4-кесте - Блум таксономиясы бойынша ойлау әрекетінің деңгейлері
Дағды
Сипаттамасы
Білім
Накты фактілерді, акпараттарды жэне олардын сипат-
тамасын білу жэне көрсету
Түсіну
Ақпаратгы дұрыс көрсету, болжау немесе түсіндіру арқылы
ұгынуды көрсету
Қолдану
Ақпаратты жэне бұрын алынган білімдерді жаңа немесе
таныс емес мэн мәтінде немесе жағдаятта колдану
Ақпараттык матерналдарды құрылымдық бөліктерге бөлу
кабіпетін көрсету, дәлелін немесе себебін аныктау аркылы
түрлі корытынды алу үшін акпаратты зерделеу, жалпы
ережелерді негіздеу үшін ой корытындысын жэне/немесе
дэлелдер табу
Синтез
Бұрын алынган білімдердін түрлі бөліктерін жана мэн
мэтінде кайта қарау қабіпетін көрсету
Багалау
Белгіпенген критеринпер бойынша идеялардын немесе
фактілердің маныздылығы туралы пікір калыптастыру
283
Білім алушылардын дайындык деңгейі эрбір білім беру саласы
бойынша жобаланған оқытудың кұтілегін нэтижелері аркылы анык-
тапады.
Төмендегі кестеде ойлау дағдыларынын барлык деңгейлері
бойынша күтілетін нэтижелерді аныктауға арналған етістіктерді кол-
дану үлгілері берілген
(5-кесте).
5-кесте - Блум бойынша ойлау дагдшары деңгейшің таксономиясы
Блум таксономиясы бойынша ойлау ғрекетінің деңгейлері
№
Онлау
дагдыларынык
Ойлау дагдылары денгейіне сэйкес келетін
егістіктердін тізбесі
1
Білім
елестету, эңгімелеу, еске түсіру жэне т.б.
2
Тұсіну
Талқылау, аныктау, энгімелеу, сұрау, тұсіндіру,
түжыоымдау, турлендіру, керсету жэне т.б.
3
Қолдану
Қолдану, есептеу, өзгерту, таңдау, жіктеу, аяқтау,
көрсету,
табу, сахнапау, қатыстыру, зергтеу,
жаттыктыру, ара катынасын белгілеу, жоспарлау,
көрсету, нобай жасау, шыгару, пайдапану жэне т.б.
Тадаау, топтастыру, есептеу, санаттау, жіктеу,
салыстыру,
банпаныстыру,
карама-карсы
кою,
талкылау,
саралау,
ажырату,
бөлу,
зерттеу,
эксперимент жасау, түсіндіру, корытынды шыгару,
реттеу, күдіктену, ара катынасын белгілеу, тандау,
бөлу, тексеру жэне т.б.
5
Топтастыру, жинау, арапастыру, кұрастыру, жасау,
эзірлеу, тұжырымдау, жинактау, біріктіру, ойластыру,
түрлендіру, ұйымдастыру, жоспарлау, дайындау,
ұсыну,
кайта
топтастыру,
көшіру,
белгілеу,
алмастыру, кайта аныюау жэне т.б.
6
Дэлелдеу, тандау, салыстыру, корытынды жасау,
сендіру, дэлел келтіру, шыгару, негіздеу, түсіндіру,
өлшеу, болжау, ұсыну, белгілеу, жинакгау, қолдау,
тексеру, багалау, кеңес беру, эксперименттеу,
рецензиялау, зерттеу, шыгару
Мұғалім білім алушылармен бірлесе отырып оку максатына же-
тудің табыс критерийлерін тапқылай алады жэне кажет болған жаг-
дайда оларды толыктырады.
Қалыптастырушы бағапау барысында мұгалім белгілі дагды-
ларды бағапаудың тиімді тәсілі ретінде топтык жұмыстарды қолдана
алады.
284
Топтық жұмыс барысында мұгалім эрбір топтағы білім алу-
шылардың талкылауын тыңдайды жэне бақылайды: кейбір білім
апушылар багалау критерийлеріне сәйкес оку мақсатына жеткендігін
жылдам көрсете алады.
