Рахымбаев а. Б

Ортасы
 
Ішкі
 
Сыртқы
 
Приоритетті
 
Ерекше
 
приоритетті
 
Приоритетті
 
Тағы
 
басқалары
 
Өнімділік
 
Сандық
 
Сапалық
 
Қайталануы
 
Ұдайы
 (
қайталанушы
) 
Разовые
 
Иерархия
 
Ұйым
 
Бөлімше
 
Өмірлік
 
циклдың
 
стадиясы
 
Объектінің
 
жобалау
 
мен
 
құру
 
Объектінің
 
өсуі
 
Объектінің
 
кемелденуі
 
Объектінің
 
өмірлік
 
циклының
 
аяқталуы
 
 
Менеджмент
 
мəселелері
 
мен
 
мақсаттарының
 
саны
 
жəне
 
əр
 
түрлілігі
, 
сондай
 
көп
, 
тіпті
 
құрамын
 
анықтаудағы
 
кешенді
 
жəне
 
жүйелік
 
ыңғайсыз
 
ұйым
 
көлеміне
 
мамандануына
, 
түріне
 
меншік
 
түрлеріне
 
тəуелсіз
 
іс
 
жүрмейді
. 
Жаттығудағы
 
тиімді
 
жəне
 
апробирленген
 
құрал
 
ретінде
 
мақсатты
 
модельдің
 
құрылымын
 
древовидный
 
граф
 
түрініндегі
 
мақсат
 
ағашын
 
қолдануға
 
болады
. 
– 
Графтың
 
шыңында
 
тұрған
 
жалпы
 
мақсаттың
 
нақты
 
нəтижесінің
 
сипаты
 
болуы
 
керек
. 
– 
Жалпы
 
мақсатты
 
иерархиялық
 
құрылымға
 
өзгерткенде
 
мынаған
 
назар
 
аударады
: 
əр
 
алдыңғы
 
деңгейдің
 
мақсатын
 
іске
 
асыру
 
өткен
 
деңгейдің
 
мақсатқа
 
жетуі
 
қажетті
 
шарты
 
болып
 
табылады
. 
– 
Əр
 
түрлі
 
деңгейдің
 
мақсатын
 
анықтағанда
 
қорытындыға
 
қалай
 
жету
 
жолдарын
 
емес
, 
қолаулы
 
қорытындыны
 
сипаттау
 
керек
. 
– 
Əр
 
деңгейдің
 
мақсаты
 
бір
-
бірімен
 
тəуелсіз
 
болу
 
керек
 
жəне
 
бір
-
бірімен
 
байланысты
 
болуы
 
керек
. 
Мақсат
 
ағашының
 
фундаментін
 
белгілі
 
бір
 
əдіспен
 
жəне
 
белгіленген
 
уақытқа
 
орындалатын
 
жұмыстың
 
формулировкасын
 
көрсететін
 
мақсаттардан
 
тұруы
 
керек
. 
Мақсатты
 
болжаудың
 
маңызды
 
уақыты
 
мақсаттың
 
иерархиясын
 
модельдеу
 
ғана
 
емес
, 
сонымен
 
қатар
 
олардың
 
белгілі
 
бір
 
уақыттағы
 
динамика
 
аспектісіндегі
 
даму
 
болып
 
саналады
. 
Динамикалық
 
модель
, 
əсіресе
 
кəсіпорынның
 
бағдаламасын
 
іске
 
асыратын
 
болашағы
 
бар
 
жаспарларды
, 
жасауда
 
пайдалы
. 
Бағдарлама
 
миссияны
 
іске
 
асыратын
 
жəне
 
ұйымның
 
шаруашылық
 
мақсаттарына
 
жетуді
 
қамтамасыз
 
ететін
 
жалпы
 
кешенді
 
жоспар
 
ретінде
 
түсіндіріледі
. 
Бұдан
 
басқа
 
бұл
 
ұғымды
 
басқарушылық
, 
шешімді
 
қабылдаған
 
кезде
 
ұйым
 
басшылық
 
ететін
 
мынандай
 
трактовка
 
ретінде
 
түсіндіруге
 
болады
: «
Тактика
-
саясат
-
процедуралар
-
ережелер
». 
Басқа
 
сөзбен
 
айтқанда
 
бағдарлама
 
мынандай
 
сұраққа
 
жауап
 
береді
: «
Миссияны
 
қалай
 
іске
 
асыруға
 
болады
 
жəне
 
алға
 
қойған
 
мақсатқа
 
қалай
 
жетуге
 
болады
?». 
Басқаруға
 
жүйе
 
теориясын
 
қолдану
 
ішкі
 
дүниемен
 
үздіксіз
 
байланыста
 
болатын
 
бөлшектерден
 
тұратын
 
ұйымды
 
басшыларға
 
 
47

көруге
 
мүмкіндік
 
береді
. 
Бұл
 
теория
 
сонымен
 
қатар
 
басқарудың
 
теориясы
 
мен
 
жаттығусында
 
əр
 
түрлі
 
уақытта
 
басым
 
болған
 
барлық
 
мектептердің
 
интеграциясын
 
қалыптастырады
. 
Жүйе
 
теориясы
 
алғашқы
 
рет
 
нақты
 
ғылымдарда
 
жəне
 
техникада
 
қолданылған
. 
Ал
 50-
жылдардың
 
соңында
 
басқаруда
 
қолданылды
. 
Ал
 
ол
 
басқару
 
ғылымына
 
маңызды
 
үлес
 
болды
. 
Жүйелік
 
ыңғай
 – 
басқарушыларға
 
қандай
 
да
 
бір
 
жетекшілікті
 
немесе
 
принципті
 
жинақтау
 
емес
, 
ұйым
 
мен
 
басқаруға
 
қолданылатын
 
ойлау
 
əдісі
. 
Жүйе
 – 
бұл
 
бір
 
қатар
 
тұтастылықты
, 
құрудың
 
өзара
 
тəуелді
 
бөлігі
 
жəне
 
мақсат
 
міндеттер
 
арқылы
 
өзінің
 
салымдарын
 
көрсететінін
 
көрсетіп
 
отырады
. 
Жүйеге
 
мысал
 
ретінде
 
машиналар
, 
компьютерлер
, 
теледидарлар
 
мен
 
өзара
 
тəуелділігін
 
көптеп
 
құру
, 
əрбір
 
жұмысшы
 
өзара
 
іс
 
əрекетін
 
басқалар
 
мен
 
мақсатын
 
құрудың
, 
өзінің
 
тиесілі
, 
нақтылы
 
жақындылығы
 
деп
 
есептейді
. 
Егер
 
бір
 
бөлігі
 
қатысып
 
жəне
 
дұрыс
 
істемесе
, 
яғни
 
барлық
 
жүйе
 
бірдей
 
жұмыс
 
істей
 
алмайды
. 
Барлық
 
биологиялық
 
организмдер
 
сияқты
 
жүйелерде
 
өздерін
 
көрсетіп
 
өтырады
. 
Адамдардың
 
өмір
 
сүруі
 
дұрыс
 
жұмыс
 
істеуге
 
көптеген
 
өзара
 
тəуелді
 
органдарғада
 
байланысты
, 
барлығы
 
бірдей
 
адамдардың
 
организмін
 
бірегей
 
көрсетеді
. 
Барлық
 
ұйым
 – 
бұл
 
жүйе
 
ұйымдардың
 
сынарын
 
əлеуметтік
, 
техникалық
 
киімдермен
 
əрбір
 
адамдарды
 
байланыстырады
. 
Осы
 
сияқты
 
бейнеленген
 
əлеуметтік
, 
техникалық
 
жүйе
 – 
бұл
 
адам
 
мен
 
техника
, 
өндіріс
 
барысын
 
бірігіп
 
қолдану
. 
Осыған
 
ұқсас
 
биологиялық
 
организмде
, 
барлық
 
өзара
 
тəуелді
 
ұйымның
 
бөлігі
. 
Жүйенің
 
екі
 
негізгі
 
түрі
 
қатысады
: 
жабық
 
жəне
 
ашық
. 
Жабық
 
жүйені
 
аталған
 
шекараны
 
қатты
 
белгілеп
, 
оны
 
қоршаған
 
ортадағы
 
жүйеге
 
тəуелсіз
 
іс
-
əрекетімен
 
қарастырады
. 
Жабық
 
жүйеге
 
мысал
 – 
ол
 
уақыт
. 
Өзара
 
тəуелді
 
бөлік
, 
уақыттың
 
үздіксіз
 
жылжуы
 
жəне
 
оте
 
дұрыс
 
уақытта
 
мекеме
 
жəне
 
қойылған
 
лотореяларды
 
орнына
 
қоюға
 
тиісті
 
болады
. 
Энергияның
 
жинақталу
 
көзі
 
аталған
 
уақытта
, 
өзінің
 
жүйесін
 
тəуелсіз
 
қоршаған
 
ортамен
 
байланыстырады
. 
Ашық
 
жүйе
 – 
бұл
 
жүйе
, 
сырты
 
ортаның
 
іс
 
əркетімен
, 
өз
 
тəсілдерін
 
басқаларға
 
өзгерту
. 
Энергия
, 
ақпарат
, 
материалдар
 – 
бұл
 
айырбастау
 
объектісін
 
сыртқы
 
ортамен
 
жүйенің
 
шекарасы
 
арқылы
 
өткізеді
, 
өзінің
 
көрінбей
 
қамтамасыз
 
етуі
, 
оның
 
энергиясына
 
байланысты
, 
ақпараттар
 
мен
 
материалдарды
 
сырттан
 
əкеледі
. 
Басшы
, 
негізінде
 
ашық
 
жүйемен
 
шұғылданады
, 
өйткені
 
барлық
 
ұйым
 
ашық
 
жүйеге
 
қатысады
. 
Осында
 
тұратын
 
сыртта
 
əлеуметтік
 
ұйыммен
 
байланысты
. 
Жүйе
 
күрделі
, 
ірі
 
болып
 
келеді
, 
барлық
 
ұйымдар
 
сияқты
 
адам
 
немесе
 
машина
, 
өзінің
 
көбінесе
 
жүйесімен
 
байланысты
 
болады
. 
Уақыт
 
 
48

тағыда
 
сол
 
сияқты
 
жүйенің
 
күрделі
, 
ірі
 
функционалдық
 
болып
 
құрылуы
 
аралық
 
жүйе
 
деп
 
аталады
. 
Аралық
 
жүйенің
 
негізгі
 
ерекшелігі
 
бір
 
жүйеден
 
функционалдық
 
тағы
 
басқа
 
əрбір
 
аралық
 
жүйе
 
функцияға
 
жеке
 
қатысады
. 
Аралық
 
жүйенің
 
ұғымы
 
бұл
 
басқару
 
ұғымы
 
бойынша
 
маңызды
. 
Ұйымның
 
бөлімдеу
 
жолымен
 
бөлімшеге
 
шетекшілік
 
құру
 
ниетімен
 
ішкі
 
ұйымның
 
аралық
 
жүйеге
 
басқарушылық
, 
кадрлық
, 
маркетингтік
, 
қаржылық
 
жəне
 
тағы
 
басқа
 
жағдайда
. 
Бөлімше
, 
басқару
 
жəне
 
əртүрлі
 
олардың
 
деңгейі
 
əр
 
элемент
 
үшін
 
ұйымның
 
мақсаты
 
үлкен
 
роль
 
атқарады
. 
Əлеуметтік
 
жəне
 
техникалық
 
құратын
 
ұйымды
 
аралық
 
жүйе
 
қарастырылады
. 
Аралық
 
жүйе
 
өз
 
кезегінде
, 
ұсақ
 
аралық
 
жүйелерді
 
құрап
 
отырады
. 
Олардың
 
өзара
 
тəуелді
 
барлық
 
əрқанша
, 
дұрыс
 
жұмыс
 
істемеу
 
тағы
 
өзінің
 
кішкентай
 
аралық
 
жүйесімен
, 
жүйемен
 
мақсатқа
 
ықпалын
 
тигізеді
. 
Автомобильдің
 
электрлік
 
тоғы
 
аккумулятор
 
жүйесіне
 
жалғанбайды
, 
сондықтан
 
да
 
машиналардың
 
барлығы
 
дерлік
 
жұмыс
 
істемей
 
қалуы
 
ғажап
 
емес
. 
Осы
 
сияқты
 
бөлімшеде
 
жұмыс
 
істеген
 
жəне
 
əрбір
 
жұмысшыға
 
