Ү. Түсінгенін тексеру:
1. Ауызша жұмыс . № 4. Бос орынға тиісті сандарды қой.
2.№ 5 Жұптық жұмыс: Бос орынға тиісті санды қой.
36 : 4 : 3 ∙ 2 : 6 = 1 8 ∙ 2 : 4 ∙ 3 : 2 = 6
№ 6, кестені толтыр: өздік жұмыс. 4 ∙ 2 = 8 4 ∙ 4 = 16 4 ∙ 6 = 24 т.с.с
Өздігінен есеп шығару.(ойлау, миға жаттығу)
а) 8 үстел – 4 адамнан
Барлығы - ? Шешуі: 8 ∙ 4 = 32 Жауабы: 32 адам отыр.
ә) 4 доңғалақтан – 6 машина
Барлығы - ? шешуі: 4 ∙ 6 = 24 Жауабы: 24 доңғалақ ауыстырды.
Ұжыммен жұмыс. № 9. (ауызша)
а) ұзындығы – 4 см, шаршының Р = 4 ∙ 4 = 16
ә) Р = 24 см, 32 см, 28 см шаршының қабырғасының ұзындығын тап.
Р = 24 : 4 = 6(см) Р = 32 : 4 = 8 (см) Р = 28 : 4 = 7 (см)
Шығармашылық жұмыс. № 10.
Екі қабырғасы өзара тең үшбұрыштың периметрі 22 см. Үшінші қабырғасының ұзындығы 6 см. Үшбұрыштың өзара тең қабырғаларының ұзындығын тап.
Шешуі: (22 – 6) : 2 = 16 : 2 = 8(см) жауабы: 6 см
Сабақты қорыту.
ҮІ. Үйге тапсырма: № 8, 11. 72, 73 бет 2. бағалау.
№ 40. Тақырыбы: Төрттен бір бөлік (ширек)
Мақсаты: Төрттен бір бөлік, ширек деген ұғым туралы түсінік беру; 4-ке көбейту және бөлу кестесін пайдалану, жылдам есептеуін дамыту; таза әдемі жазуға баулу, ойлау қабілеттерін дамыту. еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Көрнекілігі: сызбалар, кестелер . Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, іздендіру.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 8, 11.оқу, талдау.
ІІІ. Білімді тексеру: ауызша жұмыс.
16 : 4 = 4 4 ∙ 4 = 16 20 : 4 = 5 4 ∙ 5 = 20
24 : 4 = 6 4 ∙ 6 = 24 28 : 4 = 7 4 ∙ 7 = 28
32 : 4 = 8 4 ∙ 8 = 32 36 : 4 = 9 4 ∙ 9 = 36
40 : 4 =10 4 ∙ 10 = 40
Көбейту және бөлу амалдарының компоненттерін ата.
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру.
Ұзындығы 4 м тақтайды тең 4 бөлікке кесті. Тақтайдың төрттен бір бөлігінің ұзындығын тап. Сызбасын сал.
Ш
1 м
1 м
1 м
1 м
ешуі: 4 : 4 = 1(м)
Жауабы: 1 (м)
№ 2. Суретпен жұмыс. Сағаттық тілше көрсетуідегі бөліктерінің айырмашылықтарының бөлігін ата. Минуттық және сағаттық тілше көрсетілше ше? ( минуттық: 0 мин, 15 мин, 30 мин, 45 мин,60мин немесе 1 сағат)
( сағатпен: күндізгі 12 сағ, 3 сағ, 6 сағ, 9 сағ, түнгі 12сағ.)
Жұптық жұмыс. № 3, Бос орынға тиісті санды қой.
16 : 4 = 2 ∙ 2 24 : 3 = 1 ∙ 8 5 ∙ 3 = 15 ∙ 1
8 ∙ 2 = 4 ∙ 4 3 ∙ 8 = 6 ∙ 4 7 ∙ 4 = 20 + 8
Ү. Түсінгендерін тексеру.
1. Өздік жұмыс. № 4. Кестені толтыр.
а
|
4
|
8
|
12
|
16
|
24
|
32
|
а : 4
|
1
|
2
|
3
|
4
|
6
|
8
|
а - 4
|
0
|
4
|
8
|
12
|
20
|
28
|
№ 5. Іздену, ойлану, Дымбілмеске көмектес. ( төрттен бір бөлігі боялған:
тік төртбұрыш, бесбұрыш, шаршы.)
Есеп шығару. № 10. (2 оқушы тақтада)
Әкесі -35 жаста Шешуі: (35 – 23) – 5 = 12 -5 = 7
Лиза - ?, 23 жас кіші , неше ж. үлкен? Жауабы: 7 жасқа үлкен
Сіңлісі – 5 жаста
№ 10 (2).
1 сөреге – 9 оқулықтан Шешуі: 36 : 9 = 4
36 оқулықты - ? сөреге Жауабы: 4 сөреге қойылды.
№ 9. Өздік жұмыс. Фигураларды сал, төрттен бірін боя.
Шығармашылық жұмыс. № 12 ( 8 бөлікке бөлінді)
ҮІ. Бекіту. Біз бүгін не білдік? Қорыту, бағалау. ҮІІ.Үйге тапсырма: № 8, 11, 13. 74 бет.
№ 41. Тақырыбы: Бөлуді тексеру
Мақсаты: Бөлуді тексеру, бөлуге кері амал көбейту екендігі жайлы түсінік беру; бөлу және көбейту кестесін тиімді пайдалана білуге және жылдам есептеуге қалыптастыру; өз бетінше іздене білуге үйрету. Ойлау қабілеттерін дамыту. Жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: кесте, плакат. Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, іздену, өзіндік.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй жұмысын тексеру: № 8, 11, 13.
ІІІ. Білімін пысықтау: ауызша жұмыс.
16 : 4 = 4 4 ∙ 4 = 16 20 : 4 = 5 4 ∙ 5 = 20
24 : 4 = 6 4 ∙ 6 = 24 28 : 4 = 7 4 ∙ 7 = 28
32 : 4 = 8 4 ∙ 8 = 32 36 : 4 = 9 4 ∙ 9 = 36
Бөлудің компоненттерін ата.
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру:
Мақсат қою кезеңі: бөлуді тексеру, бөлуге кері амал көбейту екендігі жайлы түсінік беру; бөлу және көбейту кестесін тиімді пайдалана білуге және жылдам есептеуге үйрету.
№ 1 Схеманы пайдаланып, бөлуді көбейту арқылы тексеруге болатындығын түсіндір.
Шешуі: 12 : 3 = 4 4 ∙ 3 = 12
Белгісіз бөлінгішті табу үшін, бөлгішті бөліндінің
мәніне бөлу керек.
№ 2 Үлгі бойынша жалғастыр: Өздік жұмыс.
10 : 2 = 5
5 ∙ 2 = 10
18 : 3 = 6 14 : 2 = 7 36 : 4 = 9
6 ∙ 3 = 18 7 ∙ 2 = 14 9 ∙ 4 = 36
12 : 3 = 4
4 ∙ 3 12
Қорытынды: Бөлуді көбейту арқылы тексеруге болады.
№
3
4=
3. Жұптық жұмыс. Бос орынға тиісті санды қой:
25 + = 4 ∙ 7 ∙ 8 = 100 - 68
3
5
36 : 9 = 2 ∙ 3 ∙ 8 = + 19
Ү. Өткен материалды бекіту:
Есеп шығару. № 4.
Жіберді – 25 кг Шешуі: (35 – 25) – ( 25 – 20) = 10 -5 = 5
Қ. қалдырды - ?, 20 кг кем 35 кг Жауабы: омарташыда 5 кг бал қалды.
Қалды - ?
№ 4 (2)
Нәркес – 63 гүл Шешуі: (63 + 23) ∙ 2 = 87 ∙ 2 = 174
Сонша раушан ?
Қызғалдақ – 24гүл Шешуі: барлығы 174 гүл.
Жұптық жұмыс. № 5. Салыстыр.
290 ‹ 300 350 = 600 – 250 84 дм › 250 см
610 ‹ 1000 570 см ‹ 6 м 95 мин › 1 сағ + 30 мин
Өзіндік жұмыс. № 7
Шаршының бір қабырғасының еніне ені тең, ұзындығы – 4 см артық, тік төртбұрыштың Р = ? Р шаршы = 3 ∙ 4 = 12 (см)
Р тік төртбұрыш = (3 + 7) ∙ 2 = 10 ∙ 2 = 20(см)
Шығармашылық жұмыс: № 8
ҮІ. Бекіту. Бүгінгі сабақтан не білдік? Не істедік? Тексер: (4 оқушы тақтада)
16 : 2 = 8 15 : 3 = 5 12 : 4 = 3 63 : 9 = 6
8 ∙ 2 = 16 5 ∙ 3 = 15 3 ∙ 4 = 12 6 ∙ 9 = 63
Бөлуді көбейту арқылы тексеруге болады.
ҮІ. Үйге тапсырма: № 6 , 76 бет 2. бағалау.
№ 42. Тақырыбы: Көбейтуді тексеру
Мақсаты: Оқушыларға көбейтуді тексеру жайлы түсінік беру. Тапсырмаларды өз бетінше орындауға дағдыландыру. Жүйелі ойлау қабілетін дамыту. Белсенділікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау, іздену.Түрі: аралас.
Көрнекілігі: схема, кесте, суреттер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 6, оқу, тексеру, талдау.
ІІІ. Білімін тексеру. Ауызша жұмыс.
8+3 = 11 9+3 = 12 11-3 = 8 12-3= 9
18 : 3 = 6 14 : 2 = 7 36 : 4 = 9 11-8 = 3
6 ∙ 3 = 18 7 ∙ 2 = 14 9 ∙ 4 = 36 12-8 = 4
ІҮ. Жаңа сабақ:
№ 1. Схеманы пайдаланып, көбейтуді бөлу арқылы тексеруге болатынын түсіндір.
2 ∙ 3 = 6
6 : 3 =2
Көбейтуді бөлу арқылы тексеруге болады.
Өздік жұмыс. № 2. Амалдарды орында және тексер:
4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12
32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3
32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4
Ауызша жұмыс: Бос орынға тиісті сандарды жаз:
∙ ∙ ∙ ∙ ∙
ҮІ. Түсінгендерін тексеру:
Есеп шығару, талдау. № 4.( 3 оқушы тақтада, қалғаны дәптерде)
а) 3 тырна – 6 бақа - ? Шешуі: 3 ∙ 6 = 18 Жауабы: барлығы 18 тырна.
ә) 1 қуыс – 3 күн
2 қуыс - ? күн Шешуі: 3 ∙ 2 = 6 Жауабы: 6 күн
б) 4 үймеге - 10 бидайдан
? Шешуі: 4 ∙ 10 + 32 = 72
тағы – 32 бидай с. к. Жауабы: барлығы 72 бидай.
Өздік жұмыс. № 5. Теңдеулерді тап және оны шеш:
х + 28 = 70 х 3 = 21
х = 70 – 28 х = 21 : 3
х = 32 х = 7
32 + 28 = 70 7 3 = 21
70 = 70 21 = 21
Жұптық жұмыс. № 6, салыстыр:
7 м 9дм ‹ 900 см 1 апта › 1тәулік
2 м 8 см = 20 дм 8 см 2 кг › 30г
Ұжымдық жұмыс.
Тік төртбұрыштың ені оның ұзындығының үштен бір бөлігіндей.
а = 6 см 6 : 3 = 2(см) Р = (6 + 2) ∙ 2 = 16
Шығармашылық жұмыс. № 9.
ҮІІ. Бекіту.Үлестірмелерге жауап алу.Жеке оқушымен жұмыс
ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 8 , 77 бет. Бағалау
№ 43. Тақырыбы: Қайталау
Мақсаты: Оқушылардың алған білімін тиянақтау, жүйелеу. Көбейту мен бөлудің жеке жағдайлары туралы білімін бекіту; Өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру.Ой-өрісін, білімін, есте сақтау қабілетін дамыту.Тиянақты, ұқыпты болуға тәрбиелеу.
Әдісі: сұрақ-жауап, іздену, өзіндік. Көрнекілігі: үлестірмелер, кестелер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 8.
ІІІ. Білімін пысықтау. 1. Ауызша жұмыс. № 1 Өрнекті құр, мәнін тап.
а = 3 в = 12 с = 6
1 ∙ 3 = 3 12 : 1 = 12 6 : 6 = 1
4 ∙ 3 = 12 12 : 4 = 3 0 : 6 = 0
2 ∙ 3 = 6 12 : 2 = 6 12 : 6 = 2
3 ∙ 3 = 9 12 : 0 = 0
0 ∙ 3 = 0 12 : 6 = 2
2. Салыстыр: № 2 , ауызша.
64 › 46 58 + 40 › 10
582 ‹ 590 96 = 100 - 4
306 › 300 172 – 40 ‹ 269 + 80
3. Жұптық жұмыс. № 3, Бос орынға тиісті санды қой:
5 м 2 дм = 52 дм 1 сағ 30 мин = 90 мин
3 м 40 см = 4 м 4 дм 1 жыл 6 ай = 18 ай
3 ц 5 кг = 305 кг 1 апта 3 күн = 10 күн
Есеп шығару. № 6.(1)
Жалбыз – 240 г Шешуі: 240 + (240 + 165) = 240 + 405 = 645
Сонша бақбақ ? Жауабы: 645 г бақбақ тамырын жинады.
Тұз - ?, 165 г артық
№ 6 (2)
4 күн - 8 құты д. Шешуі: 4 ∙ 8 + 17 = 32 +17 = 49
? Жауабы: барлығы 49 құты дәрі жасау керек.
Тағы – 17 құты д.
5. Өздік жұмыс: № 4
4 ∙ 2 = 8 24 : 4 = 6 5 см ∙ 2 = 10 см 16 сағ : 2 = 32 сағ
6 ∙ 3 = 18 15 : 3= 5 7 ц ∙ 4 = 28 ц 20 мин : 4 = 5 мин
4 ∙ 5 = 20 16 : 2 = 18 8 кг ∙ 2 = 16 кг 24 ай : 3 = 8 ай
6. Қатар бойынша шығару. ( 3 оқушы тақтада)
1 қатар 2 қатар 3 қатар
Х + 256 =420 х – 120 = 600 – 440 х + 30 = 20 + 80
Х = 420 – 256 х - 120 = 160 х + 30 = 100
Х = 164 х = 160 + 120 х = 100 – 30
164 + 256 = 420 х = 280 х = 70
420 = 420 280 – 120 = 160 70 + 30 = 100
160 =160 100 = 100
Бекіту: Шығармашылық жұмыс: № 7. (қоян, түлкі, елік, көртышқандар, борсықтар)
ҮІІІ. Үйге тапсырма: қайталау, бағалау
Тақырыбы: Бақылау жұмысы
Мақсаты: оқушылардың көбейту мен бөлу амалдары туралы білімі мен білігін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай отырып өздігінен жұмыс істеуге баулу, білуге баулу.
Әдісі: өздік жұмыс.
Көрнекілігі: тақтадағы жазу, дәптер, сызбалар.
Түрі: бақылау.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.
Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз. Бүгін «Білгенімізді қайталаймыз!» деген мақсатпен жұмыс істейміз.
ІІ. Мақсат қою кезеңі:өздігінен жұмыс істей отырып, өткенді қайталау, білімін тиянақтау.
ІІІ. Бақылау жұмысы. І нұсқа
Есепте:
6 ∙ 3 = 18 12 : 2 = 6 8 ∙ 8 = 64 5 ∙ 5 = 25
5 ∙ 4 = 20 14 : 7 = 2 56 : 7 = 8 24 : 4 = 6
Есепті шығар.
Екі литрлік 4 банка таңқурай тосабы қайнатылды. Неше литр таңқурай тосабы қайнатылды? (2 ∙ 4 = 8 жауабы: 8 л т.т. қайнатылды.)
Ұзындығы 3 сантиметрге, ал ені 1 сантиметрге тең тік төртбұрыш сыз. Оның үштен
бір бөлігін боя.
Салыстыр:
3 дм 2см * 40 см 6 м 3дм * 75 дм
1 ц 50 кг * 200 1 км * 900 м
Теңдеуді шеш: 2 ∙ х = 14
ІІ нұсқа
Есепте:
8 ∙ 3 = 24 16 : 4 = 4 4 ∙ 6 = 24 3 ∙ 3 = 9
2 ∙ 9 = 18 20 : 5 = 4 21 : 7 = 3 18 : 6 = 3
Есепті шығар:
24 л компот үш литрлік банкаларға құйылды. Неше банкаға компот құйылды?
( 24 : 3 = 8 жауабы: 8 банкаға)
Қабырғасының ұзындығы 2 сантиметрге тең шаршы сыз. Оның төрттен бір бөлігін боя.
Салыстыр:
1 м 60 см * 20 м 8 дм 4 см * 90 см
1 кг * 350 2 ц 60 кг * 260 кг
Теңдеулерді шеш: 16 : х = 4
ІҮ. Үйге тапсырма: қайталау, бағалау
№ 45. Тақырыбы: Резерв. Катемен жұмыс
Мақсаты: Оқушылардың оқып үйренген материалдары бойынша өзіндік жұмыс істеу арқылы білімдерін тиянақтау; есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту; жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: кестелер, суреттер. Әдісі: сұрақ-жауап, өзіндік.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз.
ІІ. Мақсат қою кезеңі. оқып үйренген материалдар бойынша өзіндік жұмыс істеу арқылы білімдерін тиянақтау.
ІІІ. Білімдерін тиянақтау:1. ауызша амалдарды орында
11 – 2 = 9 12 – 4 = 8 9 + 2 = 11 8 + 4 = 12
9 + 3 = 12 7 + 4 = 11 12 – 3 = 9 11 – 4 = 7
11+ 3 = 14 14 – 5 = 9 8 + 3 = 11 9 + 5 = 14
2. № 1. Өздік жұмыс. Санды өрнектерді таңдап алып, олардың мәндерін тап:
5 ∙ 2 = 10 17 – 9 = 8 9 : 3 = 3
15 + 45 = 60 24 : 4 = 6
Ұжымдық жұмыс. Санды өрнектер құр және олардың мәнін тап:
4 2 = 8 2 4 = 8 16 – 12 = 4 12 + 4 = 16 6 + 3 = 9 6 : 3 = 2
8 : 2 = 4 8 : 4 2 16 - 4 = 12 4 + 12 = 16 3 + 6 = 9 6 : 2 = 3
Ауызша есеп шығару: № 3.
а)5 3 = 15 Жауабы: 15 кілт. ә ) 24 : 8 = 3 Жауабы: 3 қорапқа.
5. Жұптық жұмыс: № 4.
1). а : 2 , мұндағы а = 2, 0, 6, 8, 4, 12.
2 : 2 = 1 8 : 2 = 4 6 : 2 = 3
0 : 2 = 0 4 : 2 = 2 12 : 2 = 6
2) с : 3, мұндағы с = 9, 6, 12, 18, 15, 3, 0.
9 : 3 = 3 12 : 3 = 4 15 : 3 = 5 0 : 3 = 0
6 : 3 = 2 18 : 3 = 6 3 : 3 = 1
Есеп шығару: № 5.(1)
Қызыл кітап – 22 түрі, 813 түр кем Шешуі: 22 + 813 = 835
Барлық ж. - ? Жауабы: 835 түрі бар.
№ 5. (2)
Қорықша – 66 Шешуі: 66 + (66 + 84) = 66 + 150 = 216
? Жауабы: барлығы 216.
Су қорлары - ?, 84 артық
Өздік жұмыс. № 8 Кестені толтыр.
ІҮ. Сабақты қорыту:
№ 7, Теңдеуді шешу. ( 3 оқушы тақтада)
Өздік жұмыс. № 10.
А = 4 см, в = ?, 1 см кем. Р = ? Р = (4 + ( 4 + 1)) ∙ 2 = 9 ∙ 2 = 18
Ауызша. № 11. 4.Шығармашылықжұмыс: № 12. (16 = 4 ∙ 4)
Ү. Үйге тапсырма: № 9, 13. Бағалау.
№ 46. Тақырыбы: Ондықтар мен жүздіктерді бір таңбалы санға көбейту және бөлу
Мақсаты: Ондықтар мен жүздіктерді бір таңбалы санға көбейту және бөлумен таныстыру; өрнектің мәнін табу, есептерді шығара білуге дағдыландыру; есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту,ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Әдісі: түсіндіру,талдау, сұрақ-жауап, іздену. Көрнекілігі: үлестірмелер, кестелер, сызбалар. Түрі: жаңа сабақ
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,
Жүрегіме басып ұстай қаламын.
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,
Болып кетер сонда дереу жан-жағым.
-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз.
ІІ. Мақсат қою кезеңі: Ондықтар мен жүздіктерді бір таңбалы санға көбейту және бөлумен танысу;
ІІІ. Жаңа сабақ: ауызша жұмыс. 1.
6 ∙ 2 =12 6 : 3 = 2 12 : 6 = 2 12 ∙ 2 = 6 15 : 5 = 3
7+6 =13 13 - 3 = 10 8 : 2 = 4 / 14 – 4 = 10 9 : 3 =3
2. Ұжыммен: № 1. Үлгіні қолдана отырып, есепте.
Үлгі:
3 ∙ 2 6 6 : 2 = 3
30 ∙ 2 3 онд. ∙ 2 6 онд. 60 60 : 2 = 6 онд. : 2 = 3 онд. = 30
300 ∙ 2 3жүзд. ∙ 2 6 жүзд. 600 600 : 2 = 6 жүзд.: 2 = 3 жүзд. = 300
Өздік жұмыс. № 2.
