Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары

103 

 

4)  үйрену барысында оқушылардың белсенді іс-әрекетін қолдау 

5)  кейбір  оқушылар  түсіп  қалған  қолайсыз  жағдайларды  әжуаға 

айналдыру 

6)  оқушылардың  бір-бірінің  жауабына  жасаған  сынын  дәлелді,дәйекті 

болуын талап ету 

7)  сын тұрғысынан ойлауды бағалау  

Сын  тұрғысынан  ойлау  бағдарламасындағы  мұғалімнің  ролі,  үйрену 

процесінде оқушыларға серік болу, бірге жұмыс жасап, оларға сеніммен қарап, 

ӛз ойын ашық айтуға қолдау кӛрсету. Мұғалім ұйымдастырушы- бағыттаушы. 

 

Әдебиеттер: 

 

1.     Н.А.Назарбаев.  Әлеуметтік-экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан 

дамуының басты бағыты. // Ана тілі газеті. № 5, 2-8 ақпан, 2012 ж. 

2.     Мектеп  оқушыларының  функционалдық  сауаттылығын  дамыту 

жӛніндегі 2012 - 2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары. 

3.    «Математика және физика ғылыми әдістемелік журнал» №3 2015 ж 

 

 

 

МЕКТЕПТІҢ КӘСІБИ ЖЕЛІЛІК ҚОҒАМДАСТЫҒЫ – ОҚУ ҤДЕРІСІН 

ЖАҢАРТАТЫН МАҢЫЗДЫ СТРАТЕГИЯ 

 

Здуалиева О.К. 

Қали Хадес атындағы Жаңаауыл орта мектебі, 

Ақжар ауданы, Қазақстан 

zok67@mail.ru

 

 

Мақалада  Қазақстан  Республикасының  педагог  қызметкерлерінің 

біліктілігін арттырудың деңгейлік бағдарламасы негізінде білім берудің ӛзекті 

мәселелері  қарастырылған.  Қазіргі  таңдағы  желілік  қоғамдастық  ұғымын 

кеңірек  ашып,  жаңа  формадағы  сабақтар  түрлеріне  талдау  жасалған. 

Бірлескен  топтық  жұмыстың  тиімділігі  мен  оның  қоғамдастыққа 

жетелейтін тұстары туралы айтылған. 

 

Елбасы  Н.Ә.  Назарбаев  «Жаңа  формация  педагогы  әлеуметтік  тұрғыдан 

есейген, педагогика құралдарын шебер меңгерген, ӛзін-ӛзі әрдайым жетілдіруге 

ұмтылатын шығармашыл тұлға» - деп анықтама берді. 

Қазіргі  таңда  әлем  ӛзгеруде,  соған  сәйкес  мұғалім  де  ӛзгеріссіз  қалмай, 

ӛздерінің  білім  беру  жүйесі  арқылы  орын  алған  ӛзгерістерге  қалай  ықпал 

ететіндігін  білуі  тиіс.  Мұғалім  бойындағы қасиет Шульманның  «үш  кӛмекші» 

деп анықталған – «бас – кәсіби түсінік, қол – оқытудың тәжірибелік дағдылары, 

жүрек-  кәсіби  тұтастық»  туралы  ойымен,  Абайдың  «Үш  ақ  нәрсе  адамның 

қасиеті:  ыстық  қайрат,  нұрлы  ақыл,  жылы  жүрек»  деген  философиялық 

ойларымен үйлессе ғана оқыту сапасы және табысты болатынына кӛз жеткізді. 

104 

 

Бүгінгі  күні  оқыту  сипатына  жаңаша  қарап,  оқушылар  ӛздерінің  тану 

ерекшеліктеріне  сәйкес  тиімді  оқыту  түрлерін  кеңінен  пайдалану  қажет. 

Ӛзіміздің  жұмысымызды  ӛзгерту  кәсиби  дамуымызды  жетілдіру  үшін  кәсіби 

қоғамдастықтың  маңызы  зор.  Қоғамдастық  арқылы  болашағымызға  жақсы 

ықпал етуіміз керек, себебі әлем ӛзгеруде, соған сәйкес мұғалім де ӛзгеру керек. 

