Правила медицинского осмотра членов экипажей морских судов, требований к состоянию их здоровья и физической пригодности, а также формы медицинского заключения

Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының

2015 жылғы «___» __________ № _____

бұйрығына 1-қосымша

2. Осы Қағидалардың талаптары теңіз кемелері экипажының мүшелеріне қолданылады.

3. Теңіз кемелерінің экипаждарының мүшелерін медициналық тексеріп қарауды медициналық ұйымдарда құрылатын тұрақты әрекет ететін кеме экипажының мүшелерін медициналық қарап тексеру жөніндегі дәрігерлік комиссия (бұдан әрі – Дәрігерлік комиссия) жүргізеді.

Комиссияның құрамының тізімін Дәрігерлік комиссия төрағасы сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті органға жібереді, олар оны e-gov.kz порталына жариялайды.

Дәрігерлік комиссияның мүшелері Кеме экипажы мүшелерінің денсаулық жағдайына және дене жарамдылығына қойылатын талаптарды басшылыққа алады.

Дәрігерлік комиссияның төрағасы ретінде медициналық ұйымның орынбасары тағайындалады.

Дәрігерлік комиссия төрағасының орынбасары ретінде жоғары медициналық білімі бар және кәсіптік паталогия бойынша кәсіптік дайындығы бар медициналық қызметкер тағайындалады.

Дәрігерлік комиссия хатшысы ретінде ағылшын тілін білетін жоғары немесе орта медициналық білімі бар медициналық қызметкер тағайындалады.

Дәрігерлік комиссияның мүшелеріне біліктілігін арттырудан өткен және жоғарғы немесе бірінші санаты бар мынадай дәрігер-мамандар санынан тағайындалады: терапевт, офтальмолог, оториноларинголог.

Қажет болған жағдайда, оның ішінде жүзудің географиялық ауданы және рейс қашықтығы бойынша шектеулер белгілеу кезінде Дәрігерлік комиссия жұмысына басқа мамандықтар дәрігерлері тартылады.

4. Кеме экипажының мүшелеріне үміткерді медициналық тексеріп қараудың мақсаты, мамандығы бойынша денсаулығы жағдайының олардың жұмысқа жарамдылығын айқындау болып табылады.

5. Жұмыс істейтін кеме экпижының мүшелерін медициналық тексеріп қараудың мақсаты:

1) кемелерде жұмыс істейтін адамдардың денсалығын динамикалық қадағалау;

2) ауруларды уақытында, оның ішінде кемелерде жұмысты жалғастыруға кедергі келтіретін кәсіби ауруларға қатысты;

3) жұмыскерлердің денсаулығын сақтауға және еңбекке қабілеттілігін қалпына келтіруге бағытталған алдын ала және оңалтушылық іс-шараларды жүргізуді бақылау;

4) инфекциялық және паразитарлық арулардың таралуын диагностикалау және алдын алу болып табылады.

6. Кеме экипажының мүшелерін кезеңдік медициналық тексеріп қарау екі жылда бір рет өткізіледі.

Ядролық энергетикалық қондырғылары бар кемелерде және атомдық-технологиялық қызмет көрсету кемелерінде жұмыс істейтін адамдар медициналық тексеріп қараудан жыл сайын өтеді.

Ішкі жүзу кемелерінде және аралас (өзен - теңіз) жүзу кемелерінде жұмыс істейтін адамдар навигация басталар алдында медициналық тексеріп қараудан өтеді.

Дәрігерлік комиссия келесі кезеңдік медициналық тексеріп қарау мерзімін дербес, бірақ осы тармақта көрсетілген мерзімдерден кешіктірмей белгілейді.

8. Медициналық тексеріп қарау кезінде функционалдық және зертханалық зерттеулер мыналарды қамтиды:

клиникалық қан талдауы, глюкозаға қан талдауы;

АВИТ қан талдауы;

есірткі заттары мен ішімдік белгілеріне қан мен несеп талдауы;

көру өткірлігін зерттеу, көз іші қысымын өлшеу;

естуін зерттеу.

9. Медициналық тексеріп қарау процесінде анықталған медициналық көрсеткіштер кезінде зерттеудің қосымша зертханалық-инструменталдық және функционалдық әдістері жүргізіледі.

