Сабақтың тақырыбы: Көрмелерді безендіру және көрсету Сабақтың түрі: Машықтану сабағы Уақыты: 90 мин

Слайдтарды безендіру үшін арнайы шаблондарды пайдалануға болады. Құрылған бос презентацияны безендіру үшін немесе шаблон арқылықұрылған презентацияның безендірілуін басқа түрге ауыстыру қажет болса, Стандарттар саймандар тақтасындағы Безендіруді қолдану (Применить оформление) батырмасын шертеміз немесе Пішім (Формат) - Безендіруді қолдану командасын орындаймыз. Осы мезетте экранда арнайы бір түстік гаммаға сәйкес келетін, форматталынған мәтін және графикалық элементтерден тұратын бірнеше шаблондар орналасқан Безендіруді қолдану (Применить оформление)сұқбат терезесі ашылады. Сұқбат тезенің оң жақ шетіндегі үлгіден қарап отырып, қажетті шаблонды таңдап алған соң, Қолдану (Применить) батырмасын шертеміз. Автомазмұн шебері көмегімен құрылған презентацияны да осы әрекеттерді орындай отырып,басқа шаблон түріне ауыстыра аламыз.

Power Point программасында шаблондар тізімінен таңдай отырып, безендіру арқылы,презентацияның барлық слайдтарына бірдей түс және фонның түрлерін бере аламыз. Бұл кезде презентацияның барлық слайдтарына сол таңдалған шаблонның безендіру элементтері тағайындалады.
Слайдтарды безендіру элементтері
Әрбір адамның өз қалауы бойнша слайдтардың бір-біріне тәуелсіз мынадай элементтерін тағайындауға болады:

• 
  Слайд белгіленуі (Разметка слайда). Слайд белгіленуі ретінде слайдқа орналастыратын мәтін,сурет,диаграмма т.б. формасын айтуға болады.
  
• 
  Түрлі түстер схемасы (Цветовая схема). Түстердің кең мөлшерлі спектрінен кез келген түсті таңдау мүмкіндігін береді.
  
• 
  Фон. Слайдтағы түстер тек біртүсті ғана болуы міндетті емес.Палитрадағы ұқсас түстердің бірінен басқасына біртіндеп ауысуға болады.Сондай-ақ,бір түстің өзін вариациялық түрде қанықтыра отырып,түстің әр түрлі өрнектерін шығаруға болады.
  

Слайд белгіленуін тек бір слайд үшін таңдау қажет болса,слайд режимінде Формат-Слайд белгіленуі (Формат-Разметка слайда) командасын орындаймыз. Ал, бірнеше слайдтың белгіленуін өзгерту үшін, осы команданы слайдтарды белгілеп алған соң орындаймыз. Бірнеше слайдтар сұрыптау (сортировка слайда) режиміне ауысып, біреуі белгіленген соң, келесісінде тышқанды шерту кезінде пернесін басып тұру арқылы белгіленеді.

Таңдау батырмасын шерткенде небары 8 түс көрінеді. Бұл түстер бірін-бірі толықтырады және көп жағдайларда слайдты безендіруге жеткілікті болады. Бірақ,бұдан да басқа түстерді пайдалану мүмкіндіктері бар. Ол үшін осы тізімнен Қосымша түстер (Дополнительные цвета) өрісін таңдаймыз. Бұл кезде қосымша сұқбат терезе ашылады. Кәдімгі (Обычные), Спектр деген екі ішкі беттен тұратын бұл сұқбат терезеде кәдімгі немесе спектрден түсті таңдай отырып, жаңа түс дайындауға болады. Өзіміз дайындаған түс пен бұрынғы түсті жаңа (новый), алдыңғы (текущий) өрісте салыстыра аламыз. Фондық түс таңдалған соң Қолдану (Применить) батырмасын шертсек осы фон тек жұмыс жасап отырған бір ғана слайдқа беріледі. Фондық түсті барлық слайдтарға беру үшін Барлығына қолдану (Применить ко всем) батырмасын шертеміз.

Жеке слайдтарды безендіру үшін,алдымен безендірілетін бір немесе бірнеше слайдты көрсету қажет. Ол үшін слайдтарды сұрыптау режиміне көшеміз. Қажетті слайдтта тышқанды шертеміз. Егер бір мезгілде бірнеше слайдты безендіру үшін тышқанды шерту кезінде Shift пернесін басулы күйінде ұстап тұрамыз. Белгіленген слайдтар қалың жақтаумен қоршалады. Слайдтарды белгіленген соң, тиісті безендіру әрекеттерін орындаймыз.

Презентацияны құрайтын слайдтардың барлығы бір жүйеге келтірілуі және анық бір матермалды тізбекті түрде бейнелеу мәселесін шешуі қажет. Презентация арқылы берілетін ақпарат аудиторияда мағыналы қабылдануы үшін, слайдтар бірінен кейін бірі алдынғысын толықтырып отыруы керек. Power Point бағдарламасында презентация слайдының бірінен келесісіне өтудің бірнеше тәсілдері қарастырылған. Слайд фондарын таңдау сияқты , презентацияның тақырыбына байланысты слайдтан слайдқа өту түрін де таңдауға болады. Слайдтардың бірінен келесісіне ауысыдың әрқайсысы бірнеше варианттан тұратын оннан аса түрі бар.

• 
  Жалюзи. Жалюзи жаңа слайд толық көрінгенше біртіндеп ашылады. Терезеге орнататын жалюзилер сияқты горизонталь және вертикаль түрлері болады. Бір жарнаманы екіншісімен динамикалық түрде ауыстыруға арналған жарнамалық слайдтарда қолдануға өте тиімді.
  
• 
  Тіктөртбұрыш. Тіктөртбұрыш слайдтың дәл центріндегі нүктеге дейін үлкейеді.
  
• 
  Дойбылар (Шашки). Кішкене квадратшалар слайдты тұтас алды да, жан- жаққа немесе төмен қарай үлкейді.
  
• 
  Ағын (Наплыв). Жаңа слайд жоғарыдан, төменнен, кез келген жақтан немесе кез келген бұрыштан пайда болады да, бірте-бірте алдынғы слайдты жауып қалады.
  
• 
  Жарып шығу (Прорезание). Көшу әрекеті тез болатыны соншалық, басқа ауысулардағыдай өту әрекеті байқалмай қалады.
  
• 
  Еру (Растворение). Жаңа слайдты құрайтын кішкене нүктелер бірте-бірте үлкейіп алдыңғы слайдты жауып кетеді.
  
• 
  Қара түс арқылы гүлдену (Выцветание через черное). Біртіндеп жоғалу және пайда болу әрекеті жүзеге асады. Жаңа слайд қара фоннан пайда болады.
  
• 
  Кездейсоқ жолақтар (Случайные полосы). Қалың және жіңішке (вертикаль немесе горизонталь) сызықтар пайда болады да, біртіндеп жаңа слайдқа айналады.
  
• 
  Панорама. Слайд бетінде вертикаль немесе горизонталь орналасқан перде сияқты көрінеді.
  
• 
  Бұрыштар (Уголки). Жаңа слайд алдынғы слайдты диагональ бойынша тісті қиықпен жаба отырып пайда болады.
  
• 
  Ашылу (Открывание). Жаңа слайд бірден тұтас экранды алып тұратын енгізуден бұның айырмашылығы, жаңа бейне экраны сегіз бағыттың кез келгенінде біртіндеп ашылады.
  
• 
  Пайда болу (Появление). Бұрынғы слайдты жаба отырып, жаңа слайд баяу пайда болады.
  
• 
  Кездейсоқ ауысу (Случайный переход). Жеке слайдтардың арасындағы ауысылар әртүрлі және әрбір жаңа слайдта кездойсоқ түрде өзгереді.
  
• 
  Ауысу жоқ (Нет перехода). Келесі слацдқа өту кезінде ешқандай эффект болмайды.
  

Эффектілердің тұсындағы батырманы шертіп. Жоғарыда айтылған эффекттілердің бірін таңдаймыз. Жай (медленно), орташа (среднее), тез (быстро) жылдамдықта ауысу өрісінің бірін көрсетеміз. Сондай-ақ, ауысу тышқанды шерткен кезде немесе автоматты түрде орындалатындай етіп, тиісті өрістің қанат белгісін көрсетеміз. Дыбыс қосу батырмасын шертіп, ауысу кезінде дыбыс шығару мүмкіндігі де бар. Осы көрсетілген эффектілерді алдын-ала қарау үшін, Эффект аймағында тышқанды шерту жеткілікті.

Презентациядағы слайдтардың ауысудың барлық сладтарға бірдей ортақ тәсілін көрсету үшін мына әрекеттерді орындаймыз:

1. 
   Слайдтарды сұрыптау режиміне көшеміз де Түзету-Барлығын белгілеу (Правка-
   

2. Кез келген слайдтың бірінде тышқанның оң батырмасын шертеміз де, жанама менюдегі Слайд ауысу (Переход слайда) командасын орындаймыз. Слайд ауысуы сұқбат терезесі ашылады.

3. Қажетті ауысу эффектілер таңдаған соң, Қолдану (Применить) батырмасын шертеміз.

Ауысу эффектілері тағайындалған соң, слайд режимінде әрбір слайдтың төменгі жағында кішкене шарт белгілер көрініп тұрады. Яғни, бұл шарт белгілер слайдқа ауысу эффектілері тағайындалғанын білдіреді.