Қапыптастырушы багалау барысында мұғалім багалаудын жеке-
леген тэсілін қолдануы тиіс. Егер мұғалім кейбір білім алушыларға
қандайда бір дағдыны дамыту үшін көп уақыт қажеттігін байқаса, онда
оқудың бұл мақсатын бағалау туралы шешім қабылдауы және білім
алушылардың жетістіктерін багапау критерийлерін эзірлеу барысында
түзетулар енгізуі тиіс.
Жиынтық бағалау оқу багдарламасындагы бөлім/ортақ такы-
рыптарды оқуды аяктағаннан кейін жэне тоқсан соңында білім алушы-
лардың ілгерілеуі туралы ақпаратты балл жэне баға қоя отырып, мұга-
лімдерге, білім апушыларга жэне ата-анапарға (білім алушыларды
жетістіктерін бағалау 3-тоқсанда басталатын 1-сыныптан басқаларын-
да) жеткізу мақсатында өткізіпеді. Белгілеу процесінде білім алушы-
лардын оқу багдарламасы мазмұнына сэйкес білімдері мен дагдыла-
рын көрсететін дэлелдер жинау жүзеге асырылады.
Жиынтык бағалау бойынша жұмыстарды орындау барлык білім
апушылар үшін міндетті.
Жиынтық багалаудың тапсырмаларын мұгалім өз бетінше
дайындайды немесе «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ әзірле-
ген Жиынтық бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдамаларда ұсы-
нылған тапсырмаларды пайдаланады. Мұғалім жиынтық жұмыстардың
бірнеше нұсқаларын пайдапана алады.
Тілдік пэндер бойынша жиынтык бағалау сөйлеу эрекетінің
төрт түрі (тындалым, айтылым, окылым, жазылым) бойынша өткізі-
леді. Тыңдалым мен айтылымды бағапау. жиынтық бағалауды өткізу
жоспарланған апта ішінде сабақ барысында жүргізіледі.
Токсандық жиынтық бағалау бойынша білім алушылардың оқу
нәтижелерін бағалаудың аныктыгы мен дэлдігін камтамасыз ету үшін
мұғалімдер модерация процесін өткізеді. Жиынтық багалауды өткізу
мен модерацияны өткізудін арасындагы уақыт 3 жұмыс күнінен артық
болмауы тиіс.
Модерация нэтиже мен білім беру процесінің сапасын артгы-
руға мүмкіндік береді. Модерация бойынша өткізілетін отырыста мұ-
ғалімдер балл қою кестесіне сәйкес жиынтык жұмыстарды талқы-
лайды, қажет болған жағдайда балл қою кестесіне ұжымдық түрде
өзгерістер жэне/ немесе толықтырулар енгізеді. Модерация аяқталған
соң хаттама толтырылады.
Модерация корытындысы бойынша балдарын өзгертуге жата-
тын білім алушылардың жиынтық жұмыстары қайта тексеріледі. Мо-
285
дерация қорытындысы бойынша жиынтық жұмысқа қойылған балл
жогары балға, сондай-ақ, төмен балға да өзгертілуі мүмкін.
Тоқсандық жэне жылдық бағаларды қайта қарауға рұқсат
етілмейді.
Білім алушыларды денсаулығына байланысты дене шынықтыру
сабагынан босату олардың келесі сыныпка көшірілуіне әсер етпейді.
Электронды журналдың формасы кесте түрінде берілген, бұл
кестеге білім алушылардың тоқсан барысындагы жетістіктері енгізі-
леді (бөлімдер бойынша және тоқсандық жиынтық багалауының бал-
дары), сонымен қатар балдарды багага ауыстыруды қарастыратын
шкалаға сэйкес автоматты түрде бағаны санау жүзеге асырылады (тек
тоқсан және оқу жылының қорытындысы бойынша).
О куш ы лар портфолиосы.
Достарыңызбен бөлісу: |
