7
инфрақұрылымдарды талдау (инженерлік сала зертханасын қоса алғанда,
ұжымдық пайдаланудағы ұлттық ғылыми зертханалар, ғылыми-зерттеу
институттары және басқа да ғылыми ұйымдар);
4) мемлекеттік бюджет қаражатынан жүзеге асырылатын ғылыми
зерттеулер мен әзірлемелерді қаржыландыруды талдау, жеке сектордан
ғылымға қаржы құралдарын тарту;
5) Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Жоғары ғылыми-
техникалық комиссия айқындайтын ғылымды дамытудың басым бағыттарын
негіздеу;
6) Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Жоғары ғылыми-
техникалық комиссия айқындаған ғылым бағыттары бойынша басымдылығы
бар іргелі және қолданбалы зерттеулердің іске асырылуын талдау;
7) қазақстандық ғылым жетістіктерін (ғылыми және (немесе) ғылыми-
техникалық қызметтің, ендірілген әзірлемелердің неғұрлым елеулі
нәтижелері), ғалымдардың зерттеу белсенділігі көрсеткіштерін (дәйексөзге
алыну индексі, жарияланымдар саны, ғалымдар жарияланатын импакт-
фактор журналдары, олардағы сілтемелер саны, патенттік белсенділік)
талдау;
8) ғылымды, жаңалық ашуды және шетелдік, халықаралық ғылыми
ұйымдармен ғылыми-техникалық келісімдерді іске асыру нәтижесінде
қазақстандық ғылымда қол жеткізілген жетістіктерді дамытудағы әлемдік
үрдістерді талдау;
9) коммерцияландыру технологияларының тетіктері мен ғылыми және
(немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелері, ғылымды, өнеркәсіпті
және бизнес-қауымдастықты интеграциялау, ғылымның елдің экономикасын
дамытуға үлесі мен ғылыми және (немесе ғылыми-техникалық қызмет)
нәтижелерінің ықпалын бағалау, жалпы ішкі өнімнің өсуіне талдау жасау
арқылы ұлттық инновациялық жүйені дамыту;
10) ғылымды және ғылыми-техникалық қызметті басқару бойынша
салалық уәкілетті органдардың қызметіне талдау жасау;
11) ұлттық ғылыми жүйені бұдан әрі дамыту бойынша тұжырымдар мен
ұсыныстар;
12) әдебиет;
13) глоссарий.
Ғылым бағыттары бойынша іргелі және қолданбалы зерттеулерді жүзеге
асыру мәселелері бойынша №6 бөлімнің авторлары:
- «Елдің зияткерлік әлеуеті» бағыты бойынша - ҚР ҰҒА корреспондент-
мүшесі., г.-м.ғ.д. М. А. Мұхамеджанов; ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі.,
х.ғ.д. О. Ж. Жүсіпбеков; х.ғ.д., проф. М. К. Алдабергенов; ҚР ҰҒА академигі,
ф.-м.ғ.д. Б. Н. Мұқашев; ф.-м.ғ.д. Х. А. Абдуллин; ф.-м.ғ.д., проф.
Б. Е. Қанғожин, ф.-м.ғ.д. С. Т. Мұхамбетжанов; ҚР ҰҒА президенті,
академик М. Ж. Жұрынов және т.б.;
- «Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар» бағыты
бойынша - т.ғ.д. Д. Ж. Ахмед-Зәки; т.ғ.д. У. А. Төкеев;
8
- «Энергетика»
бағыты
бойынша:
т.ғ.д.
М. Б. Көшімбаевтің
жетекшілігімен авторлық ұжымы («Академик Ш. Ш. Шөкин атындағы
Энергетика ҚазҒЗИ» АҚ);
- «Өмір туралы ғылымдар» бағыты бойынша: ҚР ҰҒА корреспондент-
мүшесі., м.ғ.д., профессор Ж. А. Арзықұловтың жетекшілігімен авторлық
ұжымы («А. Н. Сызганов атындағы Ұлттық хирургия ғылыми орталығы»
АҚ);
- «Шикізат пен өнімді терең өңдеу» бағыты бойынша: ҚР ҰҒА
академигі.,т.ғ.д., профессор А. А. Жәрменовтың жетекшілігімен авторлық
ұжымы («ҚР минералды шикізатты кешенді қайта өңдеу жөніндегі ұлттық
орталық» РМК); т.ғ.д. Т. Абаканов.
9
2. ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ.
(Ғылым өлшемдік талдау)
Соңғы жылдары Қазақстанда мемлекеттік деңгейде ғылымның әлеуетін
көтеруге айрықша көңіл бөлініп, ғылымның нақты салаларында іргелі және
қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстары кеңінен қолға алынып, ғылыми-
техникалық зерттемелер барынша жүргізіле бастады.
Тәуелсіздік жылдары Қазақстан ғылымы жан-жақты дамып, жоғары
деңгейге көтерілді. Осы ретте ғылымның маңызды салалары болып
табылатын математика, плазмалық физика және жоғарғы қуат энергиясы,
биотехнология, геология, металлургия, химия технологиялары және т.б.
салалары бойынша жоғары көрсеткіштерге қол жеткіздік.
2013 жылы Қазақстандағы 341 ғылыми мекеменің [1-2] бәрі ғылыми-
зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізген (2.1 cурет).
2.1-сурет. Ғылыми зерттеулер мен зерттемелерді тип бойынша орындаған ұйымдар, бірл.
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің келтірген мәліметтері
бойынша, 2013 жылы Қазақстандағы ғылыми зерттеулері мен өңдеулерді
орындаған қызметкерлердің жалпы саны 23 712 адамды құрады. Олардың
арасында зерттеуші-маман 17,2 мың адамды (72,6%) құраса, техникалық
қызметкерлер 3,6 мың (15,2%) болды, ал өзге қызметкерлердің үлесі 2,9 мың
(12,2%) адамға жетті.
2013 жылы жоғары оқу орындарындағы өңдеулер және ғылыми
зерттемелер орындаушылар мен қызметкерлердің саны едәуір өскен. Дәл осы
жылы олардың жалпы саны 11 828 адамды (49,9%,) құрады. Олардың
арасында зерттеуші-мамандардың саны – 9 208 (77,8%). Ал зерттеу
барысында 2012 жылы 5,2 мың адам немесе 38,5%-ды құрағанын байқауға
болады.
Қазақстан ғылымының дамуын Web of Science мәліметтер қоры
бойынша библиометриялық бағалау
Қазіргі таңда ғылымның тиімділігін бағалайтын ғылыми пікірлер,
критерийлердің ауқымы кеңейіп, ғылыми жұмысқа жан-жақты талдау жасап,
дәл бағалайтын мүмкіндік туып отыр. Солардың арасында ғылымды
бағалаудың маңызды көрсеткіші – библиометриялық талдау болып
Достарыңызбен бөлісу: |