Слайдтың пайда болуын автоматтындыру үшін, Слайд ауысуы сұқбат терезесіндегі Автоматты түрде өрісіңің қанат белгісін және уақытын секунд өлшемімен көрсетеміз. Осы әрекет орындалып, Слайдты көрсету ( Показ слайда ) режиміне көшсек, экранға слайдтың элементтері белгіленген уақыттан кейін автоматты түрде шығатын болады. Слайдтың ауысуы қандай түрде болатын көру үшін,оның төменгі жағында орналасқан шарт белгіде тышқанды шерту қажет.

Презентацияны көрсету барысында оған аудитория назарын аударту үшін, слайдтың бір бөлігін ғана көрсете отырып, негізгі баяндаманың немесе ақпараттың ішкі мазмұнын біртіндеп ашу керек.

Тұтас презентация үшін ең алдымен слайдтан слайдқа ауысудың ортақ тәсілін тағайындау қажет. Одан кеін ғана жеке слайдтардың ауысу тәсілін өзгертуге болады. Слайдтарды сұрыптау режимінде, ауысу тәсілін өзгертетін слайдта тышқанды шертеміз. Ал бірнеше слайдтың ауысуы бір мезгілде өзгерту қажет болса,тышқанды шерту кезінде Shift пернесін басулыкүйінде ұстап тұрамыз. Жанама менюдегі Слайд ауысуы (Переход слайда) командасын орындып, ашылған сұқбат терезеде қажетті ауысу эффектілер тағайындаймыз. Бір презентацияда әр түрлі ауысу тәсілдерін көп қолдана бермеген жөн.
Құрамдас мәтін анимациясын таңдау
Power Point бағдарламасында екпінді слайдқа мәтінді біртіндеп енгізу үшін, құрамдас мәтін анимациясы (встроенная анимация текста) қолданылады. Осы эффектілер қолданылған соң, слайдты көрсету процесінде, тышқанды шерткен сайын слайдтың әрбір элементі немесе мәтіннің таңдалған эффетілермен пайда болады

Power Point бағдарламасында слайд жасаудың бірнеше варианттары қарастырылған. Мысалы, слайдттың форматталған бөліктері, әр бағыттан “ұшып” келеді т.с.с.

Слайд жасауда құрамдас мәтін анимациясының варианттарын таңдау үшін, Слайдты көрсету-Құрамдас анимация ( Показ слайда –Встроенная анимация) командасын орындағанда шығатын тізімнен қажетті эффектінің бірін таңдаймыз. Слайдтарды сұрыптау режимінде осы тағайындалған эффектілерді тек алдын ала қарай аламыз. Ал, эффектіні толық көру үшін Слайдты көрсету (Показ слайда) режиміне көшеміз. Осы мезетте тышқанның сол жақ батырмасын шерткен сайын мәтін элементтері таңдалған эффектімен пайда болады. Слайдтты көрсету режимінен аяқталмай тұрып шығу үшін, ESC батырмасын шертеміз.

Слайдта қарастырылған бөлімдерді ерекшелеп көрсету
Таңбаланған (маркерленген) тізімнен тұратын слайдтардан құралған презентацияны көрсету кезінде оның әрбір бөліміне тоқталу қажет болсын. Яғни, аудиториядағы адамдар презентацияның бір бөлімін қарастырған мезгілде , оның алдындағы және соңындағы бөлімдеріне көңіл аудармайтындай етіп жасайық. Бұны тізім элементтері біртіндеп аашылып, көрсетілген мәтін өшіріліп қалатындай эффект жасау арқылы жүзеге асыруға болады. Мұндай эффектіні тағайындау үшін:

1.Слайдтар режиміне көшеміз де, слайдтағы тізімді белгілейміз.

1. 
   Белгіленген аймақта тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, жанама менюден Анимация қосу (Настройка анимации) командасын таңдаймыз.
   
2. 
   Ашылған сұқбат терезенің Эффектілер ішкі бетінде , тізім бөлемдерінің көріну эффектің таңдаймыз.Мысалы, Төменнен ұшып келу (Вылет снизу) эффектін таңдайық.
   
3. 
   Анамациядан кейін (После анимации) тізімінен Шертумен бірге жасыру (Спрятать по щелчку) бөлімін таңдаймыз да, ОК батырмасын шертеміз.
   

Форматтау әрекетін мәтінің белгіленген кез келген элементіне қолдануға болады. Мысалы, әрбір әріпке, сөзге, абзацқа т.с.с. Қажетті мәтін элементін белгілеген соң, Формат-Қаріп (Формат –Шрифт) командасын орындаймыз да, ашылған сұқбат терезеде қажетті форматтау мүмкіндіктерін қолданамыз. Презентация безендірілген соң, ұнамаған жағдайда, Түр- Үлгі- Слайдтар үлгіс і (Вид- Образец- Образец слайда) командасын орындап, оның түрін өзгерту мүмкіндігі бар.