Біздің мектеп 2013 жылдан бастап желілік қоғамдастықта жұмыс атқарады. Бес 

мектеп  арасындағы  қоғамдастық    ӛзара  ынтымақтастықта  жұмыс  атқарып 

келеді,  қазіргі  таңда  қатары  аудан,  облыс  кӛлемінде  кеңейді.    Курстан  ӛткен 

Бағдарлама  бойынша  алған  жаңалықтарымды    мектептің    даму  жоспарына 

енгізу  мақсатында    кӛшбасшы  ретінде  алғашқы  кезеңде  мектеп  басшысы  мен 

қоғамдастық  мүшелерімен  отырыс  жасап,  қажетті  құжаттармен,  даму 

деңгейімен, мектептер  арасында деректер мен кӛрсеткіштері қандай деңгейде 

екенін  кӛріп  әңгіме  барысында  танысып,  мұғалімдердің  тәжірибесін 

жетілдіретін тұстарын анықтап, қосатын жаңалығы бар коугинг-сабақ, семинар 

ӛткізуді  жоспарға  енгізуге  ұсыныс  білдірдім.  Мектептегі  озық  тәжірибелерді 

басқа  мектептерге  тарату,  сондай-ақ  мектептердің  тәжірибесімен  танысу 

мақсатында  педагогикалық  қоғамдастықтың  ауқымын  кеңейту  жолдарын 

қарастыра  отырып,  бір  мақсатты  іске  асыруда    басшылық  етуші,  үйлестіруші, 

дамытушы  топ  мүшелерімен  байланыста  болып,  аудан    кӛлеміндегі 

мектептермен байланыс жасау мақсатында жаңа шағын  топ құрып,  мұғалімге 

қандай  білім  мен  дағдылар  қажет?,  қандай  әдіс-тәсілдер  тиімді  болатынын 

зерттеуші  топпен  анықтап,  желілік  қоғамдастықта  басқа  мектептермен  

ұстаздар  арқылы  байланыс  жасау  үшін,  басқарушы,  үйлестіруші,    дамытушы  

топпен  ақылдаса  отырып    мектептердің  поштасына    жақсы    жарнама, 

хабарламалар  жасау  арқылы  коучинг-сабақ  ӛткізу  жоспарланды.    Кӛшбасшы 

ретінде  мұғалімдердің  қажетіне  сай  білімді  тарату  мақсатында  мектепте 

«Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту мен оқу» модулі  бойынша  

«Оқушылардың  қабілеттерін  арттыруда    ұзақ  мерзімді  жадының  ықпалы» 

тақырыбында коугинг сабақ ӛткіздім. Оны тӛмендегі суреттен кӛруге болады.  

 

 

Бұл коучингтің ерекшелігі бірлескен топпен жұмыс жасау, ұзақ мерзімді 

105 

 

жадының  қызыметін  арттыру  жолдарын    анықтау  болады.  Бірлескен  топтық 

жұмыс  әдісінің  маңызы  ӛзін-ӛзі  мен  басқа  адамдарды  таниды,  дүниетанымы 

қалыптасады,  іс-әрекеттері  арқылы  дамуына  ықпал  етеді.  Топтық  жұмыстар 

барлық  үйренушілердің  жұмысқа  белсене  қатысуын  қамтамасыз  етеді  тыңдау, 

білу, шешім қабылдауды іс жүзінде іске асырады. Желілік қоғамдастық арқылы 

іске  асырылған  коучинг-сабақтар  арқылы  ұғымды  меңгереміз,  ақпарат 

жинақтаймыз,  тәжірибе  алмасамыз,  ойға  ой  саламыз,  кәсіби  дамимыз. 

