Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданы “Рыков атындағы орта мектебі”коммуналдық мемлекеттік мекемесі. Жоғары санатты тарих пәнінің мұғалімі: Нуриева Даметкен Садуокасовна “Шаттық шеңбері” - Мейірімді жүрекпен,
- Ақ пейілді тілекпен,
- Амандасып алайық.
- Бір жадырап қалайық,
- Еңбек етіп ерінбей,
- Жақсы баға алайық!
Жергілікті жер-су атауларының шығу тарихы. (Топ атауын анықтау) - Берел сөзінің шығу тарихы.
- Бұл ауыл 1871 жылы Қытаймен арадағы сауда орталығы ретінде салынған. Моңғолдың “Топ қарағай” деген сөз тіркесінен шыққан. Бұл қай ауыл?
- Сабақтың тақырыбы:
- Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан аймақтары.
- Шығыс Қазақстан.
- (2 сағат)
- Ежелгі Қазақстан тарихы
- 6 сынып
- Білімділік: Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан, оның табиғат жағдайлары,осы өңірге тән Шілікті патша қорғандары мен Берел қорымдары туралы қосымша деректерді, тарихи зерттеулерді пайдалана отырып тереңірек түсінік беру.
- Дамытушылық:Оқушыларды тарихқа,халқымыздың мәдениетіне деген қызығушылығын,құрмет сезімін дамыту,өз білімін жетілдіруге,қосымша ізденуге бағыт беру,ой-өрісін дамыту.
- Тәрбиелік:Оқушыларды елін,жерін сүюге,еңбек сүйгіштікке тарихи мұраны қорғауға тәрбиелеу.
- Көрнекілігі: Карта, интерактивтік тақта, слайд, мұражай жәдігерлері, банер,үлестірмелі парақшалар,жұмыс дәптері.
- Әдісі: Сұрақ-жауап, ой қозғау, топ болып жұмыс істеу.
- Түрі: аралас сабақ.
- Сабақ барысы:
- Басталуы. Психологиялық ахуал
- Ұйымдастыру . Шаттық шеңбері. Топқа бөлу
- Ортасы. І. Үй тапсырмасының орындалуын тексеру
- 1.”Миға шабуыл” “Тарихи тұлғалар” сәйкестендіру
- 2.Картаға Шығыс Қазақстан аймағында өмір сүрген тайпалардың мекендеген жерлерін белгілеп, олардың аттарын жазыңдар.
- 3.“Жас зерттеушінің күнделігі” археологиялық ескерткіштерді сипаттау
- 4.Кесте толтыру.Жұмыс дәптеріндегі тапсырмаларды орындау
- ІІ. Жаңа сабақ “Берел қорымдары”
- “Берел қорымдары” туралы білесің бе?
- 1)Берел деректі фильм
- 2)Кітаппен жұмыс
- 3)”Сұрақ бізден, жауап Сізден “Берел мемлекеттік тарихи- мәдени қорық- мұражайының қызметкерінің таныстырылымы.
- Аяқталуы. Бекіту жаттығулары
- 1. Сөзжұмбақ “Аримаспы” шешу
- 2.“Кім жылдам?” Сұрақ-жауап “Берел құпиялары.”
- 3.Кері байланыс.
- Мен білдім...
- Мен үйрендім...
- Маған ұнады...
- Қиындық туғызды...
- Менің көңіл-күйім...
- Үй тапсырмасы §38-39
- Тарихи әңгіме: ”Берел олжалары не туралы айтылады?”
- Оқушылардың жауыптарын бағалау: топтық, бағалау парағы бойынша топ жетекшісі, мұғалім
- Рефлексия. Сабақ туралы өз пікірлерін жазу
- 244
“Тарихи тұлғалар” сәйкестендіру - Грек авторы Ктесий
- Геродот сақтар туралы
- Рим тарихшысы Помпей Трог
- Полиэн
- Помпей Трог
- Страбон
- сақ малшысы “Шырақ” туралы суреттейтін грек тарихшысы.
- b) Томирис пен Кир шайқасы туралы мағлұмат жазып қалдырған.
- c) “Сақ әйелдері ер жүрек келеді, соғыс қаупі төнгенде ерлеріне көмек көрсетіп, ұрысқа араласады”, -деп баяндайды.
- d) Сақтар туралы олар “Садақпен, қылышпен қола балталармен қаруланған, сауыт киген”, - деп жазған.
- e) “Киімі мен өмір сүру дағдысы скифтерге ұқсас. Олар егін екпейді, үй малдары мен өзеннен аулайтын балықтарды азық етеді. Сүт ішеді.”,- деп жазған.
- f) Томирис “әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ”,- деп жазған.
Картаға Шығыс Қазақстан аймағында өмір сүрген тайпалардың мекендеген жерлерін белгілеп, олардың аттарын жазыңдар. - “Жас зерттеушінің күнделігі” археологиялық ескерткіштерге сипаттама
Шілікті патша қорғандары 1-Шілікті қорымындағы №5 оба “Шілікті алтын адамы ” “3-Шілікті қорымыындағы №1 оба. “Бәйгетөбе”. Ашқан археолог-этнолог, профессор Әбдеш Төлеубаев Шілікті - Ескерткіш қай жерден табылған?
- Темір дәуірінің қай кезеңіне жатады?
- Қанша обадан тұрады?
- Ескерткішті кім ашты?
- 1-Шілікті қорымындағы №5 оба
- 3-Шілікті қорымындағы №1 оба
- Шілікті обасы мен Бесшатыр обасының құрылысындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды тізіп жазыңдар.
Сергіту сәті “Берел қорымдары” Ерте темір дәуірінің б.з.б.V-IV ғасырлар аралығын қамтитын кезеңін Берел кезеңі деп атаймыз. Оқулықпен жұмыс “Сұрақ бізден, жауап Сізден” Сөзжұмбақ “Аримаспы” - Үшінші алтын адамды ашқан белгілі археолог.
- Кекілінен құйрығына дейін, бүкіл әбзелдері алтынмен апталып, күміспен күптелген сәйгүліктер табылған қорым.
- Зергерлік өнердегі стильдің бірі.
- Берел қорымдарын зерттеу жұмысына басшылық еткен белгілі археолог-ғалым.
- Шілікті қорымынан табылған бесжұлдыз безендірілген көк түсті асыл тас.
- Сақ дәурінің 200-ден аса обалары орналасқан Шығыс Қазақстандағы аудан.
- Шілікті қорымындағы “Алтын қорғанға” жерленген адам.
- Берел қорымындағы жылқының бетпердесінде бейнеленген барыс тектес мүсінше.
“Кім жылдам?” сұрақ-жауап “Берел құпиялары” 1. Берел қорғандары – Қазақстан аумағындағы мумияланған мүрделер мен органикадан жасалған заттардың өзгеріссіз сақталынып қалған теңдесі жоқ жалғыз ескерткіш. Аталған қорғандарды қай мәдениетке жатқызамыз? - 1. Берел қорғандары – Қазақстан аумағындағы мумияланған мүрделер мен органикадан жасалған заттардың өзгеріссіз сақталынып қалған теңдесі жоқ жалғыз ескерткіш. Аталған қорғандарды қай мәдениетке жатқызамыз?
-
Берел қорғандары пазырық мәдениетіне жатады. - Берел қорғандары пазырық мәдениетіне жатады.
2. Сақ-сібір аңдар стилінде жасалған заттардың, органикалық олжалардың табылуы – әлем деңгейіндегі жаңалық болды. Алғашқы қалпында сақталуының себебі неде? - 2. Сақ-сібір аңдар стилінде жасалған заттардың, органикалық олжалардың табылуы – әлем деңгейіндегі жаңалық болды. Алғашқы қалпында сақталуының себебі неде?
«Мәңгі тоң басу» феноменіне байланысты . - «Мәңгі тоң басу» феноменіне байланысты .
- Суретте: тоң басуды зерттеуші-ғалымдар жұмыс үстінде.
Берел құпиялары - 3. Берел қорғандарын далалық зерттеулер мен материалдарды лабораториялық-аналитикалық зерделеу 1965 жылдан бастау алды.
- Қай археолог-ғалым «Мәңгі тоң басу» феноменін ашты? Қай жылдары?
Ең алғаш болып 1865 жылы қазба жұмыстарды басқарған В.В. Радлов - Ең алғаш болып 1865 жылы қазба жұмыстарды басқарған В.В. Радлов
- (5 қаңтар 1837 — 12 мамыр 1918) болды және бұл объект ғылымда «Үлкен Берел қорғаны» деген атпен белгілі. Ұлты неміс, белгілі ресейлік шығыстанушы-түркітанушы, этнограф, археолог және ұстаз —мәңгі тоң басу феноменін ашты.
Берел құпиялары - 4. Алтайлық ежелгі тайпалар не себепті өз көсемдерін бальзамдады?
О дүниелік өмірдің бар болуына сену, жерленген көсемнің жоғары дәрежесін көрсету, сыртқы келбетін сақтап қалу. - О дүниелік өмірдің бар болуына сену, жерленген көсемнің жоғары дәрежесін көрсету, сыртқы келбетін сақтап қалу.
- 5. Көне Берел көшпенділерінің жерлеу рәсімінде қолданған заттың атауы?
- Қарта жоңышқа (Қартабан) бұтасы. Курильский чай.
-
- 6. Берел қорғанында қолданған қандай пішін (форма) кейін киіз үй, мазар, мешіт құрылысында қолданылды?
Күмбез тәрізді пішін қолданылды - Күмбез тәрізді пішін қолданылды
Берел құпиялары - 7. № 11 қорғанда табылған қима таған (сруб) мен табыт (мүсіндер) қандай ағаштан жасалған?
Самырсын және балқарағай Берел құпиялары - 8. Скиф-сақ аң стиліндегі негізгі шөп қоректі жануардың бейнесін атаңыз?
Марал Үйге тапсырма: §38-39 оқу; Тарихи әңгіме жазу. “Берел олжалары не туралы?”; “Жұмыс дәптеріндегі”38 беттегі 4- тапсырманы орындау. Венн диаграммасын құрыңдар( І топ)
Достарыңызбен бөлісу: |
