Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет

№54 (736) 

3.04.2012 жыл, 

сейсенбі

www.alashainasy.kz

8

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

 

 

  

 

 

  

СІЗ ЕСТІДІҢІЗ БЕ?

ТАБИҒИ АПАТ

Ішкен адам өз-өзін жоғары бағалайды 

Тауларда қар 

мен лай көшіп 

жатыр

Алкогольды ішімдіктің адамды 

өзін-өзі әдемі, ақылды әрі тартымды 

сезіндіретін қасиеті бар. Француз 

психологтері мұны 100-ден астам адам 

қатысқан зерттеудің нәтижесінде 

дәлелдеді.

Өткен демалыс күндері 

Алматы маңындағы тауларда 

қар мен лай көшті. Кіші 

Алматы, Еліксай және Түрген 

шатқалдарында болған 

көшкіндерден ешкім зардап 

шеккен жоқ.

The Australian басылымының хабар ла-

уынша, Пьер Мендес-Франс универси тетінің 

Лоран Беге есімді ғалымы бастаған зерттеу 

тобы алдымен 19 адамды қатыс тырып сынақ 

жүргізді. Еріктілердің үштен екісі – ер адамдар. 

Тәжірибе барысында олар алкогольды 

сусындарды бокалдап ішкен сайын өздерінің 

көріктілігін 1-ден 7-ге дейінгі шкала бойынша 

бағалауы тиіс болды. Бұл сынақтың нәтижесінде мамандар небір ұсқынсыз 

еркектердің спиртті ішімдікке тойып алған кезде өздерін сымбатты санайтынын 

анықтады. Кейін 94 адам  ның қа ты суымен ке лесі сынақ жүр гізілді. Ерік тілер кок тейль-

дің дәмін та тып көруі керек болды. Олардың бір то бына алкогольсыз, бір тобына 

алко голь ды сусындар берілді. Бұл сында да спирт ті ішімдік ішкен адамдар өздерін 

ақылды, әдемі әрі тартымды санайтынын айт қан. 

ҚР Төтенше жағдайлар министрлігі 

мамандарының хабарлауынша, нау-

рыз дың 31-і күні Іле Алатауындағы 

Елік сай шатқалында көлемі 5000 тек-

ше метр болатын қар көшкіні тіркелді. 

Сыр ғыған қар таудың етек жағында 

тоқ таған. Төтенше оқиғадан зардап 

шек к ен ешкім жоқ. Дәл осы күні Түрген 

ша тқалындағы №19 қар жинағыштан 

көшкен қар Түрген–Батан автожолының 

2,8 шақырымын басып қалды. Көш-

кін нің көлемі – 260 текше метр. Жол 

қоз ғалысы шектелгенімен, көшкін еш-

қан дай шығын келтірген жоқ. Ма ман-

дардың айтуынша, қар көшкіндерінің 

жиі леуіне таудағы жылымық себеп 

болған. Ал жексенбі күні Кіші Алматы 

өзенінің бассейнінде лай көшті. Сағат 

04.50 шамасында көлемі 1000 текше 

метр болатын сырғыған дымқыл топы-

рақ өзеннің арнасына дейін жетті. Ме-

теорологтердің болжамына қарағанда, 

жауын-шашынның салдарынан қазіргі 

мез гілде Алматы облысындағы таулы 

өңірлерде сел қаупі де күшейіп отыр.

Болатбек МҰХТАРОВ

Жарылғыш затты алыстан 

сезетін детектор жасалды

Ресей Ғылым академиясының Сібір бөлімшесінің үш 

институтының ғалымдары жарылғыш затты алыстан 

анықтайтын құрал ойлап тапты. Әлемдегі ең сезімтал 

дистанциялық құрылғы қауіпті зат құрамындағы будың 

миллиондаған молекуласының арасынан біреуін 50 метр 

жерден ажырата алады.

«Новости» агенттігінің ха-

бар лауынша, жаңа детекторды 

Хи мия-энергетика  техноло гия-

лары мәселелері институты 

зерт ханасының  мамандары 

көп шілікке таныстырды. Құ-

рыл ғының салмағы 600 келі-

дей. Оны өткізу-бақылау тұ-

рақ тарына  орналас тыруға 

бо лады. Сезімтал құрылғы өзі-

нен 50 метр қашықтықтағыны 

бай қай алады. Ал оның арнайы 

газды лазері нысанаға алынған 

затты үстінен және бірнеше 

тек ше метр аумақтан сканерлеп 

бе р еді. Құрылғының оптикалық 

ла зерлік тетігі – лидар жарыл-

ғыш зат буының құрамын ажы-

ра тады. Әлемде лидар жаб ды-

ғы атмос фераны зерттеуде кең 

қол данылады. Дегенмен ол бұ-

рын-соңды жа рылғыш затты 

қа шықтан сезетін құрал жасау-

ға пайдаланыл маған. 

Сәтбаев көшесі

Абай даңғылы

Құрманғазы көшесі

Қабанбай батыр көшесі

Достық даңғылы

Луганский көшесі

Бегалин көшесі

Бегалин көшесі

«Алаш айнасы» газетiне жазылу индексi: 64259

Редакцияның мекенжайы:

Алматы қаласы, Бегалин көшесі, 148/1 А

Телефон: 8(727)388-80-60,

Факс: 8(727)388-80-61

e-mail: info@alashainasy.kz

Республика

сарайы

Коккинаки көшесі

Байтасов көшесі

«АЛАШ АЙНАСЫ»

Бегалин

көшесі, 148/ 1а

Құрастырған Айтқазы МАЙЛЫБАЙ

СКАНВОРД

Газетіміздің  №53 (735)  санында жарияланған сканвордтың жауабы

КӨЛДЕНЕҢІНЕН: 

Сағи. Ожау. Рама. Тозақ. Пэр. Ғырата. Айша. Туника. Қау. Лаг. Мәтке. Опак. Әуіт. Код. Ни. Әңгі. Еңіс.

ТІГІНЕН: 

Капоэйра. Паң. Ума. Қирағат. Әккі. Ақы. Уыт. Жом. Ран. Кәде. Жапа. Илеу. «Этика». Іні. Зуһра. Агатис.

Есепті 

шығару тәсілі

Франция 

футбол клубы

Асар

Танаис өзені

Бөлменің ішкі 

көрінісі

Тайпа киесі

Қашықтықты 

өлшеу бірлігі

Қауын түрі

Ішекке салып 

пісірілген 

тағам

Мандатты 

адам

Ұран

Адам басты 

құс

(Мысыр)

Жүгері

Силикаттар 

тобындағы 

минерал

Қасиетті ай

Үлкен

Шал

Ақталған 

тары

Ескі 

замандардан 

қалған зат

Нақақ айып

Ізет

Тропиктік 

құрғақ жел

Айтыс түрі

Сегіз әнші

Гана 

ақшасы

Қымыздың 

ашытқысы

Жюль 

Верннің 

капитан 

кейіпкері

Жігіт

Ромулдың 

сыңары

Ағаш соқа

4,444 км 

(Франция)

Алматтың әзілдері

Ауыл келіншектерінің әңгімесінен:

– Аяқасты күн қатты ысып, айналаның бәрін топан 

су басып кетсе, қайда барып паналаймыз?

– Түркия мен Кореяға барсақ болады.

– Неге?

– Онда біраз адамдарды танимыз ғой...

***

Тергеуде:

– Сіздің көршіңіз неден қайтыс болды?

– Маса шаққан...

– Қойыңыз, одан адам өлуші ме еді.

– Содан дәрігерлер бір дәрі еккен...

***

Телеарнаның жаңалықтар бөлімінде. Бастық тіл-

шіге:

– Мәдени жаңалықтарға салатын материалың бар ма?

– Бір эстрада жұлдызы тағы да біреулермен сөзге 

келіп, төбелесіп қалыпты.

– Бұл қылмыс хроникасына кетеді.

***

Емханада:

– Сіздің өкпеңіз қара қазандай, жүйкеңіз жұқа, 

қаныңыз сұйық, бетіңіз қалың болып кетіпті.

– Бұл қауіпті ме?

