|
 Сабақтың тақырыбы Траектория және
|
| бет | 137/238 | | Дата | 11.01.2022 | | өлшемі | 15,95 Mb. | | #32447 | | түрі | Сабақ |
| 2 5436354326631023597Бағалау критерийі
|
Еркін, еріксіз тербеліс және резонанс процесін сипаттай алады.
Еркін, еріксіз тербеліс және резонанс процесінің бір-бірінен айырмашылығын біледі, түсіндіреді
Еркін және еріксіз тербеліс және резонанс процестерінің қандай факторларға байланысты екендігін анықтай алады.
|
Тілдік мақсат
|
Оқушы еркін , еріксіз тербеліс және резонансқа ауызша анықтама береді, сызба түрінде жүйелейді.
Еркін тербеліс-free vibration
Еріксіз тербеліс-inevitable vibration
Резонанс-resonаnce
Математикалық маятник-mattematical pendulum
Серіппелі маятник-spring pendulum
|
Құндылықтарды дарыту
|
Қарым-қатынас жасау қабілеті – жұмыс түрлерін (жұптық, шағын топтық, бүкіл сынып) өзгерте отырып.
Шығармашылық пен сын тұрғысынан ойлау – сәйкестікті табу, сызба көрсету және дәлелдеу тапсырмалары арқылы.
|
Пәнaрaлық бaйлaныс
|
математика, жaрaтылыстaну
|
Қосымшa бiлiм
|
Бiлeдi: тербелістің түрлері жaйлы бiлeдi
Бiлуi кeрeк: Еркін және еріксіз тербелістер, резонанстың пайда болуын сипаттауды және табиғатт, өмірде осы құбылыстaрды нақты ажыратып қай жерде қалай қолданатындығын біледі.
|
Aлдыңғы білім:
|
Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері.
|
|
|
Сабақ барысы
|
Жоспарланған сабақ кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған қызмет (іс-әрекет)
|
|
|
I.Ұйымдастыру
Сыныпты топқа бөлу
II.Үй тапсырмасын сұрау
Сәйкестікті табу.
III. Жаңа сабақты түсіндіру
а.Ой тастау
б.Галереяны шарлауі
IV. Қорытындылау
Блум күлтешесі
V.Үйге тапсырма
|
Ресурстар
|
|
Сабақтың басы
|
|
|
І.Ұйымдастыру кезеңі
Топқа бөлу
«Қима қағаз» әдісі
|
Сынып оқушыларымен сәлемдесіп. Сабаққа қатысуларын қадағалап. Назарларын сабаққа аудару.
Сыныпты топқа бөлу.
«Еркін тербеліс» , «Еріксіз тербеліс», «Резонанс» қатысты сөздермен топтасарды
1,2,3 топ
1 топ – еркін тербелісі
2 топ – еріксіз тербеліс
3 топ – резонанс
|
Сөздер жазылған қима қағаздар
|
|
Сабақтың ортасы
(білу, түсіну)
Жұптық жұмыс
|
1-тапсырма: Сәкестікті тап
Жұптық жұмыс
Бағалау критериі
|
Дескриптор
|
балл
|
Оқушы балы
|
Сұрақтарға
дұрыс
жауап беру
|
1-сұрақ
|
0-3 балл
|
|
2-сұрақ
|
0-3 балл
|
|
3-9-сұрақтар
|
0-7 балл
|
|
|
13 балл
|
|
І Тапсырма «Сәйкестікті тап» Топ аты
Оқушылар аты-жөні
|
1
|
денелердің бірдей уақыт аралығында дәлме-дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын қозғалысын айтады.
|
Тербелістер
| |
2
|
Дене қозғалысы толығымен қайталанып отыратын ең аз уақыт аралығы
|
Тербеліс периоды
| |
3
|
Бірлік уақыт ішіндегі тербелістер саны
|
Тербеліс жиілігі
|
4
|
Дененің тепе-теңдік күйінен ең үлкен ығысуының мәні
|
Тербеліс амплитудасы
|
5
|
Математикалық маятниктің тербеліс периоды.
|
|
6
|
Тербеліс периодтың өлшем бірлігі
|
с (секунд)
|
7
|
Серіппелі маятниктің формуласы
|
|
8
|
Тербеліс жиілігінің формуласы
|
|
9
|
Тербеліс жиілігінің өлшем бірлігі
|
Гц (герц)
|
10
|
Уақыт өткен сайын азайып отыратын тербелістер
|
өшетін тербелістер
|
Дескриптор:
-Берілген сұрақтардың жауабын біледі.
-формуланы және өлшем бірдіктерді сәйкесендіре біледі
-тапсырманы толық орындайды
Жұптасып тапсырманы орындайды. Тапсырмадағы бос орынға жауаптарды сәкесінше тауып жапсырады . анықтамаларды, физикалық шамалар мен өлшем бірліктерін ажыратады.