10. Дәрігерлік комиссия құрамына кірмейтін дәрігер-мамандар кәсібіне жататын аурулар анықталған кезде, осы бұйрықтың 3-қосымшасына сәйкес кемелердегі жұмысқа жарамдылық туралы Медициналық қорытынды осы дәрігер-маманның ерікті түрдегі жазбаша қорытындысының негізінде және есепке ала отырып қабылданады.

Даулы мәселелер туындаған кезде шешім Дәрігерлік комиссия отырысында қабылданады және оның төрағасымен бекітіледі.

11. Тексерілушінің денсаулық жағдайы бойынша жарамдылығы туралы қорытындыны әрбір дәрігер өз мамандығы бойынша жеке қолымен куәландыра отырып еркін нысанда береді.

Кеме экипажы құрамындағы жұмысқа денсаулығы жағдайы бойынша жарамдылығы туралы медициналық қорытындыны Дәргерлік комиссия төрағасы медициналық тексеріп қараудың барлық нәтижелерінің негізінде шығарады, оның жеке қолымен, медициналық ұйымның мөрімен және мөртабанымен куәландырылады.

12. Медициналық қорытынды мынадай шешімдердің біреуін қамтиды:

шектеусіз (қандай екені көрсетіледі) мамандығы бойынша жүзу құрамындағы жұмысқа денсаулық жағдайы бойынша жарамды;

(жүзудың климатикалық ауданы, рейстердің ұзақтығы) шектеумен және диспансерлік есепке міндетті қоюмен (қандай екені көрсетіледі) мамандығы бойынша жүзу құрамындағы жұмысқа денсаулық жағдайы бойынша жарамды;

13 Денсаулық жағдайы бойынша кемелердегі жұмысқа жарамсыз адамдарға медициналық қорытынды берілмейді.

14. Кәсіпке байланысты ауруға күдік болған кезде Дәрігерлік комиссия Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 88901 тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрі міндетін атқарушысының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 128 бұйрығымен бекітілген Міндетті медициналық тексеріп қарауды жүргізу қағидаларына сәйкес профпатолог-дәрігер қабылдауына жібереді.

15. Медициналық тексеріп қарау қорытындылары бойынша мынадай құжаттар ресімделеді:

медициналық қорытынды;

осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес ағылшын тілінде қанда және несепте есірткі препараттарының болуына сертификат.

Медициналық қорытындының және қанда және несепте есірткі препараттарының болуына сертификаттың көшірмелері амбулаторлық аурудың медициналық картасында және Дәрігерлік комиссия хатшысында сақталады.

Медициналық қорытынды теңізшінің жасы 18 жастан төмен жағдайларды қоспағанда екі жылға жарамды болып қала береді, бұл жағдайда жарамдылық мерзімі бір жылды құрайды.

Егер медициналық қорытындының жарамдылық мерзімі рейс кезінде аяқталатын болса, онда медициналық қорытынды Дәрігерлік комиссия бар келесі портқа дейін, осы мерзім үш айдан аспайтын болуы тиіс шартпен, жарамды болып қала береді.

Қазақстан Республикасы

Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының

2015 жылғы «___» __________ № _____

бұйрығына 2-қосымша

Кеме экипажы мүшелерінің денсаулық жағдайына және дене жарамдылығына қойылатын талаптар
1. Кеме экипажы мүшелерінің денсаулық жағдайына және дене жарамдылығына қойылатын талаптар Талаптарға 1-кестеге сәйкес теңізшілер үшін дененің ең төмен қабілеттілігі негізінде айқындалған.

2. Теңізшілерді тексеріп қарау кезінде өлшеуге жататын буынның қызметі мен қозғалыс көлемін бағалау Талаптарға 2-кестеге сәйкес жүргізіледі.

3. Қашықтықтан және түрлі-түсті көруді бағалау Талаптарға 3-кестеге сәйкес теңізшілер үшін ең төменгі қолданыстағы көру стандарттары негізінде жүргізіледі.

Талап етілетін стандартқа сәйкес болуы үшін көруді түзету құрылғыларын пайдалану қажеттілігі туралы жазу кемелердегі жұмыс үшін денсаулық жағдайы бойынша жарамдылығы туралы медициналық қорытындыға енгізілуі тиіс.

4. Төменде көрсетілгендерден басқа, теңізшілер үшін есту қабілеттілігі 500, 1000, 2000 және 3000 Гц жиілігі шегінде (шамамен тиісінше 3 м және 2 м қашықтықта сөйлеуді есту сәйкес келеді) жақсы құлақта орташа алғанда ең азы 30 дБ (қосалқы құралдарсыз) және нашар еститін құлақта орташа алғанда 40 дБ (қосалқы құралсыз) болуы тиіс.

Естуді тексеріп қарау таза есту дыбысының аудиоөлшегішінің көмегімен жүргізіледі.

Салдарда/көпіршікте міндеттерін орындайтын кеме экипажының мүшелері 3 метр қашықтықта сыбырлап сөйлеуді естуі тиіс. Кеме экипажы мүшелері қосалқы есту құралдарын осы адам оның медициналық куәлігі қолданысы кезеңінде кемеде талап етілетін ерекше күнделікті міндеттер мен авариялық жағдайдағы міндеттерді қауіпсіз және тиімді орындау қабілеті расталған жағдайда пайдаланады.

5. Төменде аталған аурулары бар немесе бастан өткерген тұлғалар теңіз кемелеріндегі жұмысқа жарамсыз болып табылады.

- шизофрения, паранойя, аффектілік психоздар тек психиатриялық мекемелерде тексерілгеннен кейін ғана шығарылады. Мұндай аурулары бар тұлғалар ағымына, нысандарына, аурудың мерзіміне, оңалу ұзақтығына қарамастан жұмысқа қайта орналасуға және диспансерлік есептен шығаруға жатпайды;

- асқынған психоздарды, невроздарды, суицидтік әрекеттерді бастан өткерген тұлғалар;

- ми қан айналымының ишемиялық және қанды генезінің қатты бұзылуын бастан өткерген ми ишемиясына ауысатын, субарахноидалдық қан құйылу немесе церебралдық тамырлық күрт асқыну ауруымен ауырғандар, сонымен қатар ми қанайналымының созылмалы жеткіліксіздігі бар тұлғалар;

- нерв жүйесінің органикалық аурулары (ісіктер, жұлын арнасының кеңуі, шашыранды беріш және тағы басқа үдемелі аурулар); орталық нерв жүйесінің жұқпалы ауруларының асқынған және созылмалы түрлері (мидың қабынуы, мидың торлы қабығының қабынуы, нервтік мерез, нерв жүйесі қызметінің бұзылуымен, ликворлық динамикалық бұзылушылық, тырысқақтық ұстамамен нерв жүйесінде жұқпаның және уыттанудың қалдық құбылыстары); нерв-бұлшық ет аппаратының аурулары бар тұлғалар (бұлшық ет әлсіздігі, бұлшық ет дерттері, бұлшық ет тонусы, бұлшық ет күші);

- лейкоздар, миелома ауруы, лимфогрануломатоз, қатерлі анемия, қанды диатездің ауыр түрі, қанда эритроциттің көбейетін ауруы бар тұлғалар;

- туберкулезбен немесе көкірек ағзасын ығыстырусыз және сыртқы тыныс алу функциясы бұзылмаған қалдық құбылысымен ауыратын тұлғалар;

- жүрек ырғағы бұзылған, синустық түйіннің нашарлау белгісі, өткізгіштігі бұзылуымен, жүрек қысылуының 2 секундқа және одан да көп қайталауы, жыпылық аритмиясы ұстамасы, жүрекше үлпілдеуі, суправентикулярлы тахикардия (4 және одан да көп кешен минутына 120 одан да көп жиілігімен), жүрек қарыншаларының кезектен тыс жиырылуы қайталанған би- және тригеминия кезеңімен, қосарланған жүрек қарыншаларының кезектен тыс жиырылуы, эпизодты жүрек қарыншасы тахиакардиасы 3 және одан да көп минутына 120 жиілікпен, кенеттік суправентрикулярлық тахиакардиясы бар болғанда Вольф-Паркинсон-Уайт синдромы бар тұлғалар;

- ауыр гломерулонефрит кешкен тұлғалар;

-   тән ауру этиологиясы белгіленген кезде, секвестралды қуыс, оның қызметі бұзылу дәрежесіне тәуелсіз куәланушы жыланкөз болса;

- омыртқа денесі жартылай таюымен сынуынан кейін, омыртқа жотасы туберкулезі (фаза үрдісі мен қызметтік жағдайынан тәуелсіз);

- тармақша ісіктің орналасуына, мөлшеріне, қатарлас жатқан ағзалармен анатомиялық өзара байланысына, айналасындағы ағзалардың қызметін бұзу мүмкіндігіне байланысты операциялық емдеуге жатқызылмайтын;

- емдеуге қиын берілетін, созылмалы микробты тері ауруына ауысатын псориаз, пиодермия ауруларының ауыр тараған түрімен ауырған.

Кеме экипажы мүшелерінің

денсаулық жағдайына

және дене жарамдылығына

қойылатын талаптарға 1-кесте

Теңізшілердің ең төменгі физикалық қабілеті

Ескертпе:

1 Осы кестенің 1 және 2-қатары мыналарды сипаттайды: (a) қарапайым кеме тапсырмалары, функциялары, оқиғалары және талаптары; (b) теңізшінің, экипаждың және кеменің басқа мүшелерінің қауіпсіздігі үшін қажетті деп саналуы мүмкін тиісті физикалық қабілетілігі; (c) теңізшілердің түрлі міндеттерін және олар жұмысқа жалданған бортта олардың жұмыс мәнін назарға ала отырып, медициналық жарамдығын бағалау кезінде тәжірибеленуші дәрігерді пайдалану үшін жоғары өлшемдер.

2 Жоғарыда көрсетілген кестенің 3-қатары мыналарды сипаттайды: (a) авария жағдайында борттағы тапсырмалар, функциялар, қиындықтар және көрсеткіштер (талаптар); (b) теңізшінің, экипаждың және кеменің басқа мүшелерінің қауіпсіздігі үшін қажетті деп саналуы тиіс, тиісті физикалық қабілетілігі; және (c) теңізшілердің түрлі міндеттерін және олар жұмысқа жалданған бортта олардың жұмыс мәнін назарға ала отырып, медициналық жарамдығын бағалау кезінде тәжірибеленуші дәрігерді пайдалану үшін жоғары өлшемдер.

3 Осы кесте борттағы мүмкін көрсеткіштерге көрсетуге немесе әлеуетті біліктілігін жоғалтқан медициналық жағдайға көрсетуге ниетті емес. Тараптар теңізшілердің белгілі бір санатына қолданатын физикалық қабілетті нақтылауы тиіс (капитан көмекшісі және машина бөлімінің қатардағы қызметкеріретінде). Жеке тұлғалар және арнайы немесе шектеулі міндеттері барлар үшін ерекше жағдайлар тиісті түрде қаралуы тиіс.

4 Егер күмән туындаған жағдайда, тәжірибеленуші дәрігер кез келген тиісті нашарлаудың дәрежесін немесе деңгейін объективті тестілерді жүргізу, егер тестілер қолданылған және қол жетімді болған жағдайда, немесе кандидатты одан әрі тексеруге жіберу арқылы есептеуі тиіс.

5 «Көмекші» термині тапсырманы орындау үшін басқа адамды пайдалануды білдіреді.

6 «Авариялық жағдайлар кезіндегі міндет» термині жеке күн көрінісін қамтамасыз ету үшін әр теңізші орындауы тиіс рәсімдер ретінде кемені тастап кету немесе өрт сөндіру тәрізді авариялық жағдайға жен қоюдың барлық стандартты жағдайларын қамту үшін пайдаланылады.

Кеме экипажы мүшелерінің

денсаулық жағдайына

және дене жарамдылығына

қойылатын талаптарға

Кеме экипажы мүшелерінің

денсаулық жағдайына

және дене жарамдылығына

қойылатын талаптарға

3-кесте
Теңізшілер үшін ең төменгі қолданыстағы көру стандарттары

Ескертпе:

1 Мәндер он сандық Snellen жүйесінде көрсетілген.

2 Бір көздегі кем дегенде 0,7 ретінде мәні көз ауруы негізінде жатқан белгісіздік тәуекелін төмендету үшін ұсынылады.

3 Жарықтандыру жөніндегі халықаралық комиссия Көлік үшін түрлы түсті көріу талаптарына қойылатын халықаралық ұсынымдармен айқындалғандай (кез келген кейінгі нұсқаларды қоса алғанда, CIE-143-2001).

4 Бастапқы тексеріп қарау кезінде анықталғаны көрсетілген клиникалық көру маманы анықтауы тиіс.

5 Машина бөлімінің персоналы кемінде 0.4. көруі араласқан болуы тиіс.

6 CIE 1 немесе 2-түрлі түсті көріу стандарты.

7 CIE 1, 2 немесе 3-түрлі түсті көріу стандарты.

Қазақстан Республикасы

Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының

2015 жылғы «____» __________

№ ____ бұйрығына

3-қосымша

Ескертпе:

2. Медициналық қорытынды кеме экипажының мүшелерін медициналық тексеріп қарауды жүзеге асыратын Дәрігерлік комиссияның төрағасымен (медициналық ұйымның басшылығымен уәкілетті етілген басқа да комиссия мүшесімен) ресімделеді. Медициналық ұйым құзыретті мемлекеттік органмен уәкілетті етілген және кеме экипажының мүшелерін медициналық тексеріп қарауды жүзеге асыратын ұйымдардың тізімінде болуы қажет.

3. Медициналық қорытындының жоғарғы жағында: медициналық ұйымның атауы, оның мекенжайы, байланыс телефондары, медициналық қызметті жүзеге асыру үшін берілген лицензияның нөмірі және күні. Медициналық қорытындының және сертификаттарының бланкілері қатаң есепке жатқызылады.

4. Медициналық қорытындыға теңізшінің төлқұжаттық деректері: аты, жөні, туған күні, туған жері, тұратын жерінің мекенжайы, сондай-ақ теңізшінің жеке куәлігінің (теңізшінің паспорты) нөмірі және сериясы енгізіледі.

5. Медициналық қорытынды ағылшын тілінде, түзетулерсіз ресімделеді, теңізшінің суреті (медициналық ұйымның мөрімен расталады) және оның жеке қолтаңбасымен бар болуы қажет.

6. Медициналық тексеріп қараудың деректер: антропометриялық өлшемдерді, органдар және жүйелер бойынша жағдайдың объективті бағалауды (жүрек-қан тамырлары, тыныс, ас қорыту, жүйке, сүйек-бұлшықет, зәр шығару), көздің өткірлігін анықтауды және екі көздің түсті айыруды, аудиометриялық деректерді қамту тиіс. Медициналық қорытындыда көкірек қуысы органдарын зерттеудің флюорографиялық (рентгенологиялық) деректері қамтылуы, ВИЧ-инфекциясына зерттеудің деректері көрсетілуі тиіс.

7. Медициналық қорытындыда ресімделген құжаттың күні мамандығы бойынша еңбекке қабілеттілігі туралы сертификатты алған теңізшінің аты және жөні және қорытындының мерзімі аяқталған күні (Дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес бекітіледі) көрсетіледі. Медициналық қорытындының қолданылу мерізім екі жылдан, ал 18 жастан кіші тұлғаларға – бір жылдан аспауы тиіс.

8. Медициналық қорытындыға Дәрігерлік комиссияның төрағасы қол қоюы тиіс (ол болмаған жағдайда - Дәрігерлік комиссиясының төрағасының орынбасары) және Дәрігерлік комиссияның мөрімен расталу қажет (ағылшын тілінде).

9. Медициналық ұйымдарды Теңізшінің денсаулығы жағдайы туралы медициналық қорытындының бланкілерімен (бұдан әрі – Қорытынды бланкілері) қамтамасыз ету орталықтандыру жүзеге асыру қажет.

Корытынды бланкілерінде нөмірлер мен сериялар болуы қажет.

10. Сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті орган кеме экипажының мүшелерін медициналық тексеріп қарауды жүргізуге уәкілетті әрбір медициналық ұйымға серияның жеке нөмірін беретін Қазақстан Республикасындағы бірегей нөмірлеу жүйесін бекітеді.

11. Қорытынды бланкілер және сертификаттардың тапсырушысы – сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы уәкілетті орган, оларды медициналық ұйымдардың берген өтінімдері және олармен жасасқан шарттар негізінде полиграфиялық қорғау дәрежесі бар баспа өнімдерін шығаруға рұқсаты бар ұйымдарға тапсырыс береді.

12. Сериялардың нөмірлері сандардан немесе әріптер мен сандардан құралады.

Қорытынды бланкілерінің нөмірлері сандардан құралады, бланктердің нөмірлері толассыз, сандар бірігіп көрсетіледі. Қорытынды бланкілерінің нөмірлеріндегі белгілердің саны оның қажеттілігін қанағаттандыратын нақты медициналық ұйым үшін болуы тиіс.

13. Қорытынды бланкілері заттай-сандық есепке жатқызылады.

Қорытынды бланкілерін сақтау, есепке алу және беру медициналық ұйымның басшылығы бұйрығымен тағайындалған жауапты тұлғамен жүзеге асырылуы қажет.