Жұмысымды  жалғастыруда    кӛшбасшы  ретінде  ӛзім  екі    әріптестерімді 

тәлімгерлік  дағдыға    үйретіп,  оларды  жетілдіру  мақсатында    бір    шағын 

тақырыпта    коучинг-  сабақ  ӛткізуге  жұмылдырамын.  Осы  арқылы  бӛлінген 

кӛшбасшылық  жүзеге  асады.  Тәлімгерлік  дағдыны  игеруде  топтық  жұмыс 

арқылы оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын қалыптастыруды СТО 

стратегияларын, СМАРТ бойынша жоспарлауды, топтық жұмыста «ДЖИГСО» 

әдісін,  мақсат  пен  нәтижеге  жетуде  «Тұжырымдамалық  карта»  жасауға  

үйренеді.  «Оқушы  үні»,  «Мұғалім  үні»  оқушылар  мен  ұстаздардың  пікірін 

сыйлап,      сауалнамалар  нәтижесін  ескере  отырып,  желілік  қоғамдастықта  

қарым-қатынас  дағдыларын,  белсенді  және  терең  тыңдалым  дағдыларын 

қалыптастыра отырып, озық тәжірибелерді үйрету үшін «Интернет желісіндегі 

байланыс», «Дӛңгелек үстел», «Lesson Study», «Шеберлік сыныбы», «Семинар» 

т,б  ӛткізуді  жоспарға  енгіземін.  Үйлестіруші  топ  тиімді  әдіс-тәсілдерді, 

ресурстарды  іріктеп,  кім  ӛткізеді,  қандай  сыныптармен  ӛтетінін  қарастырса, 

дамытушы  топ  «Lesson  Study»  сабақтар  немесе  коугингтер  ӛткізеді.  Басталу 

бӛлімінде    іс  шара  ұйымдастырып,  соңында  мониторингпен  аяқтау  жоспарға 

енеді.  Бұл  іс  шаралардан    қатысушылар  сенімді  қарым-қатынас  жасайды,  ӛз 

білімін  саралап  ӛзгелердің  білімін  жүктеп  алады,  жеке  тәжірибеге  сүйенеді, 

тәжірибесін  жаңа  біліммен  байланыстырады,  ізденеді,  басқа  адамдармен  тіл 

табысады.    Ӛткізуге  атсалысқан  жаңа  идеяға  жаны  құмар,  жаңашылығы  бар 

ұстаздарды  марапаттауды  ескеремін.  Жұмыс  істемеген  адам  ғана  қате 

жібермейді,  ал  жұмыс  істеген  адамдар  қатесін  түзейді,  ілгері  дамиды. 

Жаратылыстану бағыты бойынша бірлестік мүшесі ретінде жеке зерттеуші топ 

құрып,  жоспарға  жаңалығы  бар    аудан  кӛлеміндегі  ұстаздардың    тәжірибесін, 

жаңа  кӛзқарастағы  іс-шаралар  ӛткізуге  қатысты    идеяларын  әдіскерлермен 

талдап  енгізуді  жоспарлап,  жауапкершілік  ететін    «ұйымдастырушы»,  «сабақ 

жүргізуші»,  «кӛмекші»,  «бағыт-бағдар  сілтеуші»  рӛлдерге    бӛліп  алуды 

ұсынамын.  Кәсіби  қоғамдастықтан  тыс  серіктестік  «тәуелсіз    сарапшының» 

болуына  мән  беріп,  оған  ӛз  тобымыздың  мүшелерін  де  қатыстыра  отырып 

жүргізілген жұмыстарымды саралаймын. Қиындық тудыратын проблемаларды 

шешу  үшін  мектептермен  немесе    ЖОО  мен    байланыстарды  қарастыруға 

ұсыныс  жасаймын.  Бұдан  мұғалімдердің  ғана  емес  балалардың  да  терең  білім 

алуына ықпалы болады.  Кәсіби білімді тереңдетіп, дағдыларымызды жетілдіру, 

оқушыларды білім алудың жаңа тәсілдеріне тарту, ӛзгеріс енгізуге бағытталған 

әрекеттеріміздің  салдарлары,  біздің  оқушыларымызға  қандай  білім  мен 

дағдылар  қажет?  Осы  сұрақтардың  шешімін  қалай  іске  асырамыз  ортақ 

мәселені  шешу  барысында  мұғалімдер  тобы    жаңа  сабақтарды  ӛткізуді