ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ
Қазақстан
Республикасының Адам
құқықтары жөніндегі уәкіл
ROYAL NORWEGIAN EMBASSY
БАЛАЛАрДЫң ТӘуЕКЕЛДі МіНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА,
ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАуШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ
АДАМ САуДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАу
Қазақстандағы БҰҰ Балалар қоры
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАрДЫң
ТӘуЕКЕЛДі МіНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ
ҚАНАуШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САуДАСЫНА
ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАу
ЕСЕПТі ДАйЫНДАҒАН
ЮНИСЕФ ХАЛЫҚАрАЛЫҚ КЕңЕСШіСі
ДОКТОр рОБИН Н. ХААрр
2012 ж.
ROYAL NORWEGIAN EMBASSY
Қазақстан
Республикасының Адам
құқықтары жөніндегі уәкіл
Қазақстандағы БҰҰ Балалар қоры
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
2
Осы есеп № AID-176-IO-11-00001 гранты аясында АҚШ-тың халықаралық даму агенттігінің, сондай-
ақ № KAZ-11/0003 гранты аясында Норвегияның Сыртқы істер министрлігінің қолдауымен дай-
ындалды. Бұл басылымда көрініс тапқан пікірлер авторға тиесілі және де міндетті түрде АҚШ-тың
халықаралық даму агенттігі, Норвегияның Сыртқы істер министрлігі немесе Қазақстандағы БҰҰ
Балалар Қорының (ЮНИСЕФ) ресми ой-пікірін көрсетпейді.
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
3
МАЗМҰНЫ
Алғысөз 6
ЖИЫНТЫҚТАЛҒАН ЕСЕП
9
1-тарау: Кіріспе
21
Зерттеудің алғышарттары
21
Мүмкіндіктер теңдігіне негізделген бағалау
22
Қазақстандағы адам саудасы мен жыныстық қанаушылыққа қатысты балалар осалдығын
зерттеу не үшін қажет?
23
2-тарау: Зерттеу үлгісі
24
Зерттеудің мақсаты
25
Зерттеу үлгісі
25
Зерттеу аймағы
26
Іріктеу тобы
26
Құрылымдалған тереңдетілген сұхбат
28
Географиялық карталау
29
Пилоттық тестілеу және зерттеу тобын оқыту
30
Мәліметтерді талдау
30
3-тарау: Демографиялық мәліметтер және осалдықтың түрлері
31
Балалар/жасөспірімдер санаттары
32
Іріктеу тобының демографиялық мәліметтері
33
Білімі 35
Институционализация
36
Туып-өскен жері және отбасындағы өмір сүру жағдайлары
36
Үйден кету тәжірибесі
38
Үйден кету шешімі: итермелеуші және қызықтырушы факторлар
39
Итермелеуші фактор: кедейлік
43
Итермелеуші фактор: отбасындағы зорлық-зомбылық және жанжалдар
47
Итермелеуші фактор: ата-анасының алкогольді ішімдікті және есірткіні қолдануы
49
Итермелеуші фактор: ата-анасының/қамқоршысының дүние салуы
53
Итермелеуші фактор: ата-анасының ажырасуы
55
Итермелеуші фактор: жыныстық сипаттағы қастандық әрекеті/зорлау
55
Итермелеуші фактор: жұмыссыздық
58
Итермелеуші фактор: балаларды қорғау жүйесінің дәрменсіздігі
58
Қызықтырушы фактор: тәуелсіз өмір сүру ниеті
59
Қызықтырушы фактор: достарының үйден кетуге үгіттеуі
60
Қызықтырушы фактор: шағын қаладан кету оқиғалары
61
Қызықтырушы фактор: жанұясы мүшесінің көшуі
61
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
4
4-тарау: Адам саудасы және қанаушылық
62
Адам саудасының құрбандарының санаттары
63
Жыныстық құлдық және қанаушылық құрбанына айналу жолдары
63
«Бейтаныс адам саудагерінің» алдауы
63
«Таныс адам саудагерінің» алдауы
66
«Дос адам саудагерінің» алдауы
68
«Көңілдес адам саудагерінің» алдауы
71
«Жұмыс беруші адам саудагерінің» алдауы
72
Ата-анасының немесе жанұясының басқа мүшелерінің баланы жыныстық құлдыққа
сатып жіберуі
73
Жыныстық құлдыққа салу мақсатымен ұрлау және сату
75
Қыздығын сату мақсатымен сатылуы
76
Борыштық құлдық
77
Зорлық-зомбылық, қорқытып-үркіту және бақылау
78
Еңбек құлдығына тап болудың және еңбекпен қанаушылықтың құрбанына айналудың жолдары 81
«Бейтаныс адам саудагерінің» алдауы
81
«Жұмыс беруші адам саудагерінің» алдауы
83
Ата-анасының қарызын өтеу үшін еңбек құлдығына сатуы
85
Қашу және құтқару
86
Адам саудасының құрбандарына арналған паналардың және қолдау қызметтерінің
қол жетімділігі
90
Арнайлы көмек көрсетілген құрбандар
91
Құтқарғанға дейінгі және құтқарғаннан кейінгі жанұясымен байланысу мүмкіндігі
92
5-тарау: Адам саудасының бағыттары
94
Адам саудасының Алматыға апаратын бағыттары
95
Адам саудасының Астанаға апаратын бағыттары
95
Адам саудасының Атырауға апаратын бағыттары
96
Адам саудасының Қарағандыға апаратын бағыттары
96
Адам саудасының Көкшетауға апаратын бағыттары
97
Адам саудасының Шымкентке апаратын бағыттары
98
Адам саудасының Өскеменге апаратын бағыттары
98
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ТӘУЕКЕЛДІ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА, ЖЫНЫСТЫҚ ҚАНАУШЫЛЫҚҚА ЖӘНЕ АДАМ САУДАСЫНА ОСАЛДЫҒЫН БАҒАЛАУ
5
6-тарау: Тәуекелді мінез-құлық
99
Алкогольді ішімдіктерді қолдану/асыра қолдану
100
Есірткі қолдану/асыра қолдану
102
Жезөкшелік және жыныстық қанаушылық
103
Қорғаныссыз жыныстық қатынас және жыныстық қатынас арқылы таралатын аурулар
104
Өзіне-өзі зақым келтіруге және өзіне-өзі қол жұмсауға бағытталған іс-әрекеттер
107
Адам саудасының және қанаушылықтың құрбаны болғандықтан
108
Ата-анасымен/қамқоршысымен жанжал болғандықтан
110
Балаға қатыгездік көрсетілгендіктен
111
Отбасындағы зорлық-зомбылықты көргендіктен
112
Ата-анасы/қамқоршылары ажырасқандықтан немесе дүние салғандықтан
112
Баладан бас тартқандықтан
113
Бауыры немесе жақын досы дүние салғандықтан
113
Досымен ұрысқандықтан/досынан айрылғандықтан
113
Мектептегі құрдастары мазақ еткендіктен
114
Институционализация болғандықтан
114
Жыныстық зорлық-зомбылық жасау мақсатымен тиісуге/зорлауға ұшырағандықтан
115
Кедейліктен
116
Баладан айрылғандықтан
117
Көптеген стресстер, қиналу және түйткілді мәселелер салдарынан
117
7-тарау: Балалардың құқықтарын қорғау және қолдау қызметтері
118
Полициямен байланыс және оның жұмысымен қанағаттану дәрежесі
119
Құқықтық мәселелер, қолдау және қанағаттану дәрежесі
122
Қорғаушылармен және соттармен байланыс және қанағаттану дәрежесі
125
Денсаулыққа байланысты мәселелер, қолдау және қанағаттану дәрежесі
126
Психологиялық мәселелер, қолдау және қанағаттану дәрежесі
130
Білім беру және кәсіптік дайындық
133
Тұрғын үй және/немесе көшу мәселелерін шешу үшін көрсетілетін көмек
134
Көмекке жүгіну
134
Сауалнаманың сұрақтарына шынайы жауап беру қиын болды ма
135
8-тарау: Ұсыныстар
137
АЛДЫН АЛУ
138
ҚОРҒАУ 140
ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚУДАЛАУ
145
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
146
1-ҚОСЫМША
148
2-ҚОСЫМША
161
Достарыңызбен бөлісу: | 
