Тақырыбы: Газет киоскісінде. Мақсаты

Өздеріне ұнайтын газет туралы қысқаша сипаттаңдар:

Сатылай кешенді талдаудың түрлері

Білімдіден

• Білімдіден
• 1. Бұл сөз айтылу, жасалу, жазылу жолдарына қарай жіңішке буынды сөз. Себебі сөздің құрамындағы дауысты дыбыстар жіңішке дауыстылар.
• 2. Бұл сөз бі-лім-ді-ден болып төрт буынға бөлінеді. Себебі сөздің құрамында төрт дауысты дыбыс бар.
• бі – лім - ді - ден
• а.б б.б.
• бі, ді буындары ашық буындар, себебі буындар дауыссыз
• дыбыстардан басталып, дауысты дыбыстарға аяқталып тұр.
• лім, ден буындары бітеу буындар, себебі буындар дауыссыз дыбыстардан басталып, дауыссыз дыбыстарға аяқталып тұр.

• Фонологиялық талдау

3. Бұл сөз:

• 3. Бұл сөз:
• бі - болып үш жағдайда тасымалданады. Себебі сөз
• лім - 4 буыннан тұр немесе сөз буын жігіне сәйкес
• ді - тасымалданған
• ден -.
• 4. Қазақ тілінде сөз екпінінің орны біршама тұрақты. Сөзге қосымша жалғанған сайын екпін сөздің соңғы буынына қарай ығысып отырады. Сондықтан бұл сөзде екпін ден буынындағы е дауысты дыбысына түсіп тұр.
• Білімдіден
• 5. Сөзде түбір мен қосымшаның, қосымша мен қосымшалардың да арасында буын үндестігі бар. Себебі түбір сөз біл жіңішке болғандықтан, оған жалғанатын қосымшаның да (-ім) жіңішке нұсқасы келіп тұр, сондықтан біз оның (-ым) жуан нұсқасын алмаймыз. Бірінші қосымша (-ім) жіңішке болғандықтан оған жалғанатын қосымшаның да (-ді) жіңішке нұсқасы келіп тұр. Сондықтан біз оның
• (–ды) жуан нұсқасын алмаймыз. Екінші қосымша (-ді) жіңішке болғандықтан оған жалғанатын қосымшаның да
• (-ден) жіңішке нұсқасы келіп тұр. Сондықтан біз оның (-дан) жуан нұсқасын алмаймыз. Біл

• ім

• ді

• ден

• дан

6. Сөзде дыбыс үндестігі – түбір мен қосымшаның, қосымша мен қосымшаның арасында ілгерінді ықпал бар. Себебі түбір сөздің соңғы дыбысы (-л) үнді болғандықтан өзіне жалғанатын қосымшаның алғашқы дыбысының (-і) дауыстыдан басталуын талап етіп тұр. Сондықтан біз оның ы жуаннан басталатын ы нұсқасын алмаймыз. Бірінші қосымшаның соңғы дыбысы м үнді болғандықтан, өзіне жалғанатын екінші қосымшаның алғашқы дыбысының д ұяңнан басталуын талап етіп тұр. Сондықтан біз оның қатаңнан басталатын ті нұсқасын алмаймыз. Екінші қосымшаның соңғы дыбысы і дауысты болғандықтан, өзіне жалғанатын үшінші қосымшаның алғашқы дыбысының д ұяңнан басталуын талап етіп тұр. Сондықтан біз оның қатаңнан басталатын тен нұсқасын алмаймыз.

Тестпен жұмыс:

• 1.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін көрсет.
• а) есім сөздре; ә) бастауыш, баяндауыш;
• б) толықтауыш; в) пысықтауыш.
• 2. Еліміздің жаңа әнұраны қашан қабылданғанын көрсет.
• а) 1991 ж ; ә) 2000 ж; б) 2002 ж; в) 2006 ж.
• 3.Не істеді? Қайтеді?сұрақтарына жауап беретін сөйлем мүшесін көрсет.
• а) бастауыш; ә) баяндауыш;
• б) толықтауыш; в) пысықтауыш .
• 4. «Мен көрдім». Қандай сөйлем?
• а) жалаң; ә) жақсыз; б) атаулы; в) жайылма .
• 5.Баспасөз.......
• а) мерзімді және мерзімсіз басылымдардың
• жиынтық атауы; ә)әртүрліақпарат;
• б)буклеттер,плакаттар; в)информация темині .

Жауабтары:

• 1.Ә
• 2. В
• 3. Ә
• 4. А
• 5. А

Қортынды бөлім:

•  

Не білемін?

Не білгім келеді?

Не білдім?

Назарларынызға рахмет!

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: