Екі нарсе ғана өмірдің сәнін келтіреді: Бірі – математикамен шұғылдану, екіншісі – одан сабақ беру. Пуассон - Қазақтың қаны бір, жаны бір жолбасшысы – МҰҒАЛІМ... Алты алаштың баласы бас қосса, қадірлі орын – МҰҒАЛІМДІКІ... Мағжан Жұмабаев
Инновациялық технологияны пайдалана отырып білім беруді ұйымдастыру «Инновация» деген сөз – латынның «novus» жаңалық және «in» енгізу деген сөзінен шыққан, ал оның қазақша аудармасы «жаңару, жаңалық, өзгерту» деген мағынаны білдіреді. Т.И.Шамова, П.И.Третьяковалардың еңбегінде «Инновация дегеніміз – жаңа мазмұнды ұйымдастыру, ал жаңалық енгізу дегеніміз – тек қана жаңалық енгізу, ұйымдастыру, яғни инновация үрдісі мазмұнды дамытуды, жаңа мазмұнды, оны енгізудің әдіс-тәсілі мен технологиясын қамтитын құбылысты түсінеміз» делінген. - «Инновация» деген сөз – латынның «novus» жаңалық және «in» енгізу деген сөзінен шыққан, ал оның қазақша аудармасы «жаңару, жаңалық, өзгерту» деген мағынаны білдіреді. Т.И.Шамова, П.И.Третьяковалардың еңбегінде «Инновация дегеніміз – жаңа мазмұнды ұйымдастыру, ал жаңалық енгізу дегеніміз – тек қана жаңалық енгізу, ұйымдастыру, яғни инновация үрдісі мазмұнды дамытуды, жаңа мазмұнды, оны енгізудің әдіс-тәсілі мен технологиясын қамтитын құбылысты түсінеміз» делінген.
- Бүкіл дүниежүзілік білім беру кеңістігіне кіру мақсатында қазіргі кезде Қазақстанда білімнің жаңа жүйесі құрылуда. Бұл үрдіс педагогика теориясы мен оқу – тәрбие үрдісіне нақты өзгерістер енгізумен қатар елімізде болып жатқан түрлі бағыттағы білім беру қызметіне жаңаша қарауды, қол жеткен табыстарды сын көзбен бағалай отырып саралауды, жастардың шығармашылық әлеуетін дамытуды, мұғалім іс - әрекетін жаңаша тұрғыда ұйымдастыруды талап етеді.
- Бүгінгі таңда Қазақстанда Ш.Қаланованың, Ж.Қараевтың, Ш.Таубаеваның, Қ.Қабдықайыровтың, С.Лактионованың, М.Жанпейісованың, Ә.Жүнісбек пен Қ.Нағымжанованың және т.б. ғалымдардың зерттеулерінде оқытудың жаңа технологиялары жан– жақты қарастырылды.
- САБАҚҚА ҚОЙЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ТАЛАПТАР, САБАҚТЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ, ТИПІ, САБАҚҚА ДАЙЫНДАЛУ, САБАҚТЫ ТАЛДАУ
- Бізге қазіргі экономикалық, қоғамдық жаңару кезенінің талаптарына сәйкес білім жүйесі керек.
- Н.А.Назарбаев
- САБАҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН АРТТЫРАТЫН ТАЛАПТАР
- Сабаққа
- қойылатын
- психологиялық
- талаптар
- Сабаққа
- қойылатын
- дидактикалық
- талаптар
- Сабақтың өткізу
- техникасына
- қойылатын
- талаптар
- 4.Сабақтың өткізу техникасына
- қойылатын талаптар:
- сабақ білімгерді қызықтыру қажет;
- сабақ ырғағы оптимальды болу керек;
- білімгермен мұғалім арасында
- толық байланыс болу керек;
- педагогикалық,әдеп керек;
- сабаққа тілектестік атмосфера жасау және
- белсенді шығармашылық еңбек керек;
- мұғалім әр білімгердің еңбек етуін
- қадағалау керек.