ұйымға
 
жəне
 
ұйыммен
 
мақсатқа
 
үлкен
 
роль
 
əкелді
. 
Түсінік
 
бойынша
 
ұйымдар
 
өз
 
алдына
 
күрделі
 
ашық
 
жүйені
 
көрсетеді
, 
олар
 
бірнеше
 
жүйелік
 
ара
-
қатынастардан
 
тұрады
, 
ол
 
неге
 
басқарудағы
 
əр
 
мектеп
 
тек
 
іс
 
жүзінде
 
шектеулі
 
ғана
 
түрде
 
қабылдауын
 
түсіндіреді
. 
Əр
 
мектеп
 
əйтеуір
 
бір
 
ұйымдардың
 
аралық
 
жұйесін
 
шағырлануға
, 
назар
 
аударуға
 
ұмтылады
. 
Бихейвиористік
 
мектеп
 
негізінен
 
əлеуметтік
 
аралық
 
жүйемен
 
айналысады
. 
Ғылымдық
 
басқару
 
мектептерін
 
ғылыми
 
басқару
 
техникалық
 
аралық
 
жүйе
 
болып
 
табылады
. 
Нəтижесінде
 
олар
 
ұйымның
 
барлық
 
негізгі
 
бөліктерін
 
дұрыс
 
анықтай
 
алмайды
. 
Бірде
-
бір
 
мектеп
 
ұйымға
 
деген
 
ортаның
 
əсерін
 
парасатпен
 
ойлай
 
алмайды
. 
Кейінгі
 
зерттеулер
 
бұл
 
ұйымдағы
 
жұмыстың
 
өте
 
керекті
 
аспект
 
екенін
 
көрсетеді
.
Қазір
 
мына
 
көзқарас
 
кеңірек
 
қолданылады
,
сыртқы
 
күштер
 
ол
 
ұйым
 
табысының
 
төмендеуінің
 
негізгі
 
бөлігі
 
болуы
 
мүмкін
,
олар
 
басқарудың
 
ішіне
 
қандай
 
арсеналдық
 
тиімді
 
жəне
 
табысты
 
болатынын
 
анықтайды
. 
Басқарушы
 
кездесетін
 
ең
 
бірінші
 
мəселе
 
сыртқы
 
ортаны
 
анықтап
, 
ашық
 
жүйе
 
принциптерін
 
шығуға
 
ұмтылу
. 
Д
.
Белланың
 
анықтауы
 
бойынша
: 
ұйымның
 
сыртқы
 
ортасы
 
ол
 
ұйымдардың
 
пайда
 
болуы
 
жəне
 
дамуының
 
шарттары
,
ол
 
ұйым
 
операциялардың
 
қатынастары
 
бойынша
, 
тұтынушылар
, 
бəсекелесушілер
, 
басқару
 
мекемесі
, 
жеткізуші
 
қаржылық
 
ұйымдар
 
жəне
 
еңбек
 
қорларының
 
көзі
 
сияқты
 
осындай
 
элементтерді
 
кіргізеді
. 
Ортаның
 
тура
 
əсерлі
 
орта
, 
ұйым
 
операциясына
 
əсер
 
ететін
 
жəне
 
осы
 
операциялардың
 
əсерін
 
өздеріне
 
тура
 
саналатын
 
факторларды
 
көрсетеді
. 
Бұған
 
жеткізушілер
 
еңбек
 
қорлары
 
заңдармен
 
мемлекеттік
 
 
49

реттеу
 
мекемелері
, 
тұтынушылар
 
жəне
 
бəсекелестер
 
жатады
. 
Жанама
 
əсер
 
ету
 
ортасы
 
операцияға
 
тура
, 
тез
 
əсер
 
етпейді
, 
бірақ
 
сонымен
 
қатар
 
аздап
:
экономиканың
 
жағдайы
, 
ғылыми
 
техникалық
 
прогрес
,  
əлеуметтік
 
мəдени
, 
саяси
 
өзгерістер
, 
ұжымдағы
 
көзқарастың
 
əсері
, 
ұйым
 
үшін
 
болып
 
жатқан
 
əсерлерден
 
басқа
 
елде
 
түсіндіріледі
. 
Ұйымға
 
көптеген
 
ішкі
 
факторлар
 