– Ақшасына келіссеңіз, бәрін орнына келтіруге бола-

ды.

ru.tsn.ua

ОҚЫРМАН ЛЕБІЗІ

Ке

зекшi  ред

ак

тор – Сәк

ен  КӨКЕНОВ

Республикалық

қоғамдық-саяси 

ақпараттық газет

Бас редактор  – Серiк ЖАНБОЛАТ 

Мұратқали ДҮЙСЕНБАЕВ 

Бас ред

ак

тордың бiрiншi орынб

ас

ары

Мақсат ӘДIЛХАН 

Бас ред

ак

тордың орынб

ас

ары

Айдын ҚАБ

А – ж

ау

апты х

атшы

Талға

т КIРШIБ

А

ЕВ  – 

ж

ау

апты х

атшының орынб

ас

ары

Нұрлыб

ай ИТЕКБ

АЕВ  – 

те

х.ред

ак

тор

Күләш НАҚЫПОВ

А

 – 

аға к

оррек

тор, т

ел.: 

388-80-76

Газе

т 2008 жылдың 17 қар

ашасынд

а ҚР Мәдение

т және ақпар

ат 

 

минис

трлiгiнде тiрк

елiп, бұқар

алық ақпар

ат құр

алын есепк

е қою 

тур

алы №9650-Г  к

уәлiгi берiлг

ен.

Ред

акция авт

орлар мақаласы мен ж

арнама мазмұнына ж

ау

ап

 

бермейдi.

Авт

орлар қо

лж

азб

асы өңде

лмейдi және к

ерi қайт

арылмайды.

Көлемi екi к

омпью

терлiк бе

тт

ен (14 к

ег

ль) ас

атын ма

териалд

ар

 

қабылд

анб

айды.

«Алаш айнасынд

а» ж

арияланған ма

териалд

ар мен с

уре

тт

ердi

 

көшiрiп немесе өңдеп б

ас

у үшiн ред

акцияның ж

азб

аша рұқс

аты

 

алынып, г

азе

тк

е сiлт

еме ж

ас

алуы мiнде

ттi.

Құрылтайшысы және меншiк иесi 

– «ТОЛҒАУ» ЖШС

Директор –  

Александр Филимонович АН

Алма

ты  қаласы «Дәуiр» РПБК ЖШС 

Қалд

аяқов көшесi, 17-үй. Т

ел.: 

8 

(727) 273-12-04, 273-12-54

Тапсырыс – №1503

Аста

на

  қ

ал

ас

ы «

Аста

на

-П

ол

иг

ра

фи

я»

,

Бр

усиловский көшесi, 87-үй. Т

ел.: 

8 

(7172) 37-05-59

Тапсырыс – №616

Бағасы  к

елiсiмдi

Таралымы – 10 000 дана

Газе

т сейсенбi, сәрсенбi, бейсенбi, жұма, сенбi күндерi шығады.

«А

лаш

 айнасы

» г

аз

ет

iн

е ж

азы

лу

 ин

де

кс

i: 6

42

59

Ре

да

кц

ияның

 м

ек

ен

жайы

: 

Ал

ма

ты

 қ

ал

ас

ы,05

005

1,

 Б

ег

ал

ин

 кө

ш

ес

і, 1

48

/1 А

e-

m

ail

: inf

o

@

a

lashainas

y.

kz

Аймақтағы тiлшiлер:

Атыр

ау – Бақытгүл Б

АБ

АШ, т

ел.: 87015533653

Қар

ағанды – Серiк САҒЫНТ

АЙ, т

ел.: 8777 3909779

Ж

амбыл – Гүлж

ан КӨШЕРОВ

А, т

ел.: 8701 7711648

Қызылж

ар – Ерб

ақыт АМАНТ

АЙ, т

ел.: 8 705 4418255

Қызылорд

а – Әділж

ан ҮМБЕ

Т, т

ел.: 8777 7054466

Өск

емен – А

зама

т ҚА

СЫМ, т

ел.: 8777 3554114

Шымк

ент – Шадияр МО

ЛДАБЕК, т

ел.: 8705 9877799

Бөлiм редакторлары:

Құб

аш МЕҢДIҒА

ЛИЕВ – с

аяси бюро, т

ел.: 

388-80-72

Берiк ӘШIМОВ – нарық, т

ел.: 

388-80-69

Қалд

ар КӨМЕКБ

АЕВ – қоғам, т

ел.:

 388-80-65

Алма

т ИСӘДIЛ – өрк

ение

т, т

ел.: 

388-80-64

Нұрғазы СА

САЕВ – дод

а (спор

т), т

ел.: 

388-80-74

Бо

ла

тбек МҰХТ

АРОВ – ж

аңалықт

ар, т

ел.: 

388-80-68

Дарх

ан БЕЙСЕНБЕКҰЛЫ – меншiк

тi 

тiлшiлер қосыны, т

ел.: 

388-80-62

Та

ра

ту қызме

тi 

(бөлшек

теп с

ат

у және ж

азылу)

 

те

л.: 