- 3. Сабаққа қойылатын
- гигиеналық талаптар:
- жылу режимі;
- жарық;
- ауа тазылығы;
- сынып жиҺаздарының білімгер
- жас ерекшелігіне сәйкес болуы;
- білімгердің дұрыс отыру қадағалау
- 2. Сабаққа қойылатын
- психологиялық талаптар:
- білімгерлерге және тақырыпқа
- психологиялық міндеттер қою;
- білімгерлерге танымдық іс-әрекеттерін
- ұйымдастару;
- білімгерлердің жас ерекшелігін ескеру;
- 1.Сабаққа қойылатын
- дидактикалық талаптар:
- сабақтың дәл және нақты мақсаты;
- сабақтың әр кезеңінде қабылдауын бақылау;
- оқытудың әдіс-тәсілдерін, құралдарын таңдау;
- оптимальды мазмұны;
- сабақта барлық дидактикалық принциптерді
- сақтау;
- білімгердің толық білім алуына жағдай жасау.
- САБАҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН АРТТЫРАТЫН ТАЛАПТАР
- Қазіргі сабақтың негізгі компоненттері:
- 1.Ұйымдастырушылық-сабақ бойы сыныпты ұйымдастыру.білімгердің
- сабаққа дайындығы, тәртіп.
- 2. Мақсаттылық- білімгер алдына сабақтың және оның жеке кезең-
- дерінің мақсатын қою.
- 3.Ынталандырушылық-оқылатын оқу материалының берілген тақырып
- бойынша да, жалпы курс бойынша да маңыздылы-
- ғын анықтау.
- 4.Коммуникативтік-мұғалімнің сыныппен қарым-қатынас деңгейі.
- 5.Мазмұндық- оқытылатын,бекітілетін,қайталанатын, өзіндік жұмыс
- материалдарын таңдау.
- 6.Технологиялық-сабақ типіне,сабақ түріне, берілген материал мазмұ-
- нына. білімгерлердің жас ерекшелігіне байланысты
- тиімді оқыту әдіс-тәсілдерін таңдау.
- 7.Бақылау және бағалаушылық- сабақтағы білімгерлер іс-әрекетін
- бағалауда оны белсенділікке ынталандыру,танымдық
- қызығушылығын дамыту.
- 8.Аналитикалық (талдау)-сабақты қортындылау,сабақтағы білімгерлер
- іс- әрекетін талдау,сабақты өткізу барысындағы өз іс-
- әрекетінің нәтижесін талдау.
- 2. Білік, дағды қалыптастыру сабағы
- 3. Білім,білік, дағды қалыптастыру сабағы
- 4. Білім, білім , дағдыны дамыту және бекіту
- 6. Қайталау-жалпылау сабағы
- 7. Білімді тексеру сабағы
- БІЛІМДІЛІК: білімгерді білім,білік,
- дағы жүйесімен қаруландыру.
- ДАМЫТУШЫЛЫҚ: оқыту кезінде білімгерлердің
- танымдық қызығушылығын,шығармашылық қабілеттерін,
- жігерін,көңіл – күйін,тілі,жадысы,ынтасы, қиялы,
- мен қабылдауы сияқты танымдық қабілеттерін дамыту.
- ТӘРБИЕЛІК: білімгердің ғылыми дүние –
- танымын, тұлғаның адамгершілік қасиетін,
- көзқарастары мен сенімін қалыптастыру
- Сабақ жоспары бөлімдерінің үлгі мазмұны
- Көрнекі құралдар,
- ақпарат көздері,
- электронды
- есептеу
- техникасы
- Білімгерлердің
- жұмыс тәсілі,
- жалпы
- әдістері
- Сабақтың
- дидактикалық
- мақсаты мен
- міндеттері
- Білімгерлердің
- өзіндік жұмысы
- (оның көлемі
- мен түрі)
- Жеке білімгер-
- лер мен сынып
- жұмысын
- бақылау түрі
- Бідімгерлердің
- пәнге,
- тақырыпқа
- қызығушылығын
- дамыту тәсілдері
- Жаңа материалды
- Қабылдауға
- дайындау үшін
- білімгер санасында
- жаңғыртылуы тиіс
- ұғымдар мен
- заңдарды анықтау
- 2. Тірек
- білімді
- қайталау
- Проблеманы
- шешу нұсқалары
- Проблемалық
- және ақпараттық
- сұрақтар
- Оқылған
- материалды
- бекіту нұсқалары
- Өзіндік жұмыс
- және
- оның мазмұны
- Жаңа ұғым,заң
- және оларды
- меңгеру тәсілдері
- Сабақтың
- танымдық
- оқу міндеттерін
- анықтау
- 4. БІЛІМ МЕН БІЛІКТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
- Ауызша және
- жазбаша өзін-
- дік жұмыстар
- мен жаттығу-
- лардың түрі
- Сұралатын
- оқушылар-
- дың аты-жөні
- Жетілдіріле-
- тін нақты бі-
- ліктілік пен
- дағды;
- Оқушылар-
- дың“кері бай-
- ланыс” тәсілі
- Үй тапсырмасының көлемі мен орындауға
- жұмсалатын уақыт
- Сабаққа нені қайталап,нені
- дайындау керек.
- Шығар
- машылық өзіндік жұмыс
- Сабаққа қоңырау алдындағы дайындық
- сабақтың негізгі кезеңдерін ой елегінен өткізу;
- сабақ жоспарын еске түсіру,сынып пен жекелеген білімгерлерді
- елестету;
- тиісті эмоциялық ахуал туғызуға ұмтылу.
- Сабақ нәтижесіне не ықпал етеді:
- Материалды жетік білу;
- Өзін сергек сезіну;
- Жан-жақты ойластылған жоспар;
- Сабақтағы еркіндік сезімі;
- Оқыту әдістерін дұрыс таңдалуы;
- Оқыту әдісінің түрлілігі;
- Қызықты, әсерлі баяндау;
- Мұғалімнің баяндалатын материалға
- эмоциялық қатынасы, мимикасының,
- қимылының әсерлілігі,байлығы;
- Білімгер жетістігіне мұғалімнің
- қызығушылығын таныту
- Сабақ өткізуді не қиындатады:
- Мұғалімнің өз білімі мен “мұғалім күшіне”
- күдіктенуі;
- Сабақта болған барлық жағдайларға
- селқос қарау, жайбарақаттық таныту;
- Сабақ композициясының бостығы;
- Қозғалыстардың шектеулілігі;
- Ұсынылған оқу әдістерімен білімгердің
- жұмыс істей алмауы;
- Оқу әдістерінің бір тектілігі;
- Мұғалімнің әсерсіз баяндауы, тіл
- байлылығының жұтандығы;
- Жаңа материалды құрғақ, бір саранды
- баяндау;
- Сабақ тақырыбы мен міндеттеріне
- алшақ сұрақтармен әуестеніп, сабақ
- тақырыбынан ауытқу
- 1.Аралас (Комбинацияланған) сабақ.
| | - 2. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі
| - 3. Білімді тексеру кезеңі
| | | - 5. Материалды түсіндіру кезеңі
| - 6. Жаңа сабақта түсінгенді тексеру кезеңі
| | | - 8. Үйге тапсырма беру кезеңі
| | - 2. Жаңа білімдерді меңгеру сабақ.
- Бұл сабақта баса көңіл бөлетін нәрсе біреу – ол жаңа сабақты түсіндіру. Басқа этаптардың көлемі азаяды, кейде мүлде алынып тасталады. Бұл сабақтың негізгі звеносы – информация беру. Сабақтың негізгі мақсаты – терең де тиянақты, саналы түрде білім негіздерін үйрету.
- СХЕМАСЫ:
- Негізгі мақсаты – бұрынғы өткен сабақтан алған мәліметтерді тереңдету, ойда қалғандарды нақтылау, меңгерген білімдерді ұмытып қалуға жол бермеу. Мұнда көңіл бөлетін мәселе оқу дағдыларын қалыптастыру емес, білімді жетілдірудегі негізгі заңдылықтарды есте берік қалдыру, білімдегі ол қылықтарды жою.
- СХЕМАСЫ:
- Негізгі мақсаты интеллектуалдық және танымдық біліктерімен дағдыларды жетілдіру. Бұл сабақтың құрылымы кейбір қайталаулармен жаттығуларды пайдалануға байланысты. Сабақтың педагогикалық жолмен шешілуінің мақсаты жаңа материалды баяндау ғана емес, оқушылардың теориялық өзіндік жұмысы да емес, жұмыс түрін өзгертуге жаттығу.
- СХЕМАСЫ:
- 5. Білімді тексеру және бағалау сабағы.
- Бұл сабақ типінің дидактикалық мақсаты – білімгерлер білімінің деңгейі мен тиянақтылығын тексеру.
- СХЕМАСЫ:
- Бұл типтегі негізгі дидактикалық мақсаты – білімді жалпылау және қорытындылау болып табылады. Бұл сабақ типтік жағынан қайталау сабағына ұқсас, бірақ ең маңызды мәселелер әдетте тоқсанның соңында қайталанады, ең түйінді мәселелер айқындалады, себеп салдар байланыстары анықталады. Сонымен қатар ең маңызды процестер құбылыстардың арасындағы қатынастар айқындалады.
- СХЕМАСЫ:
- 6. Жалпылау және қортындылау (жүйелеу) сабағы.
- Бір ғана схемамен үнемі қайталанып отыратын сабақ білімгерлердің ойлау қабілетін тежеп, сабаққа ынтасын жояды.Сондықтан сабақтың типін өзгертіп отыру қажеттілігі үнемі есте болуы керек.
- Сабақ мақсаты, оқыту мен тәрбиелеудің кешенді міндеттерін алға қою.
-
- б) сабақ кезінде
- тәрбие беру
- заңдылық, түсінік, ережелердің
- ұғымдары.
- пән бойынша біліктерді
- қалыптастыру.
- дағдыларды қалыптастыру.
- білімгерді жан –жақты кешенді
- дамыту.
- Еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру,
- мақсат қоюды үйрену, негізгі
- мәселені бөлу, жұмысты жоспарлау,
- өзін - өзі бақылауды үйрету, қортынды
- жасай білу, уақытты үнемдей білу, т.б.
- оқу бағдарламасы
- бойынша толық
- қамтылуы.
- Сабақтың формасы:
- Тарау бойынша тақырыптық орны.
- Сыныптың әр түрлілігі.
- Әрбір жұмыстың сәтті аяқталуы
- Тапсырманың жіктелуі.
- Мұғалім – білімгер байланысының қайтымдылығы.
- Сабақтың тұрақты үлгімен өткізбеу, уақытты үнемдеу.
- Сабақтың өткізу әдістері:
- Методика – метод, гректің metodos деген сөзінен шыққан, қазақша зерттеу жолы деген мағынаны білдіреді.
- Сабақ әдісінің сабақ мақсатына сәйкестігі.
- Білімгерлердің танымдық қызығушылығын қалыптастыру әдісі.
- Білімгерлердің ойлау қабілетін белсендіру әдісі.
- Өз бетімен жұмыс.
- Жазба жұмыстар жүйесі.
- Сыныптан тыс оқулар.
- Сабақ мәселелерінің түрлері (негізгі мәселені ерекшелеу, салыстыру, талдау, байланысты құру, дәлелдеу, қорыту, пікір айту, практикада қолдану, безендіру, т.б.
- Мұғалімнің өз сабағына талдау жасау
- структурасы (құрылымы)
- Педагогикалық еңбек – нағыз шығармашылық еңбек немесе ғылыми зерттеу жұмысымен пара – пар. Мұғалім барлық фактілерге анализ жасап, алдын – ала болжам арқылы кездесетін қиындықтар мен жетістіктерді біліп отыру керек. Ұлы педагог В.А. Сухомлинский: “Тәжірибелі, білімді мұғалім болу үшін өз еңбегіңді талдап, сабағыңа баға бере білу керек” деген екен. Сонымен мұғалімнің еңбегінің жемісті болуы, ең бірінші өз сабағына , педагогикалық әрекеттеріне талдау жасай білуі болып табылады. Сабаққа өзіндік талдау жасай білу мұғалімнің өзін - өзі дамытуы , өзінің шеберлілігін арттыруы, өз білімін өзінің толықтыруына ең бірінші шарты.