2 сағ = 120 мин 2 м = 200 см 2 ц = 200 кг 2 ғасыр = 200 жыл
3 сағ = 180 мин 3 м = 300 см 3 ц = 300 кг 3 ғасыр = 300 жыл
4 сағ = 240 мин 4 м = 400 см 5 ц = 500 кг
Ойланып, ауызша есептеу. № 3.(1)
1 вагонда – 40 т көмір
8 вагонда - ? 40 ∙ 8 = 320 Жауабы: 320 т көмір.
№ 8(2).
Жүгері – 20 кг, 40 кг кем Шешуі: 20 + 40 = 60 Жауабы: 60 кг күріш
Күріш - ?
ІҮ. Түсінгендерін тексеру: 1. Есеп шығару. № 4
Айжан – 16 қызыл қ. , 14 сары қ. Шешуі: ( 16 + 14 ) : 3 = 30 : 3 = 10
1 қатарға – 3 тұқым Жауабы: 10 қатар
Неше қатар - ?
Жұптық жұмыс. № 6. Есепте.
635 + 165 = 800 (500 + 340) – 600 = 840 – 600 = 240
690 + 310 = 1000 900 – (380 + 320) = 900 – 700 = 200
Шығармашылық жұмыс. Сандар қосындысының мәнін ыңғайлы тәсілмен тап:
22 + 24 + 26 + 28 + 30 + 32 + 34 + 36 + 38 = (22 + 38) +(24 + 36) + (26 + 34) + (28 + 32) = 60 + 60 + 60 + 60 = 240 немесе 60 ∙ 4 = 240
Ү. Бекіту. Бүгінгі сабақта не білдік? ҮІ .Үйге тапсырма: № 8 , 82 бет.Бағалау.
№ 47. Тақырыбы: Онға және жүзге көбейту және бөлу
Мақсаты: Онға және жүзге көбейту және бөлуді түсіндіру, ыңғайлы, үнемді амалдарды пайдалануға дағдыландыру; ой-өрістерін, есте сақтау қабылеттерін дамыту; алғырлыққа, тапқырлыққа тәрбиелеу.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, іздену, өзіндік. Көрнекілігі: оқулық, кесте, суреттер, сызбалар. Түрі: аралас
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. № 8 оқу, талдау.
ІІІ. Өткенді пысықтау: 1. үлестірмелер бойынша жұмыс жүргізу.
Ауызша жұмыс.
2 : 2 = 1 8 : 2 = 4 6 : 2 = 3
0 : 2 = 0 4 : 2 = 2 12 : 2 = 6
9 : 3 = 3 12 : 3 = 4 15 : 3 = 5
6 : 3 = 2 18 : 3 = 6 3 : 3 = 1
ІҮ. Мақсат қою кезеңі: Онға және жүзге көбейту және бөлуді түсіндіру.
Ү. Жаңа сабақ: Оқулықпен жұмыс. № 1 . Ұжымдық.
10 ∙ 2 = 20 2 ∙ 10 = 20 20 : 10 = 2
100 2 = 200 2 ∙ 100 = 200 200 : 100 = 2
(салыстыр, қорытынды жаса).
Санды 10-ға көбейту үшін оның оң жағына нөлді жазу керек.
Санды 100 -ға көбейту үшін оның оң жағына екі нөлді жазу керек.
Санды 10-ға, 100 –ге бөлуде бөлінгішті, бөлгішті және бөліндінің мәнін салыстыр. Қорытындысын түсіндір.
Санды 10 санына бөлу үшін оның оң жағынан нөлді алып тастау керек.
Санды 100 санына бөлу үшін оның оң жағынан екі нөлді алып тастау керек.
2. Өздік жұмыс. № 2. В дм ∙ 3 , мұндағы, в = 10, 20, 60, 100.
10 ∙ 3 = 30 20 ∙ 3 = 60 60 ∙ 3 = 180 100 ∙ 3 = 300
3. Жұптық жұмыс. № 3, кестені толтыр.
в
|
5
|
4
|
6
|
3
|
8
|
10 ∙ в
|
50
|
40
|
60
|
30
|
80
|
100 ∙ в
|
500
|
400
|
600
|
300
|
800
|
ҮІ .Түсінгендерін тексеру:
Есеп шығару. № 5 (1).(2 оқушы тақтада)
Аулады – 10 рет -7 балықтан Шешуі: 10 ∙ 7 – 28 = 70 – 28 = 32
Өткізді – 28 балық Жауабы: 32 балық қалды.
Қалды - ?
№ 5(2).
Көлге – 18 к. балық Шешуі: 42 – (18 +14) = 42 – 32 = 10
Қалды – 14 балық 42 сазан Жауабы: досына 10 балық берді.
Д. берді - ?
2. Жұптық жұмыс. № 6, бос орынды толтыр:
6
6
1000
2
00 см = м см = 10 дм 20 см = дм
5
302
45
50 дм = м см = 3 м 2 см дм = 4 м 5 дм
3. Өздік жұмыс: Мына кесіндінің ұзындығының оннан бір бөлігіне тең кесінді сыз.
4. Шығармашылық тапсырманы орындау.
10 + 15 + 5 = 30 Ол үйден 15 сағат 30 минутта шығуы керек
ҮІІ. Қорыту. Бүгін не білдік ? 10, 100 көбейту, бөлу үшін нені ескеру керек?
ҮІІІ.Үйге тапсырма: № 4, 9. 83 бет, бағалау.
№ 48. Тақырыбы: Қалдықпен бөлу және оны тексеру
Мақсаты: Қалдықпен бөлу және оны тексеру жайында түсінік беру; дұрыс есептеу және есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту; жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: кестелер, сызбалар. Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өзіндік, жұптық жұмыс.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй жұмысын тексеру: № 4, 9. ІІІ. Өткенді пысықтау: ауызша жұмыс. (1)
4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12
32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3
32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4
2) «Кім жылдам?» 2 мысықтың неше аяғы бар? 5 тышқанның неше құлағы бар? 7 торғайдың неше қанаты бар?
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру:
Оқулықпен жұмыс: № 1. Ұжымдық талдау.
Үш бал арасы шелектер санын тең бөліп, алып кетулері керек. Егер шелектер саны:
1,2, 3,4 немесе 5 болса, әр ара неше шелектен әкетеді және неше шелек қалады?
|
Шешуі
|
Тексеру
|
1 шелек
|
1 : 3 = 0 (қалд. 1)
|
0 ∙ 3 + 1 = 1, 1 ‹ 3
|
2 шелек
|
2 : 3 = 0 (қалд. 2)
|
0 ∙ 3 + 2 = 2, 2 ‹ 3
|
3 шелек
|
3 : 3 = 1 немесе 3 : 3 = 1 (қалд. 0)
|
1 ∙ 3 + 0 = 3, 0 ‹ 3
|
4 шелек
|
4 : 3 = 1 (қалд. 1)
|
1 ∙ 3 + 0 = 4, 1 ‹ 3
|
5 шелек
|
5 : 3 = 2 ( қалд. 2)
|
1 ∙ 3 + 2 = 5, 2 ‹ 3
|
. . . . . . . .
|
.. . . . . . . .
|
. . . . . ..
|
3 шелек қалуы мүмкін бе? Неге? Қалдықты бөлгішпен салыстыр.
Қалдық әрқашанда бөлгіштен кем болады.
13 шелек; 14 шелек; 15 шелек; 16 шелек болса, 3 араның, әрбіреуі неше шелектен әкетеді? Неше шелек қалады?
13 : 3 = 4 (қалд. 1) 15 : 3 = 5 (қалд. 0)
14 : 3 = 4 (қалд. 2) 16 : 3 = 5 (қалд. 1)
2—ге қалдықсыз бөлінетін сандар жұп сандар деп аталады.
2- ге бөлгенде нәтижеде қалдық шығатын сандар тақ сандар деп аталады.
Тақтада түсіндіріп. № 3, Қалдықпен бөл және тексер:
9 : 2 = 4 (қалд. 1) 8 : 3 = 2 (қалд. 2) 10 : 6 = 1(қалд 4) 5 : 6 = 0 (қалд. 5)
4 ∙ 2 + 1 = 9 2 ∙ 3 + 2 = 8 1 ∙ 6 + 4 = 10 0 ∙ 6 + 5 = 5
Ү. Мақсат қою кезеңі. Қалдықпен бөлу және оны тексеру жайында түсінік беру
ҮІ. Білімдерін тексеру.
Жұптық жұмыс: № 5. Өрнектердің мәндерін салыстыр:
10 ∙ 5 › 50 : 10 5 ∙ 100 ‹ 50 700 : 100 ‹ 100 ∙ 7
300 › 3 ∙ 10 30 ∙ 10 › 300 : 10 9 ‹ 900 : 10
Есеп шығару. № 6 (1).
Айдар – 24 сарбаз – 8 с. - ? қорап Шешуі: 24 : 6 – 24 : 8 = 4 – 3 = 1
Марат - 24 сарбаз – 6 с. - ? қорап Жауабы: Маратқа 1 қорап артық керек
№ 6 (2).
Қант – 5 кг 4 дорба, Шешуі: 5 ∙ 4 + 18 = 20 + 18 = 38
? Жауабы: Асқардың ата-анасы 38 кг азық- түлік алды.
Ұн – 18 кг
Өздік жұмыс. № 7. 4 буыннан тұратын ұзындығы 11см сынық сызық сыз. Сынық сызықтың үш буыны бірдей, ал бір буыны 2 см-ге тең. (11 : 3 = 3 (қалд. 2))
№ 8 Теңдеу құрып, оны шеш:
Х ∙ 5 = 500 900 : х = 300
Х = 500 : 5 х = 900 : 300
Х = 100 х = 3
100 ∙ 5 = 500 900 : 3 = 300
500 = 500 300 = 300
Шығармашылық жұмыс. № 9.
7 : 2 = 3 (қалд.1) 3 ∙ 3 + 1 = 9 + 1 = 10
ҮІІ. Үйге тапсырма: № 4, 10. 85 бет.
№ 49. Тақырыбы: Екі амалдан тұратын жақшасыз өрнектердегі арифметикалық амалдардың орындалу реті
Мақсаты: Екі амалдан тұратын жақшасыз өрнектердегі арифметикалық амалдардың орындалу реті жайлы түсінік беру; есеп шығаруды меңгерту; ой-өрісін, зейінін дамыту, тиянақтылыққа тәрбиелеу.
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, өздік жұмыс. Түрі: аралас сабақ
Көрнекілігі: сызбалар, кестелер
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.
Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 4, 10. ІІІ. Өткенді пысықтау: Ауызша жұмыс: 1.
4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12
32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3
32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4
Математикалық диктант.
1. Екі санның қосындысының мәні 46 тең. Олардың біреуі 6. Екінші сан неге тең?
(х + 6 = 46 46 - 6=4 0)
2. Екі санның айырмасының мәне 5. Сандардың біреуі 24. Екінші сан неге тең?
( х – 24 = 5 24 + 5 = 29)
3. 12 және 7 сандарының қосындысының мәнін табыңдар. (12 + 7 = 19)
ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру. № 1
Егер жақшасыз өрнекте тек көбейту мен бөлу немесе тек қосу мен азайту амалдары болса, онда олар солдан оңға қарай ретімен орындалады.
№ 2. Түсіндіріп талдау, қорытындылау.
Жақшасыз өрнекте алдымен көбейту мен бөлу, содан кейін қосу мен азайту амалдары орындалады.
Ұжымдық талдау. № 3. Амалдардың орындалу ретін сақтап, есепте:
450 + 100 : 10 = 450 + 10 = 460 2 ∙ 100 – 72 = 200 – 72 = 128
10 ∙ 4 + 260 = 40 + 260 = 300 100 – 4 ∙ 9 = 100 – 36 = 64
70 ∙ 3 + 600 = 210 + 600 = 810
900 : 3 – 50 ∙ 4 = 300 – 200 = 100
Ү. Түсінгендерін тексеру:
1. Есеп шығару. № 4. (1)
1 күнде – 5 бет – 6 күн Шешуі: 36 – 5 ∙ 6 = 36 – 30 = 6
36 бет Жауабы: 6 бет оқуы керек.
Неше бет - ?
№ 4 (2).
Қарақұмық – 5 кг – 4 пакет Шешуі: 5 ∙ 4 + 30 = 20 + 30 = 50
? Жауабы: 50 кг жарма әкелінді.
Сұлы – 30 кг
2. Жұптық жұмыс. № 5. Қалдықпен бөлу дұрыс орындалған ба?
3. № 7, теңдеулерді шеш.
4. Түсіндіріп есеп шығару. (1 оқушы тақтада)
Атлас -120 м Шешуі: 120 + 46 – 72 = 166 -72 = 94
Тоқыма бау - ?, 46 м Жауабы: 94 м шашақ жұмсалды.
Шашақ - ?, 72 м кем
4. Өздік жұмыс. № 6. Дымбілмеске көмектес. Берілген фигураның периметрін тап:
Достарыңызбен бөлісу: |