Тапсырманы келесі топпен ауысып жауап парағымен тексереді.
|
Тапсырма жазылған қағаз, жауптар, қағаз желім
Жауап парағы
|
|
Ауызша кері байланыс:
|
Екі-екіден топтар тапсырмаларын ауыстырып тексеріп балын қояды
Оқушылар өз жұмыстарының нәтижесімен таныстырады
|
|
|
Ой шоғырландыру,
«Ой қозғау»
|
2 стақанға су құйып 1 стақанға бетіне ши қойып 2 стақанның жиегін ысқылай отырып дыбыс шығару арқылы резонансты үдету. Не болғандығын байқатып сұрақ қою арқылы жаңа сабаққа ой шақырамын
Еркін тербеліс-free vibration
Еріксіз тербеліс-inevitable vibration
Резонанс-resonаnce
Математикалық маятник-mattematical pendulum
Серіппелі маятник-spring pendulum
Жасалған тәжірибеден не байқағандығын қорытындылайды.
|
Штатив, колба, спирт шамы , шыны пластина, су,мұз кесегі.
|
|
(Қолдану, талдау).
Жаңа сабақ бойынша поспер қорғау
Сапалық және сандық есептер ақылы тақырыпты қорытындылайды..
|
ІІ Тапсырма
«Галереяны шарлау»әдісі бойнша еркін тербеліс, еріксіз тербеліс және резонанс тақырыбына байланысты әр топ постерге тақырыпқа сай суреттер салып қажетті суреттерді пайдаланып тақырыпты қорғайды.
Дескриптор:
-Тақырыпқа сай сурет таңдай білді
1 балл
- еркін тербеліс пен еріксіз тербелістерді ажырата біледі.Резонанс қандай жағдайда пайда болады. 1балл
1 балл
-тақырыптың физикалық мағынасын түсіндіре алды. 1 балл
ІІІ Тапсырма «Блум күлтешесі»
Әр топқа жеке тапсырма жазылған гүл күлтешесі беріленді. Күлтешеге сапалы есептер мен сұрақтар беріледі.
Сұраққа дұрыс жауап берілсе гүл құралады.
Дескриптор:
-Физикалық мағынасын аша алды. 1 балл
-Жапырақты толық жинайды 1 балл
Қабырғаға дайын болған постер ілінеді. «Галереяға саяхат»- топтар кабинет ішінде қозғалысқа түсіп, қабырға газетіне қарап, сараптап талдат топ мүшесі қорғайды, ойларын дәлелдейді
Әрт топтағы оқушылар күлтешедегі сапалы есептерге жауап беріп, сандық есептерді шығару арқылы күтешеден түймедақ гүлін құрайды.
Сұрақты тап
1. а) Дене сыртқы күштің әрекетінсіз тербеледі;
б) Механикалық энергия азаяды, ал амплитуда кемиді;
в) Тербеліс тез өшеді.
2. а) Мәжбүр етуші күш әрекетінен периодты қозғалыс жасайды;
б) Дене сыртқы күштің әрекетінен тербеледі;
в) Үйкелісті жеңуге кететін энергия үнемі толықтырылып отырады.
3. а)Үйкеліс күші қозғалысқа қарсы бағытталған;
б) энергия шығыны әсерінен өшеді;
в) энергия тек қозғалыс басында ғана беріледі.
4. а) жол құрылысында;
б) үйдің іргетасын құйғанда;
в) құйматасты немесе сусыма нәрселерді тығыздау үшін пайдаланылады.
|
Постер, қажетті қима суреттер.
Тапсырма жазылған күлтеше, қағаз желім
|
|
Сабақтың аяғы
Рефлексия
|
«Кілтті сөздер» әдісі арқылы жаңа тақырыпты бекіту.
Мен түсіндім, өмірде қолдана аламын.
Мен білдім.
Маған әлі де көмек қажет
кері байланыс кестесін толтыру
Оқушылар сабақтың басындағы ағылшын тілінде айтылған кілт сөздерді суреттер арқылы қайталап айтып шығады.
Оқушылар
Мен түсіндім, өмірде
қолдана аламын.
Мен білдім.
Маған әлі де көмек қажет
кестесіне смайликтер жабсыру арқылы кері байланыс береді.
|
стикер
|
|
Үй тапсырмасы
|
Критерийлер арқылы өзін-өзі бағалау. Топтық жиынтық бағалау.
Үйге тапсырма: §28 Еркін және еріксіз тербелістер. Резонанс
Бағалау.
Кері байланыс жабыстырғышқа жазып өту.
Бағалау парағы
Сыныбы
Тобы
№
|
Оқушы аты-жөні
|
Үй тапсырмасы «Сәйкестікті тап» 10 балл
|
Жаңа сабақ
«Галереяны шарлау» постер қорғау 0-3 балл
|
Пысықтау
«Блум күлтешесі»
0-2 балл
|
Топта белсене жұмыс жасады
1 балл
|
Ұпай
саны
16 балл
|
1
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
8
|
|
|
|
|
|
| Бағалау шәкілі: 16-14= «5»
13-9= «4»
8-4= «3»
Үй жұмысын күнделікке тіркеу
|
Күнделік
|
|
Сабақ бойынша рефлексия
Оқу мақсаттары шынайы болды ма?
Барлық оқушылар ОМ жетті ме?
Егер жетпесе неге?
Сабақта дифференциация дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақыттары сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неге?
|
Осы бөлімде сабақ туралы ойланыңыз. Сол жақтағы бағанның негізгі сұрақтарына жауап беріңіз.
|
|
Жалпы бағалау
Сабақтың екі көрінісі жақсы өтті (оқыту мен қатар оқу туралы да ойланыңыз)?
1: топтық жұмыс
2: постер қорғау
Сабақты жақсартуға ненің әсері тиуі мүмкін (оқыту мен қатар оқу туралы да ойланыңыз)?
1: бағалау
2: деңгейлік тапсырмалар
Сабақ барысында мен сыныппен бөлек оқушылар туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу керек? Кері байланыста жазылған ұсыныстар мен сұраныстарға негізделемін
|
|
Мектеп
|
Күні:
|
Оқытушының аты-жөні:
|
СЫНЫП: 9
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Еркін электромагнитік тербелістер
|
Осы сабақ арқылы іске асатын оқыту мақсаттары
|
. 9.4.4.1 тербелмелі контурдағы еркін электромагниттік тербелістерді сапалық түрде сипаттау;
|
Сабақтың мақсаттары
|
Оқушыларға өмірде кездесетін физикалық құбылыстарды мысал ретінде айта отырып, электромагниттік тербелістер туралы түсінік беру
|
Бағалау критериі
|
Формулаларды тұжырымдау, есеп шығаруды қолдана біледі
Электромагниттік тербелістермен таныстырып солар жайлы түсінік бере алады, есептер шығара алады.
Тербелмелі контур, Томсон теңдеуілерін біледі, есептер шығарады.
|
Тілдік мақсат
|
Тербелмелі контур, электромагнит т.б.
|
Құндылықтарды баулу
|
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу
|
Пәнаралық байланыс
|
Есептерді шығаруда математика пәнімен байланыс
|
Алдыңғы білім
|
Математикалық және сеіппелі маятниктердің тербелісі. Математикалық және серіппелі маятниктердің тербеліс периоды
|
Жоспар
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған әрекеттер
|
Ресурстар
|
Басы
3 мин
10 мин
|
І. Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасып, көңіл-күйлерін сұраймын. Оқушылардың сабаққа дайындығын, зейіндерін сабаққа аудару
Үй тапырмасы
Инклюзивті оқыту
Физикалық диктант
Бірдей уақыт аралығы өткен сайын дәлме-дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын қозғалыстар механикалық тербелістер деп аталады.
Созылмайтын салмақсыз жіңішке ұзын жіпке ілінген кішкентай ауыр шарды математикалық маятник деп атайды.
Дене қозғалысы толығымен қайталанып отыратын ең аз уақыт аралығын тербеліс периоды деп атайды.
Бірлік уақыт ішіндегі тербелістер саны тербеліс жиілігі деп аталады.
Тербеліс амплитудасы- деп дененің тепе-теңдік күйінен ең үлкен ығысуының мәнін айтады.
Электромагниттік тербелістер алуға болатын, тізбектей жалғанған конденсатор мен катушкадан тұратын тізбек тербелмелі контур деп аталады.
Жаңа материалды меңгерту:
Электромагниттік тербелістер –конденсатордың разрядталуы кезінде заряд, ток, кернеу, электр және магнит өрістері периодты түрде өзгеріп отыруы.
Тербелмелі контур-электромагниттік тербелістер алуға болатын, тізбектей жалғанған конденсатор конденсатор мен индуктивтік катушкадан тұратын тізбек.
Тербелмелі контурда еркін тербелістердің пайда болуы шарты.
Томсон формуласы.
Механикалық және электромагниттік тербелістер арасындағы ұқсастық.
Тербелмелі контур деп бір-біріне тізбектей жалғанған конденсатор мен индуктивті катушкадан тұратын тізбекті атайды.
А) Егер тебелмелі контурдың R кедергісі ескерілмесе, онда ол идеал деп аталады.