əсер
 
етуі
 
мүмкін
. 
1. 
Факторлардың
 
байланысы
: 
күштің
 
бір
 
факторының
 
өзгеруі
 
басқа
 
факторларға
 
əсер
 
етеді
. 
2. 
Күрделілігі
: 
ұйымға
 
маңызды
 
əсер
 
ететін
 
факторлардың
 
саны
 
мен
 
əр
 
түрлілігі
. 
3. 
Жылжуы
: 
орта
 
өзгеруінің
 
шартты
 
түрдегі
 
жылдамдығы
. 
4. 
Белгісіздік
: 
ақпараттың
 
орта
 
туралы
 
шартты
 
түрдегі
 
саны
 
жəне
 
оның
 
нақты
 
болуында
 
сенімсіздік
. 
Басқарудың
 
теория
 
мен
 
жаттығусында
 
үлкен
 
маңызды
 
орынды
 
механикалық
 
жəне
 
органикалық
 
ыңғайлар
 
алады
. «
Механикалық
» 
терминнің
 
ұйымға
 
қолданылуы
 
өндірістік
 
операцияларға
 
қолданылатын
 
машиналық
 
механизм
 
тəрізді
 
жобаланған
 
жүйемен
 
ассоциацияланады
. «
Органикалық
» 
термині
 
механикалық
 
құрылымның
 
кемшіліктерін
 
толықтыратын
 
ұйымға
 
тірі
 
организмнің
 
сапасын
 
береді
. 
Механикалық
 
құрылымдар
 
шешімді
 
қабылдауда
 
жұмыстар
 
белгіленген
 
жауапкершілікпен
 
жəне
 
ұйымда
 
қатаң
 
билік
 
иерархиясымен
 
орталықтандырылған
. 
Формальды
 
ережелер
 
мен
 
процедураларды
 
экстенсивті
 
қолдануымен
 
сипатталады
. 
Мұндай
 
сипаттаулармен
 
рутинді
 
технология
 
қолданылса
, 
сыртқы
 
орта
 
күрделі
 
жəне
 
динамикалы
 
болмаса
, 
ұйым
 
тиімді
 
жұмыс
 
істей
 
алады
. 
Қазіргі
 
автомобильді
 
өндіріс
 
механикалық
 
құрылым
 
шеңберінде
 
тиімді
 
бола
 
алады
. 
Автомобильді
 
өндіріс
 
технологиясында
 
айқындылықтың
 
жеткілікті
 
дəрежесі
 
жəне
 
соңғы
 
он
 
жылдықта
 
аз
 
өзгеріс
 
болған
 
бұл
 
өндірістің
 
ішкі
 
ортада
 
қақтығысатын
 
мəселелері
 
жетерлік
. 
Көп
 
мамандар
: «
Механикалық
 
ыңғай
 
веберлік
 
бюрократиялық
 
ұйымға
 
синоним
 
болып
 
табылады
», – 
деп
 
санайды
. 
Неміс
 
экономисі
 
жəне
 
социологі
 
М
. 
Вебер
 
ғасырдың
 
басында
 
бюрократия
 
ұйымның
 
ұйым
 
ретінде
 
түсіндіріп
 
келесідей
 
сипаттамалар
 
берген
: 
1. 
Ұйым
 
жұмысшылардың
 
тəртібін
 
бақылау
 
үшін
 
жоғары
 
басшылықпен
 
арнайы
 
бекітілген
 
ережелер
 
мен
 
процедураларға
 
сəйкес
 
жұмыс
 
істейді
. 
2. 
Басшылар
 
шешімді
 
қабылдаағанда
 
өзінің
 
қалауымен
 
емес
, 
формальды
 
ережелер
 
мен
 
процедураларға
 
сəйкес
 
жүріп
 
отыру
 
керек
. 
3. 
Жұмыскер
 
басқарушылық
 
қызметте
 
отырған
 
адамға
 
емес
, 
басқарушылық
 
қызметке
 
бағынуы
 
тиіс
. 
 
