Қорытынды
Салық жүйесінің негізгі мəселесі салық есептілігіне, оны дайындауға, құрастыруға, салық органдарына тапсыруға байланысты қиыншылықтар болып табылады. Осының салдарынан салық жүйесін қарастыру мемлекеттік салық салу жүйесінен, кəсіпорындарда салық есебін жүргізуден бастап, салық есептілігін құрастырумен жəне салық органдарына тапсырумен аяқтағанға дейін кешенді түрде жүргізілуі тиіс. Қандай да бір шығын түрлері есептеу барысында ескерілмеген, ал кейбіреулері керісінше бұрыс ескерілген. Бұл бюджетті құруда жүйелі тәсілдердің болмағандығының көрінісі. Зерттеу жұмысымызда жүйелі көрсеткіштер мен кестелер құру арқылы бюджеттеу жүйесін жетілдіруді көздейді. Ол үшін, біріншіден, бюджеттеу жүйесін ұйымның бизнес-операцияларына сәйкес дәрежеде құру, екіншіден, олардың арасындағы өзара байланыстылығын сілтемелер мен формулалар деңгейінде көрсету қарастырылды.
Бухгалтерлік есеп субъектілердің меншігін сақтауды бақылауға және басқару шешімдерін қабылдауға қажетті ақпаратты жинақтайды. Қазақстан Республикасының қаржылық есебі бухгалтерлік есеп стандарттарында және субъектілердің қаржылық-шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп шоттарының Бас есеп жоспарында бекітілген жалпы қағидалары мен ережелерінің негізінде құрылады және ол бүкіл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтің құрылымына, ұйымның нысанына, айрықша ерекшелігіне есептің сәйкес келуін қамтамасыз етеді.
Осы жұмыстың бірінші бөлімінде ұзақ мерзімді активтер есебін, талдауын, аудитін жүргізудің теориялық негіздері және шетелдік тәжірибесі жазылған.
Сонымен қатар ұйымдағы негізгі құралдардың пайдаланылуының тиімділік көрсеткіштері нақты мәліметтер негізінде талданып, қор қайтарымы, қор сыйымдылығы көрсеткіштері анықталды және ұйымдағы негізгі құралдардың құрылымы анықталып, қорытынды берілді.
Уақыт талаптарына сәйкес есеп жүйесінде озық тәжірибелерді пайдалану қалыптасқан дәстүрлі есепке жаңалықтар енгізеді және инвестициялар есебі мен аудитін ұтымды ұйымдастыруға әсер етеді.
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есебі бухгалтерлік есеп стандарттарында және ұйымдардың қаржылық-шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп шоттарының жұмыс жоспарында бекітілген жалпы қағидалары мен ережелерінің негізінде құрылады және ол бүкіл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтің құрылымына, ұйымның нысанына, айрықша ерекшелігіне есептің сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Аталмыш акционерлік қоғам жылма-жыл жасалатын есеп саясатын алдыңғы қатарлы тәжірибеге және Халықаралық қаржылық қорытынды есеп стандарттары талабына сай жетілдіріп отырғаны жөн.
- Бухгалтерлік және салық есебі арасындағы кейбір ауытқушылықтар мен сәйкес келмейтін мәселелерді, осы серіктестіктің өзінде шешіп отыру үшін, бухгалтерлік есеп өрісіндегі құжаттарды компьютерлік жүйеге келтіруді ұсынамыз.
- Ұзақ және қысқа мерзімді активтердің айырмашылықтарын толық анықтап отыру мақсатында, бұларды экономикалық маңызына қарай классификациялық топтарға бөліп, әрбір жекелеген есеп обьектілері бойынша аналитикалық жіктеу счеттарын ашу керек.
- Ұзақ мерзімді активтер бухгалтерлік баланс құрылымында ең үлкен дәрежені құрайтындығына байланысты, бұлардың экономикалық жағынан тиімділігін талдау және алынған нәтижені қаржылық қорытынды есеп мәліметтерімен салыстырып отыру қажетлігі туындайды.
Менің ұсынысым нарықтық экономика дамыған жағдайда кез келген шаруашылық жүргізуші субьекті үшін айналымдағы активтер маңызды болып табылатындықтан, оның есебін жүргізу ерекшеліктерімен және аудиті мен талдау туралы білімді шыңдау болады.
Қазіргі кезде бәсекеге қабілетті бухгалтер мамандығына ие болу үшін кәсіпорынның негізгі активтер қатарына жатқызылатын айналымдағы активтер деп бөлінетін, негізгі құралдар, материалды емес активтер, инвестициялар, дебиторлық қарыздар сияқты ұғымдармен тікелей «сен» деп сөйлейтін жағдайда болу қажет.
Кез-келген өндіріс қызметін тиімді басқару және және ондағы кездесетін қандай да бір қарама-қайшылықтардың алдын алу үшін шағын ұйымдарда шаруашылық операцияларына жедел бақылау жүргізу өте маңызды болып саналады, себебі жалпы өндірістік процестерге қажетті ақшалай ресурстар мен материалдардың мақсатына қарай жұмсалуы кәсіпорынның экономикалық өсуіне және тұрақтануына кепіл бола алады.
Ұйымның ішкі бақылау қызметі сенімді басқылау жүйесіне қызығушылық білдірген басқару қызметкерлер жалдауға ұмтылып, жоспарлау мен бақылау қажеттілігін мойындайды және алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін қажетті ресурстармен қамтамасыз етеді. Ұйымды басқару мен дамыту уақытын тиімді, әрі ұтымды пайдалануға ұмтылған әкімшілік жауапкершіліктің негізгі бөлігін ішкі аудитке жүктейді. Ішкі бақылау қызметі осындай жауапкершілікті қабылдауға дайын. Сонымен аталған факторлар басқару сапасын анықтайды.
Кредиторлық борыштарды бойынша тексеру жұмысын аяқтай отырып, аудитор оның шындығына күмәнді болмауы керек. Ол үшін келісім –шарттармен толыққанды танысып, қарыз міндеттемелеріндегі жазулардың және олардың төленуі туралы мәліметтердің нақтылығын тексеру қажет. Кредиторлық борыштар жөніндегі заңдар мен нормативті құжаттардың талаптары дұрыс орындалмаса немесе олардың бұзылғаны туралы факті анықталса, аудитор ұйымның басшысына жазбаша түрде хабарлама жасап, оларды болшақта болдырмау және жою жөнінде кеңес береді.
Қазіргі таңда шағын кәсіпкерлікпен айналысатын кәсіпорындардың экономикалық жағдайын дамытумен қатар, оның бухгалтерлік есебі мен аудит жүйесін жетілдіру өзекті мәселеге айналып отыр. Себебі еліміздегі есеп жүйесі мен аудит қызметі қаржылық есептің халықаралық стандаттарына сәйкес қайта құрылымдауға түсіп, нарықтың жаңаша талаптарына сәйкес күрделі өзгерістерге ұшырап отыр. Демек, осы тұрғыдан автордың шағын кәсіпорындардағы бухгалтерлік есепті ұйымдастыру және оны жетілдіруге арналған дипломдық жұмысының өзектілігі ешқандай күмән келтірмейтін жұмыс болып саналады.
Нұсқаулар салық органдарының қызметкерлеріне, сонымен қатар салық есептілігін толтыру кезінде тəжірибелік жəне құқықтық көмек көрсету мақсатында, салық төлеушілердің көпшілігіне арналады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
