Раманкулов шерзод жумадуллаевич

 
28 
2-кестенің жалғасы 
1 
2 
Ульяновск  педагогикалық  институты.  Томсон, 
Иоффе-Милликен,  Франк-Герц,  Штерн  мен 
Герлах 
т.б 
ғалымдардың 
класиикалық 
тәжірибелерінің 
компьютерлік 
модельдері 
жасалынды. 
Физика  заңдарының  оқу  тиімділігін 
кӛтеру  және  физикалық  құбылыстарды 
меңгеруді  оңтайландыру  мақсатында, 
ғалымдар  тәжірибеде  пайдаланылған 
құралдары 
- 
иммитациялық 
компьютерлік модельдерді оқу үдерісінде 
пайдалану ұсынылды.  
Ресейдің  Пермь  мемлекеттік  педагогикалық 
институтында 
«Шалаӛткізгішті 
диод 
жұмысының  принципі»  атты  оқу-модельдеу 
бағдарламасы жасалынды. 
Бұл  бағдарламада  жұмыс  орындау 
барысында  диод  жалғанған  батареяның 
қарама  қарсылығын  дисплей  экранында 
кӛрінген  тетіктер  арқылы  ӛзгертіп, 
зерттеу жүргізу мүмкіндігі бар.  
Абай 
атындағы 
ҚазҰПУ-де 
профессор 
А.И.Купчишин, 
К.Н.Жумадиллаевтің 
басшылығымен  Резерфорд  тәжірибесіндегі  а-
бӛлшектердің 
шашырауын 
кӛрсететін 
виртуальды компьютерлік модель жасалынған. 
Бұл 
тәжірибе 
жүзінде 
тексеруге 
мүмкіндік 
аз 
болған 
құбылысты 
компьютер  арқылы  кӛруге  мүмкіндік 
береді.  
Абай 
атындағы 
ҚазҰПУ-де 
профессор 
В.Н.Косов, 
С.А.Красиковпен 
классикалық 
тәжірибелердің 
статикалық 
модельдері 
жасалынған.  
Бұл 
бағдарлама 
сапалық 
және 
графикалық 
есептерді 
компьютер 
бағдарламалары 
арқылы 
шығаруға 
бағытталған.  
Э.А.Абдыкеримова 
ғылыми 
жетекшілері 
Е.Ы.Бидайбеков, 
Н.И.Ильясовтармен 
бірге 
жасаған  «Атомдық  физика»  бағдарламалық 
құралы 
Бұл  бағдарлама  ӛз  ішіне  атомдық 
физиканың 
кейбір 
тақырыптары 
бойынша 
теориялық 
мәліметтерді, 
сонымен  қатар  құбылыстардың  жүруін 
анимациялық түрдегі кӛрінісін береді. 
 
Соңғы  жылдардағы  зерттеу  әдебиеттерінде  оқыту  үдерісіне  ақпараттық 
технологияларды  пайдаланудың  бірнеше  бағыттары  кӛрсетілген.  Солардың 
ішінде жоғары оқу орындарында, оқу практикасында қажеттілерінің негізгілері, 
компьютер  –  студент  білімін  бағалау  құралы;  компьютерлік  модельдеуді 
қолданатын 
зертханалық 
практикум; 
мультимедиа-технология; 
жаңа 
материалды  түсіндірудегі  иллюстрациялық  құрал;    дербес  компьютер  –  білім  
жетілдіру  құралы  т.с.с.  Сондықтан,  болашақ  физика  пәні  мүғалімдерінің 
креативтілігін  қалыптастыру  үшін  ақпараттандыру  туралы  оқу-тақырыптық 
бағдарламаларды дайындау қажет.   
Аталған  қажеттілікті  шешу  барысында  болашақ  физика  мұғалімінің 
креативтілігін  ақпараттық  технологияны  физика    пәнін  оқытуда  пайдалану 
саласы  бойынша  оқыту  бағдарламалары  жасақталуда.  Сонымен  қатар,  білім 
беруді ақпараттандыру жағдайында болашақ физика мұғалімдерінің ақпараттық 
сауаттылығын,  ақпараттық  мәдениетін  және  ақпараттық  құзырлығы  сияқты 
қабілеттіліктерді  қалыптастыру  мәселелері  бүгінгі  күннің  негізгі  міндеттері 
болып отырғанын тағыда тап айтқан жӛн. 
Жоғары  оқу  орнында  физиканы  оқытуда  ақпараттандыру  саласын  енгізу 
үшін  негіз  бар.  Болашақ  физика  мұғалімдерін  даярлаудың  қазіргі  жүйесінде 
оқытудың құралдары мен технологияларына арналған пәндер жеткілікті. Білім 

 
29 
беруде 
қолданылатын 
компьютерлік 
құралдардың 
кӛбеюі 
даярлау 
мазмұнындағы  ақпараттық  және  телекоммуникациялық  технологиялардың 
үлесін  арттырады.  Болашақ  физика  мұғалімдеріне  білім  беруде  ақпараттық 
және  телекоммуникациялық  технологияларды  қолданудың  негізгі  немесе 
теориялық  аспектілерімен  таныстыратын  арнайы  пәндерді  енгізуге  мән  беру 
керек.  Ең  алдымен,  оқу  курстарын  құруға  назар  аударылады.  Яғни  білім  беру 
саласында  болашақ  мұғалімдердің  дайындығының    әдістемелік  жүйесін 
қалыптастыру басты мәселе болып табылады. 
 
Болашақ  физика  мұғалімдеріне  ақпараттық  және  телекоммуникациялық 
технологиялардың  құралдары  мен  олардың  қызмет  ету  мәндері  жақын 
таныстырылу керек[66]. Алайда, болашақ физика мұғалімдерін даярлаудағы ең 
басты  мәселе  бұл  еместігін  дәлелдейтін  себептер  бар.  Біріншіден, 
ақпараттандыру  құралдары  жедел  пайда  болып  және  дамиды.  Кӛптеген 
жағдайларда 
ӛзінің 
кәсіби 
іс-әрекеттерінде 
педагогтарға 
үйренген 
компьютерлермен,  бағдарламалармен  және  қорлармен  жұмыс  істеуге  тура 
келеді.  Екіншіден,  қазіргі  білімгерлер  тәжірибеде  пайдаланылуы  керек  кез-
келген  аппараттар  және  құрылғылармен  жұмыс  істеуді  тез  үйренеді. 
Үшіншіден, қазіргі оқу жоспарлары барлық педагогтарды дайындау барысында 
информатика  курстарын  қарастырады,  ал  бұл  курстың  мазмұнына 
компьютерлер  мен  бағдарламалық  құралдардың  жұмысының  техникалық 
аспектілерін үйрену кіреді. 
 
Болашақ  физика  мұғалімдері  даярлығының  мазмұнына,  білім  беруді 
ақпараттандыру  технологиялары  мен  техникалық  құралдары,  мақсаттары  мен 
ерекшеліктері,  ақпараттық  және  телекоммуникациялық  технологиялар 
құралдарының  мазмұндық  толықтырылуын  қалыптастыру  мен  іріктеу,  білім 
беру  жүйесін  ақпараттандыру  әдістері,  ақпараттық  білім  беру  ортасы  мен 
ақпараттық  білім  беру  кеңістіктерін  құру,  ақпараттық  технологияларды 
пайдалануға оларды қалыптастыру мәселелері кіреді. 
Болашақ  физика  мұғалімдерін  даярлауда  білім  беруді  ақпараттандыру  екі 
стратегиялық мақсатқа жетуге кӛмектесетінін түсіну керек. Олардың біріншісі 
ақпараттық  және  телекоммуникациялық  технологияларды  пайдалану  негізінде 
білім  беру  іс-әрекетінің барлық  түрлерінің  тиімділігін  арттыру.  Екінші  мақсат 
ақпараттық  қоғам  талаптарына  сәйкес,  жаңаша  ойлайтын  тұлғаның  сапасын 
арттыру болып табылады. 
Осылайша,  болашақ  физика  мұғалімдерін  даярлауда  білім  беруді 
ақпараттандырудың негізгі мақсаттары мынадай: 
-  ақпаратты  ӛңдеу,  қолдану,  сақтау  және  беру  технологияларын,  білім 
беруді  ақпараттандыру  құралдарын  тиімді  пайдалану  саласында  және 
ақпараттық  қоғамда  білім  беруді  ақпараттандыру  рӛлі  мен  орны  туралы 
кӛріністі қалыптастыру; 
- оқудан тыс, ғылыми-зерттеу және ұйымдастырушылық-басқарушылық іс-
әрекеттерімен,  оқыту  нәтижелерін  бақылау,  оқыту  үдерісінің  бір  жақты 
қажеттіліктерімен, ақпараттандыру әдістерімен таныстыру; 
- ақпараттандыру  құралдарына  қойылатын  талаптар,  олардың  сапаларын 
бағалаудың негізгі қағидалары, болашақ физика мұғалімдерін оқыту барысында