- 1.Шығармашылықпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастырады, өзінің және шәкірттерінің мақсаттарын айқындайды.
- 2.Өзінің педагогикалық қызметі мен оның нәтижелі болуына қол жеткізу үшін не қажет екенін түсіндіреді.
- 3.Өз қызметін нақты жоспарлап, соңғы нәтижені біледі. Өзінің сабағына талдау жасап, сабақта туындаған педагогикалық ситуацияларды иелене отырып, оқушыға әсер ету мұғалімнің өз сабағын жоспарлап, ұйымдастырып, өз қызметін жүзеге келтіруіне байланысты болады.
- Мұғалім болу өзінің сабағын талдауды әдістемелік жетік білуге әкеледі деп ойлау қате. Бұл мәселені табанды және жүйелі түрде үйрену қажет.
1. Қандай талаптар басшылыққа алынады? - Өткізілген сабаққа мұғалімнің талдау
- жасау алгоритмі
- 1. Қандай талаптар басшылыққа алынады?
- 2. Тақырыптағы сабақтардың өзара байланысы қалай есепке алынды?
- 3. Оқушылардың ерекшелігі: нашар және жақсы оқитын білімгерлер ерекшелігі
- қалай есепке алынады?
- 4. Сабақтың үш мақсаты қалай анықталды?
- 5. Білімгердің іс - әрекеті қалай жоспарланады?
- 6. Сабақтағы оқу материалы дұрыс таңдалды ма?
- 7.Мұғалім мен білімгердің әдіс – тәсілдері өзін ақтады ма, егер жоқ болса, неге?
- 8. Қолданылған техникалық оқу - құралдары мен көрнекіліктер өзін ақтады ма.
- Егер жоқ болса, неге?
- 9. Білімгерлердің өзіндік жұмысиарының педагогикалық құндылығы неде?
- 10.Білімгерлердің танымдық қабілетін дамуына не ықпал етті?
- 11. Сабақ білімгерлердің дүниетанымын қалыптастыруға, олардың тәрбиесі мен адамгершілік қасиеттерінің дамуына, жігері, мінезі және жеке мәдениетіне
- қарай әсер етті.
- 12. Сабақ барысы: не көзделіп, қалай өтті?
- 13. Сабақ кезінде жекеленген білімгерлер қандай қиыншылық тудырады? Олардың пайда болу жолдары мен шешу жолдары.
- 14. Сабақ мақсаты мен міндеттеріне жетті ме, қандай көрсеткіштер бойынша ол анықталды, егер сабақ өз мақсатына жетпесе, не кедергі болды?
- 15. Сабақ нәтижелігін бағалау.
- 16. Мұғалімнің өзін бағалауы
- 17, Сабақты жетілдіру жолдары.
- Біріншіден сабаққа дайындықты неден бастау керек?
- - Сабақтың тақырыбын нақты түрде анықтау және құру.
- - Оқу курсында тақырып орнын анықтау.
- - Өтілетін сабақтағы басты түсініктерді анықтау, сабақ бейнесін қарап шығу немесе керісінше, оқу материалының келешекте іске асырылатын бөлімін, өз әрекетін өрлеу іскерлігі ретінде қарау керек.
- Екіншіден мұғалім үшін сабақтың мақсатты нұсқауын анықтау және құру не үшін қажет деген сауал туындайды.
- Сабақтың мақсатының үш бірізділігі – бұл күрделі құрама мақсат, ол үш аспектіден құралған; танымдық, тәрбиелік және дамытушылық.
- Танымдық аспектісі. Бұл – сабақтың ең Танымдық аспектісі. Бұл – сабақтың ең басты және анықтаушы аспектісі
- Дамытушылық аспектісі. Бұл мұғалімге неғұрлым қиындық тудыратын мақсаттың аспектісі.
- Тәрбиелік аспектісі. Тәрбиелік аспект оқу материалының мазмұнын қолдануды, оқытудың әдістері, танымдық әрекеттердің формаларын ұйымдастыру мақсатында еңбекті, эстетикалық, патриоттық және экологиялық қасиеттердің қалыптасуы және дамуы үшін әрекеттесуін көздейді.
-
Достарыңызбен бөлісу: |
