 0,3-ке дейін
|
Шағын
|
0,3-тен 0,4-ке дейін
|
Орташа
|
0,4-тен 0,6-ға дейін
|
Жоғары
|
0,6-дан 0,8 –ге дейін
|
Максималды
|
0,8 –ден 1-ге дейін
|
Критерилі
|
Достарыңызбен бөлісу: |