50

4. 
Əр
 
жұмыскер
 
жұмыста
 
тар
 
мамандандырылады
. 
5. 
Ұйым
 
қатаң
 
иерархиялық
 
принциппен
 
құрылған
 
жəне
 
əр
 
төменде
 
тұрған
 
деңгей
 
жоғарыда
 
тұрған
 
деңгейдің
 
бақылауы
 
мен
 
басқаруында
 
болады
. 
6. 
Кадрларды
 
тəуелсіз
 
жұмысқа
 
алу
 
шеңберінде
 
профессионалды
 
қызметі
 
бойынша
 
таңдайды
. 
Қызметке
 
таңдайды
 
жəне
 
тағайындайды
. 
7. 
Кадрлардың
 
қызмет
 
баспалдағы
 
бойынша
 
алға
 
жылжуы
 
жоғары
 
тұру
 
немесе
 
жеткен
 
жетістіктермен
 
іске
 
асырылады
. 
Алға
 
жылжу
 
бойынша
 
шешім
 
жоғарыда
 
тұрған
 
басшылықпен
 
қабылданады
. 
8. 
Ұйымда
 
бір
 
тұлғаның
 
екі
 
қызметті
 
бірге
 
алып
 
жүруіне
 
болмайды
. 
Басшы
 
басқалары
 
сияқты
 
тəртіптің
 
ережелеріне
 
жəне
 
бақылауға
 
бағынады
. 
Көп
 
жағдайда
  «
бюрократия
» 
сөзі
 
қатаңдықпен
, 
қағаздың
 
көптігімен
, 
тиімсіздігімен
, 
компетентсіздігімен
 
ассациациаланады
. 
Негізінде
 
бюрократиялық
 
модельде
 
бұл
 
теріс
 
құбылыстар
 
белгілі
 
бір
 
шарттарда
 
болады
. 
Бюрократиялық
 
жүйе
 
өзінің
 
артықшылықтарын
  –
əмбебаптығын
 
өнімділігін
 
мынандай
 
шарттарда
 
іске
 
асыра
 
алады
: 1) 
ұйымдағы
 
жалпы
 
мақсаттар
 
мен
 
тапсырмалар
 
белгілі
 
болады
; 2) 
ұйымдағы
 
жұмыс
 
бөлек
 
операцияларға
 
бөлінеді
; 3) 
ұйымның
 
жалпы
 
мақсаты
 
орталықтандырылған
 
жоспарлау
 
негізінде
 
өзгертуге
 
болатын
 
қарапайым
 
болуы
 
керек
; 4) 
жеке
 
тұлғамен
 
жұмыстың
 
орындалуы
 
өлшенуі
 
мүмкін
; 5) 
марапаттау
 
жұмыскерді
 
мотивациялайды
; 6) 
басшының
 
билігі
 
заң
 
сияқты
 
мойындалады
. 
Органикалық
 
ұйымдар
 
формальды
 
ережелер
 
мен
 
процедуралардың
 
əлсіз
 
немесе
 
аз
 
қолдануымен
, 
орталықтандырылған
 
немесе
 
шешім
 
қабылдауда
 
қатысумен
, 
жұмыстағы
 
жауапкершілікті
 
кеңінен
 
анықтауымен
, 
билік
 
құрылымының
 
икемділігімен
 
жəне
 
иерархияның
 
деңгейінің
 
аздығымен
 
сипатталады
. 
Бұл
 
ыңғай
 
өзінің
 
тиімділігін
 
технология
 
қолданған
 
кезде
 
жəне
 
күрделі
 
динамикалық
 
ішкі
 
өзгеріс
 
болған
 
жағдайда
 
көрсетеді
. 
Бүгінгі
 
күнде
 
органикалық
 
ыңғайды
 
тиімді
 
қолдануының
 
классификациялық
 
мысалы
 
электронды
 
техника
 
өндіру
 
мен
 
жоғары
 
техникалы
 
өндіріс
 
болып
 
саналады
. 
Мамандар
 
электронды
 
өндірістің
 
технологиясы
, 
тіпті
 
əр
 
апта
 
сайын
 
өзгеретінін
 
мойындайды
. 
Жақсы
 
қадаммен
 
жоғары
 
технологиялы
 
өндіріспен
 
байланысы
 
ішкі
 
орта
 
өзгеріп
 
жатыр
. 
Органикалық
 
ұйымдар
 
жаңа
 
жағдаймен
 
жақсы
 
байланыста
 
бола
 
алады
, 
икемдірек
 
жəне
 
өзгеріске
 
тез
 
жауап
 
бере
 
алады
.  
Органикалық
 
ұйымды
 
жақсырақ
 
түсіну
 
үшін
 
оны
 
идеалды
 
бюрократияға
 
қарама
-
қарсы
 
деп
 
түсіну
 
қажет
. 
Егер
 
механикалық
 
ыңғай
 
ұйымды
 
жоғары
 
құрылымды
 
рөлге
 
бағдарлайды
. 
Ал
 
органикалық
 
ыңғайда
 
жұмысты
 
баяндау
 
мынандай
 
фразадан
 
тұрады
: «
Жұмысты
 
орындау
 
үшін
 
қажетті
 
 
51

нəрсені
 
жаса
». 
Сонымен
 
қатар
 
шешімді
 
қабылдағанда
  «
Сен
 
бұл
 
істе
 
эксперсің
, 
сен
 
осыны
 
шешесің
».  
Органикалық
 
ыңғайда
 
жұмыскердің
 
нақты
 
бағасының
 
жəне
 
стандарттарының
 
жоқтығынан
 
нақты
 
жасалмаған
 
формальді
 
бақылаудың
 
жүйесі
 
емес
, 
сезіндік
 
мотивация
 
жəне
 
ішкі
 
дүниеде
 
марапаттау
 
болады
. 
 
13 
кесте
 
 

жүктеу 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: