Бақылау сұрақтары
Таңдамалы бақылау дегеніміз не?
Таңдамалы бақылауды өткізу ерекшеліктері?
Кездейсоқ таңдау дегеніміз не?
Механикалық таңдау дегеніміз не?
Сериялық таңдау, типтік таңдау түрлеріне анықтама беріңіз.
Орташа қате, шекті қате дегеніміз не?
Берілген ықтималдық нені анықтайды?
Есептер және жаттығулар
1.Қалалық кәсіпорында белгілі мамандық бойынша 15000 жұмысшы жұмыс істейді.Олардың 1 айлық еңбекақысына тексеру жүргізу керек және берілген мамандық бойынша 1 адамның орташа еңбекақысын анықтау керек.Барлық жұмысшыларға тексеру жүргізу мүмкін емес. Қайталанбайтын кездейсоқ іріктеу сұлбасы бойынша 150 адамның еңбекақы мөлшері анықталды (кесте 1). Берілген деңгей бойынша негізгі жиынтықта еңбекақының орташа деңгейде орналасқан сенімділік шектерін анықтау қажет.
Есеп шарты бойынша іріктеу қайталанбайтын кездейсоқ екені белгілі; N = 15000; п - 150. Ықтималдық іріктеу бақылауының қатесін - 0,683 және 0,997 екі нұсқа арқылы қарастырамыз.
Еңбекақы деңгейі бойынша таңдамалы бақылау нәтижелері.
Бақылау нәтижелері
|
Еңбекақы деңгейі, мың. тенге.
|
Жұмысшылар саны
|
Топтағы орташа еңбекақы деңгейі
|
f
|
|
Дейін 9,0
|
8
|
8,5
|
9,0-10,0
|
22
|
9,5
|
10,0-10,5
|
65
|
10,25
|
10,5—11,0
|
40
|
10,75
|
Жоғары 11,0
|
15
|
11,25
|
Барлығы
|
150
|
|
|
|
|
Шекті сенімділік арақашықтығын анықтау үшін орташа еңбекақы деңгейінің шекті қатесін шекті жиынтықта анықтау керек.
Өзін-өзі тексеруге арналған тест
1.Тандамалы бақылау деп нені айтады?
А) оқып отырған жалпы құбылысқа тән, типтік белгі мен заңдылықты айқын көрсету үшін жиынтықты құрастыратын нақты бір фактіні талдап қорыту бойыша рет-ретімен орындалатын операциялар кешені;
В) жоспарланған ғылыми-дәлелденген деректер жинағы немесе әлеуметті-экономикалық құбылыстар туралы мәліметтер;
С) ғылыми-ұйымдастырылған бақылайтын материалдарды өңдеу, оның ішіне жатады: жүйелеу, деректердің топтастырылуы, кестелердің құрастырылауы, топты және жалпы қорытындыны есептеу нәтижесі, туынды көрсеткіштерді есептесу (орташа, салыстырсалы шамаларды);
D) бұл қандай да бір әлеуметті-экономикалық құбылыс не болмаса үрдістің тәртібін бақылау;
Е) бұл жаппай емес бақылау, мұнда оқып отырған жиынтықтың барлық бірліктері ғана емес, тек нақты рет-ретімен іріктелген бірліктер статистикалық тексеруге қатыса алады.
2. Тандамалы жиынтық деп нені айтады?
А) сандық мағына жиынтығы;
В) іріктелген бірліктердің жиынтығы;
С) бірліктердің жиынтығы және бұдан іріктейді;
D) жиынтықты тандама;
Е) тандама жиынтығы
3. Бас жиынтық деп нені атайды?
А) сандық мағына жиынтығы;
В) іріктелген бірліктердің жиынтығы;
С) бірліктердің жиынтығы және бұдан іріктейді;
D) жиынтықты тандама;
Е) тандама жиынтығы
4. Қандай таңдаманы типтік деп атайды?
А) егер тандамалы жиынтық - шамалы бірлік санынан тұрған жағдайда;
В) егер бас жиынтықтан бірліктерді іріктеу қандай да бір механикалық тәртіппен жүргізілген жағдайында;
С) егер таңдама өткізер алдында бас жиынтық қандай да бір типтік белгі бойынша топтарға бөлініп, кейін әр топтың ішінде кездейсоқ таңдама жүргізілетін жағдайда;
D) егер тандамалы жиынтыққа бірліктердің қосылуы сәттілікпен аяқталған жағдайда;
Е) егер бір бас жиынтықтан, тек бір тәсілмен ғана бір-бірінен ерекшелінетін тандама шығарылған жағдайда.
5. Тандамалы әдіс теориясының негізгі ғылыми ұстанымдары қандай болады?
А) нақтылық пен анықтылықпен қамтамасыздандырылғаны;
В) бірліктерді кездейсоө іріктеу мен санның жеткіліктілігімен қамтамасыздандырылғаны;
С) өзектілік пен нақтылықпен қамтамасыздандырылғаны;
D) өзектілік пен үздіксіздікпен қамтамасыздандырылғаны;
Е) нақтылық пен жеделділікпен қамтамасыздандырылғаны;
6. Қандай таңдаманы механикаландырылған деп атайды?
А) егер тандамалы жиынтық - шамалы бірлік санынан тұрған жағдайда;
В) егер бас жиынтықтан бірліктерді іріктеу қандай да бір механикалық тәртіппен жүргізілген жағдайында;
С) егер таңдама өткізер алдында бас жиынтық қандай да бір типтік белгі бойынша топтарға бөлініп, кейін әр топтың ішінде кездейсоқ таңдама жүргізілетін жағдайда;
D) егер тандамалы жиынтыққа бірліктердің қосылуы сәттілікпен аяқталған жағдайда;
Е) егер бір бас жиынтықтан, тек бір тәсілмен ғана бір-бірінен ерекшелінетін тандама шығарылған жағдайда.
7. Бас орташадан (тандаманың орташа қателігі) тандамалы орташа вариантының орташа квадраттық ауытқуын қандай формула бойынша анықтайды?
А)  ;
В)  ;
Достарыңызбен бөлісу: |