8 (727) 388-80-88

Ж

арнама бөлімі

те

л.: 

8 (727) 388-81-00 8 (727) 380-41-78

e-

m

ail

: 

alikulova.a@orangepoint.kz

Қабылдау бөлмесі: 8(727)388-80-60, факс: 8(727)388-80-61

Астана бюросы:

Мек

енж

айы: Сейфу

ллин көшесi, 31, офис 414«б»

Те

л.:

 8 (7172)  54-27-31

E-mail: aa_as

tana@mail.ru

Айбын ШАҒА

ЛАҚОВ – 

Аста

на

 б

ю

росының ж

ет

екшiсi 

Салт

ан СӘКЕН – тiлшi

Қана

т Т

ОҚАБ

АЕВ – тілші

Арман А

СҚАРОВ – тілші

Көп

Бильярд 

түрі

Сәуірдің 3-і

Алаштың атаулы күні

• Геолог күні.

Туған күн иелері

Балтабек Досмұратұлы

 (1941) – жазушы;

Бекділдә Алдамжаров

 (1946) – ақын, жазушы, аудармашы, 

сыншы;

Тілеуқабақ Құсайынов

 (1954) – ҚР Мемлекеттік қызмет 

істері агенттігінің Шығыс Қазақстан облысы бойынша 

басқармасы – Тәртіптік кеңес хатшылығының меңгерушісі;

Серік Еркімбеков

 (1958) – композитор, Қазақстанның еңбек 

сіңірген қайраткері;

Амангелді Нұғманов

 (1967) – Павлодар облысы Кедендік 

бақылау департаментінің бастығы, полковник;

Мүсілім Оңдағанов

 (1967) – Қазақстан самбо 

федерациясының президенті, Батыс Қазақстан облыстық 

туризм, денешынықтыру және спорт басқармасының 

бастығы;

Арманбек Баймурзин 

(1974) – полиция подполковнигі;

Жомарт Нүркенов

 (1974) – Ақмола облысы ауыл 

шаруашылығы басқармасының бастығы;

Мәди Елеусізов

 (1976) – Ақтөбе облысы Мәртөк ауданының 

әкімі.

Мерейлі күндеріңіз мерекеге ұласып,  

мәртебелеріңіз арта берсін!

«Алаш айнасы»

Белгілі есімнің белгісіз сыры

МҮСІЛІМ 

– араби ныспы. Қазақы аудармадағы мағынасы «салауатты, 

таза» дегенді білдіреді. Бұл ныспыны иемденген балалар өнерге, 

шығармашылыққа бейім келеді. Қазақ жаңа туған сәбиге «Құдайды хақ 

деп таныған таза да салауатты мүміндердің қатарынан көрінсін» деген 

ниетпен қояды. Мүсілім есімділер дос таңдауға келгенде өте кірпияз. 

Ауа райы

06,30

12,51

19,21

ТОҚТЫ

Бүгін айтарлықтай 

маңызды оқиғалар орын 

алмайды. Жеке қарым-

қатынастарыңызды ны-

ғайта тын кезең келіп жетті. 

Жаңа таныс табуыңыз мүм-

кін, бірақ ол сіздің шынайы 

қы зығушылы ғыңызды  оят-

пайды.

ТОРПАҚ

Сізді бүгін сәтті күн 

күтеді. Жақындары ңыз-

бен қарым-қатына сыңыз 

жақсы қалыптасады, 

олар дың не айтқысы ке-

летінін айтпай-ақ түсіне 

аласыз. Жаңа таныстармен 

тез ортақ тіл табысып ке-

тесіз. Қонаққа баруға да 

қо лай лы  күн. 

ЕГІЗДЕР

Өміріңізді түбегейлі 

өзгертуге бел буып не-

месе болашағыңызға 

ора сан зор жоспар құрып 

ба сыңызды қатырудың қа-

жеті жоқ. Өз мүмкіндігіңізді 

асыра бағалап,  қателеспей 

дұ рыс қадам жасау бүгін сіз 

үшін өте маңызды.

ШАЯН

Бұл күні өзіңізге ай-

тыл ған сын сөздерді ауыр 

қабылдайсыз. Әсіресе 

әріп тестеріңіз немесе от-

басы мүшелерінің бірі ес-

керту жасағанда ренжімей, 

дұрыс қабылдауға тырысы-

ңыз. Әрі әзіл-қалжың айтса, 

оны көтергеніңіз жөн.

АРЫСТАН

Бүгін сіз өте әсершілсіз, 

сондықтан не нәрсені де 

жаман жағынан көруге 

бейім тұрасыз. Бұл күні аса 

маңыз ды істе кедергілер 

пайда болады. Егер асықпай 

ой лансаңыз,  қалағаны-

ңызға жету әдісін табасыз. 

БИКЕШ

Сізді сәтті күн күтеді. 

Жағымды әсерлердің 

ар 

қасында күні бойы 

көңіл күйіңіз көтеріңкі 

бо лады. Сондай-ақ жұмы-

сы  ңызға және жеке өмі-

ріңізге байланысты барлық 

жақсы тілектеріңіз ойда ғы-

дай орындалады.

ТАРАЗЫ

Бүгін  жұмыстағы мә-

се ле лердің  шешімін  көп 

ой ланбай таба аласыз. 

Бү гін – шығармашылық 

ша быт ыңызды  шыңдау  үшін 

ке 

ремет күндердің бірі. 

Оған қоса іскерлігіңіздің 

ар қа сында  қызметте  биік 

дә режелерге көтеріле ала-

сыз.

САРЫШАЯН

Күніңіз сәтті өтеді. Осы 

күні орын алған оқиғалар 

да сіздің пайдаңызға ше-

ші леді. Сонымен қатар 

өзі ңізге пайдалы таныстық 

ор на туыңызға  болады.  Ай -

на  лаңыздағылардың  на-

зарын өз жетістігіңізге, қабі-

ле тіңізге  аудара  аласыз.

МЕРГЕН 

Бүгін жеке өміріңізді 

ретке келтірген жөн. Ішкі 

түй сігіңіз кез келген жағ-

дай да дұрыс шешім қа-

был  дау ға  көмектеседі. 

Жаңа та ныстар табу сізге 

қиын емес, бірақ олар кө-

мек тес кеннен  гөрі  көңі лі-

ңізді кө теріп қана қояды.    

ТАУЕШКІ

Бүгінгі күнді керемет 

көңіл күймен қарсы алып, 

дәл сондай күймен өт кі-

зесіз. Жаңа іскерлік серік-

тес тер іздеп табуға немесе 

ес кі әріптестеріңізді еске 

алу ға өте ыңғайлы күн. Іс-

кер лік  қарым-қатынасты 

дос тыққа айналдыруға  бо-

лады. 

СУҚҰЙҒЫШ

 

Сіз бүгін ұсақ-түйекке 

әдет тегіден гөрі мұқият 

бо ласыз. Сондықтан көп 

кө  ңіл бөлуді қажет ететін 

мә  селелер  тез  шешіледі. 

Со нымен қатар шығарма-

шы лық шабытыңыз да ша-

рықтау шегінде. Күнделікті 

мін 

детіңіз де тез орын-

далады.

БАЛЫҚТАР 

Бүгін сізге үнемшіл 

болу керек. Қаржылық 

жағдайыңыз қазірше өте 

жақсы болғанымен, 

алдағы күннен не күтуге 

болатыны белгісіз екенін 

өзіңіз білесіз. Бірақ мына 

мақал есіңізде болсын: 

«Сараң үнемдеймін деп екі 

рет төлейді».



+13+15

о

 



 0-2

о



+6+8

о

 



0+2

о



+6+8

о

 



+2+4

о



 +9+11

о

 



+2+4

о



+10+12

о

 



 +3+5

о



 

+8+10

о

 



0-2

о





+10+12

о

 



+2+4

о



+14+16

о

 



 0+2

о



+23+25

о

 



+8 +10

о



+26+28

о

 



+9+11

о



+12+14

о

 



0+2

о



+7+9

о

 



0-2

о



 

+20+22

О

 



+8+10

О



  

+13+18

о

 



0+5

о



      

+6+8

о

 



0-2

о



 

+20+22

О

 

 

+6+8

О







+5 +7

о

 



0+2

о



 

+7+9

о

 



+1+3

о

Сәуір 2012

Жк

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сн

Жк

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сн

Жк

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сн

Жк

Дс

Сс

Ср

Бс

Жм

Сн

Жк

Дс

1

2

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

3

Мұхтар 

Жамашұлы 

ӨТЕУОВ,

 

ҚР еңбек 

сіңірген әртісі, 

профессор









№54 (736) 

3.04.2012 жыл, 

сейсенбі

8

www.alashainasy.kz

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

ДУМАН