Б) Егер тебелмелі контурдың R кедергісі ескерілсе, онда ол шынайы деп аталады Электромагниттік тербелістер –конденсатордың разрядталуы кезінде заряд, ток, кернеу, электр және магнит өрістері периодты түрде өзгеріп отыруы
|
Суреттер, слайд. тест сұрақтары
|
Соңы
2мин
5мин
10 мин
Қосымша ақпарат
|
Бекіту.
Сегіту сәті. Караоке (гитарамен ән шырқау тербелістерге байланысты)
Есептер шығару
1.Тербелмелі контурға сыйымдылығы 0,2 мкФ конденсатор қосылған. Контурда жиілігі 400 Гц электр тербелістерін алу үшін оған қандай индуктивтілік қосу керек?
2. Тербелмелі контурдың индуктивтілігі 20 мкГн. Бұл кон-
турды 5000 кГц жиілікке шақтап құру үшін сыйымдылығы қандай конденсаторды таңдап алу керек
3.Сыйымдылығы 50 пФ тербелмелі контурда жиілігі 10 МГц еркін тербеліс алу үшін оған қандай индуктивтілік қосу керек?
Деңгейлік тапсырмалар.
І деңгей.
1. Кедергісі аз тербелмелі контурда катушканың индуктивтігін 4 есе арттырса, ал конденсатордың сыйымдылығын 2 есе кемітсе, контурдағы еркін электр тербелістерінің периоды қалай өзгереді?
2. Кедергісі аз тербелмелі контурда катушканың индуктивтігін 2 есе арттырса, ал конденсатордың сыйымдылығын 2 есе кемітсе, контурдағы еркін электр тербелістерінің жиілігі қалай өзгереді?
ІІ деңгей.
1.Тербелмелі контур сыйымдылығы 1 мкФ конденсатордан және индуктивтігі 10 мГн катушкадан тұрады. Контурдағы тербелістер периодын есептеңдер.
2.Тербелмелі контур сыйымдылығы 500 пФ конденсатордан және индуктивтігі 1 мГн катушкадан тұрады. Контурдағы тербелістер жиілігін есептеңдер.
ІІІ деңгей.
1.Сыйымдылығы 2 мкФ конденсатормен жиілігі 1кГц электромагниттік тербелістер алу үшін, тербелмелі контурда индуктивтігі қандай катушка қосу керек?
2.Индуктивтігі 0,76 Гн катушкасы бар тербелмелі контурға дыбыс жиілігі 400 Гц электромагниттік тербелістер алу үшін, тербелмелі контурда сыйымдылығы қандай конденсатор қосу керек?
Бұл сатыда тақырыптағы түйінді мәселелерді бөліп алып, тірек-сызба құрастырамыз.
VIІI. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: §29 24-жаттығу (2,3).
Томсон сымсыз телеграфтың негізін қалаушы. 1854ж бастап трансатлантика телеграфтық кабельдерді жүргізу жұмыстарына көп көңіл бөлді.1851 жылы термодинамиканың 2 бастамаларын тұжырымдап, энергия теориясын жасап шығарды.
|
| Қ
Ортақ қасиеттері
Ығысуға пропорционал және оған қарама-қарсы бағытталған күштің әрекетінен болатын механикалық тербелістер гармоникалық (өшпейтін) тербелістер деп аталады.
Уақыт өткен сайын амплитудасы азайып отыратын тербелістер өшетін тербелістер деп аталады.
Механикада тербелістер деп дененің бірдей уақыт аралығындағы дәлме-дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын қозғалысын айтады.
Толық энергия:
немесе
15 мин
Ортасы
Потенциялдық энергия: денелердің өзара әрекеттесуіне немесе дене бөлшектерінің өзара орналасуына байланысты болатын энергия.
Кинетикалық энергия: қозғалып келе жатқан дене энергиясы.
Механикалық энергия: қозғалыс барысында материялық нүктенің күйі үздіксіз өзгеріп, нүкте бір күйден екінші бір күйге өтіп отырады. Осы дененің немесе материялық нүктенің механикалық күйін сипаттайтын шама.
Менің көңіл-күйім жақсы, сабаққа дайынмын.
Менің көңіл-күйім
онша емес.
КҮШ
Мен қобалжып отырмын.
Қозғалс
уақыт ішінде жүрілген жол сан жағынан графикпен
шектелген фигураның, яғни трапециясының ауданына тең. График бойынша
немесе
осымша ақпарат
|
|
Қабілетті балаларға қандай
тапсырмалар бересіз?
|
Бағалау – оқушылардың білімдерін қадағалауды қалай жоспарлайсыз?
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
|
Рефлексия
Сабақ мақсаттары шынайы ма?
Бүгін оқушылар не білді?
Сыныптағы ахуал қандай болды?
Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?
Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
|
|
Қорытынды бағалау
Қандай нәрсе табысты болды?
1.
2.
Қандай нәрсе сабақты жақсарта алды?
1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
