Құрылымдық орташаларды анықтауына мысалдар
Есеп 4 Құрылымдық орташалар (мода, медиана) дәрежелік орташаларды анықтауға мүмкіндік болмағанда қолданылады.
Дискретті қатарда Мо – бұл неғұрлым көп жиілікті варианта (кесте 16).
32 - кесте– Аяқ киім размерлері және сатып алынған аяқ киімнің саны
Аяқ киім размерлері
|
34
|
35
|
36
|
37
|
38
|
39
|
40
|
Сатып алынған аяқ киімнің саны
|
2
|
10
|
20
|
50
|
19
|
19
|
1
|
Демек, Мо – аяқ киімнің 37 размері.
Интервалды вариационды қатарда мода – модальді интервалдың орталық вариантасы, яғни неғұрлым үлкен жиілікті интервалдың.
Интервалды қатар үшін моданың нақты мәні келесі формуламен анықталады:
M0 = (17)
мұндағы Хмо – модальді интервалдың төменгі шегі;
i – модальді интервалдың шамасы (жоғарғы және төменгі шектер арасындағы айырмашылығы);
f 2 – модальді интервалға сәйкес жиілік;
f 1 - модальді интервалдың алдындағы жиілік;
f 3 - модальдыдан кейінгі интервалдың жиілігі;
33 - кесте Студенттерді жасы бойынша бөлу
Жас топтары
|
Студенттер саны
|
Жиналған жиіліктердің сомасы
|
20 дейін
|
346
|
346
|
20-25
|
872
|
1218 (346-872)
|
25-30
|
1054 - max
|
2272 (1218-1054)
|
30-35
|
781
|
3053 (2272+781)
|
35-40
|
212
|
3265 (3053-212)
|
Барлығы
|
3265
|
-
|
Мо табуға тапсырмаларды орындау әдістемесі
Модальды интервалды анқтау үшін неғұрлым үлкен жиілікті табамыз. Ол 1054 – ге тең (кесте 16) және 25-30 интервалына сәйкес келеді. Бұл модальды интервал деп аталады.
Формула 17 бойынша моданың мәнін есептейміз.
Мо = 25+5*(1054-872)/((1054-872)+(1054-781)) = 27
Медиана – өсу тәртібімен орналасқан қатардың ортасына келетін варианта. Бұл медианадан кем белгісінің мәнімен және медианадан артық белгісінің мәнімен жиынтықты 2 тең бөлікке бөлетін түрлемді белгінің шамасы.
Ме табуға тапсырмаларды орындау әдістемесі
Алдымен шектерінде Ме орналасқан медианды интервалды анықтайды.
Содан кейін медиананың жақын мәндерін формула бойынша табамыз:
ME = (18)
мұндағы, Хме - медианды интервалдың төменгі шегі;
iме – медианды интервалдың шамасы;
/2- қатар жиіліктерінің жартылай сомасы;
S Me – 1 - медиандық интервалдың алдындағы жиналған жиіліктерінің сомасы.
f Me – медиандық интервалдың жиілігі.
Кесте 17 мәліметтері бойынша формула 18 пайдаланып Ме есептеуін көрсетеміз.
Ме = 25+5
Достарыңызбен бөлісу: |