Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

271 
репетиторлықтың, 
жоғары 
оқу 
орындарының 
(ЖОО) 
даярлық 
бөлімшелерінің ашылуына алып келіп отыр.
Қалыптасқан жағдайды талдау жоғары сынып оқушыларының арнайы 
даярлық жүйесін, яғни бейіндік оқытуды енгізудің мүмкіндігі мен 
тиімділігіне негіздеме болып табылады. Бейіндік оқытуға көшу келесі негізгі 
мақсаттарды көздейді және оның жүзеге асырылуына мүмкіндік береді:
-
жалпы білім беру бағдарламасының жеке пәндерін тереңдетіп 
оқытуды қамтамасыз ету; 
-
оқушылардың 
жеке 
білім 
беру 
бағдарламаларын 
құ-ру 
мүмкіндіктерімен байланысты жоғары сынып оқушыларын оқыту мазмұнын 
саралау үшін жағдайлар жасау;
-
оқушылардың қабілеттеріне, жеке қызығушылық-тарына және 
қажеттіліктеріне сәйкес әртүрлі санаттарының толық білім алуға теңдей қол 
жеткізулеріне әсер ету. 
-
оқушылардың әлеуметтендірілу мүмкіндіктерін кеңейту, жал-пы 
және кәсіптік білім беру арасындағы бірізділікті қамтамасыз ету, мектеп 
бітіруші оқушыларды жоғары кәсіптік білім беру бағдарла-маларын 
меңгеруге тиімдірек даярлау.
Бейінді оқытуды ұйымдастыру бейіндеу бағыты мен құрылы-мын 
анықтауды, сонымен қатар бейінді оқытуды ұйымдастыру мо-дельдерін 
таңдауды қарастырады. Бейінді оқыту мақсатына сәйкес әр-түрлі бейіндердің 
пайда 
болуына 
әкелетін 
жоғары 
сынып 
оқушылары-ның 
жеке 
қызығушылықтарын, қабілеттері мен бейімдерін толығырақ ескеру қажет.
Оқытуды бейіндеудің кез келген формасы базистік оқу жоспа-рының 
инвариантты компонентінің қысқаруына әкелетіні айдан анық. Жеке 
пәндерді тереңдетіп оқитын мектептердің үйреншікті модельде-рінен 
айырмашылығы бір, екі пән тереңдетілген бағдарламамен оқы-тылып, ал 
қалғандары базалық деңгейде оқытылса, онда бейіндік оқы-туды жүзеге 
асыру оқушылардың базалық жалпы білім беретін даяр-лықтарын аяқтау 
мақсатымен бейіндік емес пәндердің оқу материал-дарын қысқарту 
жағдайында ғана мүмкін. 
Жоғары сыныптарда бейінді оқытумен жалпы білім беретін ме-
кемелердің модельдері оқу пәндерінің әртүрлі ара қатынастарының 
мүмкіндігін қарастырады, бұл бейіндік оқытудың дұрыс жүйесін қам-
тамасыз етеді. Бұл жүйе оқу пәндерінің келесі типтерін өзіне қамтуы мүмкін: 
базалық жалпы білім беретін, бейіндік және элективті. База-лық жалпы білім 
беретін пәндер барлық оқушылар үшін барлық оқу бейіндерінде міндетті 
болып табылады. Міндетті жалпы білім беретін пәндер: математика, тарих, 
қазақ тілі, шет тілі, дене шынықтыру, со-нымен қатар қоғамтанудың 
біріктірілген курстары. Бейіндік жалпы білім беретін пәндер – жоғары 
деңгейдегі пәндер, оқытудың әрбір нақты бейінінің бағытын анықтайды. 
Мәселен, физика, химия, био-логия – жаратылыстану-ғылыми бейіндегі 
бейіндік пәндер, әдебиет, қазақ тілі және шет тілдері – гуманитарлы 

272 
бейіндегі пәндер, тарих, құ-қық, экономика - әлеуметтік-экономикалық 
бейіндегі пәндер. Бейіндік оқу пәндері сол оқыту бейіндерін таңдаған 
оқушылар үшін міндетті болып табылады. 
12 жылдық мектепте білім мазмұнын пәнаралық байланыс не-гізінде 
интеграциялау мақсатында интегративтік тәсілді қолдануды талап етеді. 
Білім алушыларды дамытуға арналған интегративтік тәсіл ба-
рысындағы оқыту үдерісі әртүрлі құралдар мен бірнеше іс-әрекеттерді 
біріктіру қағидатына сай құрылады. Интегративтік тәсілге көптеген белсенді 
қозғалыс түрлері жатады: сергіту сәттері, театрландырылған ойындар, 
қозғалыс үзілістері (кідіріс). 
Интегративтік оқыту тәсілі білім алушылардың сөздік қорын 
кеңейтуге, 
коммуникативтік 
біліктіліктерін 
дамытуға, 
эстетикалық 
талғамдарын дамытуға, көркемөнер туындыларын түсіну және баға-лауға 
мүмкіндік береді. Аталған оқыту тәсілі психикалық үдерістеріне әсер етіп 
қиындықтарды жоюға, оқу материалын тиімді, қолжетімді, жаңа деңгейде 
қабылдауға мүмкіндік береді. 

жүктеу 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: