1
2
3
4
5
-
?
V
=
x
0,05
0,10
0,15
0,20
0,50
1.
Ұсақ қателер (жаңылыс): орын ауыстыру, ауысым, жеке əріптердің қойылуы жəне жіберілуі-сирек
сызықпен. - -.
2.
Пунктуациялы қателер-сұрақ белгісі. ?
3.
Орфографиялық қателер-галочка. v
4.
Дөрекі қателіктер: фразалардың сөздердің жəне сөздің бөлшектерін жіберілуі, сөздерді қою-екі
сызықпен. =
5.
Байланысқан мəтіннің ойын бұрмалайтын қателер,-крестик х.
Тексеру қателердің суммасын шығару: бақылау парағында қатенің əр түрінің санын көрсету. Қатенің нақты
түрінің жоқ болуы сызықпен белгіленеді. Тексерудің қорытындыларын сабақтың протоколына енгізеді. (форма
48).
Қорытындылардың əрі қарай өңделуі есептеуді қосады:
1 жазудың жылдамдығы формула бойынша v=o\t, мұнда о-сөздердегі тесттік мəтіннің көлемі, t-минутта көшіру
уақыты;
2 жазудың сапасының коэффициенті мынадай арнайы таблица (табл. 11.6.1.) негізінде анықталатын: еш бір
қатесіз дəл көшіру немесе жаңылысты мөлшерлеу мағынасына теңеседі 1,0; қате болған жағдайда нақтылық
коэффициенті (К) салмағының мəні анықталған үлесіне төмендейді.
3 жазудың тиімділігі (Т) көбейту жолы арқылы сапаның коэффициентінің жылдамдығын көрсетеді.
Топтағы зерттеулер қорытындылары орташа түрде көрсетіледі-жазудың жылдамдығы, сапаның коэффициенті
жəне тиімділігі.
Қорытындыларды талдай отырып, жазу біліктілігі бойынша нормативті мəліметтер жоқ екенін естен шығармау
қажет. Сондықтанда əрбір жеке қорытындыны басқалармен салыстыра отырып қорытындылауға болады:
мысалы, бір оқушының қортындысын барлық топтың немесе кластың қорытындыларымен салыстыру жолымен,
əр түрлі кластардың орташа қорытындыларын.
Зерттеу қорытындыларын талқылау кезінде оқушы үшін жоғары тəрбиелік эффект олардың көрсеткіштерінің
бағалануы болып табылады. Осы мақсатпен жазудың тиімділігін бағалайтын шкалалар өңделді.
Тапсырманы орындау қорытындысы бойынша жазбаша қорытынды ұсынылуы керек, онда жылдамдықтың,
тиімдліктің жəне жазу сапасының көрсеткіштері көрсетілуі тиіс жəне жазудың білік-дағдыларын жетілдіру
бойынша ұсыныстар беріледі.
Көшіруге арналған мəтін
«Біздің жеке тұлғамыз-бұл бақша, біздің еркіміз оның бағбаны»(В.Шекспир).
«Бəрінен күштісі-өзін-өзі билей алатын адам»(Сенека).
«Ұлы жеңіс бұл өзіңді өзің жеңе білу»(П.Каолдерон).
«Біздің бұлшықеттеріміз сияқты күшейтпелі іс-əрекеттерден əр дайым қатаяды; оларға жаттығу бермей, сіз
міндетті түрде əлсіз бұлшықеттерді иемденесіз,жəне əлсіз ерікті де»(К.Д.Ушинский).
«Өз денесін жаттықтырып, адам дені сау, шыдамды,енті бола бастайды; сонымен қатар өзіңнің ақылыңды жəне
еркіңді жаттықтыру керек»(М.Горький).
Қосымша 11.6.2.
Бақылау парағы
Мəтінді көшіру қорытындысы
Тегі, аты-жөні..........................................................................................................
Уақыты.......................................................................Жасы....................................
Тапсырманы орындау уақыты.................................Минут...................................с
Мəтін
Экспенриментардың нұсқауы
Қателер
1...............
2................
3................
4................
5................
К=..............
3.Тұлғаның кəсіби бағыттылығын анықтау
Кірістірілген ескертпелер. Бағыттылық психологиялық ыңғайды анықтайтын, тұлғаның сапасын құрайтын
жүйесі ретінде қалыптасады. Осы бағыттылықта тұлға əрекет ететін оның мотивтері жəне шынайылылықтың əр
жақтарына субъективті қатынасы мақсаты білдіреді.
Осыған байланысты С.Л.Рубенштейн жазды: «Бағыттылық мəселесі-бұл ең алдымен динамикалық тендеция
туралы сұрақ болып табылады. Олар мотивтер сапасында қызыметті анықтайды, өздері өз кезегінде, олардың
мақсаттарымен, тапсырмаларымен анықталады.». Мотивтің дамуымен жəне қызметті меңгеру арасында күрделі
өзара қатынас бар. Мотивтің қалыптасуы əрекеттің қалыптасуының алдына шығады, ал кейде керісінше, қалып
қояды, онда ол əрекетті меңгеруге əсер етеді. Адамның өмірінің əрбір кезеңі мотивациялық сфераның өзгеруіне
əкеледі.
Кəсіби əрекеттің таңдалуының адекватты жəне қалыптасқан мотивациясы кəсіби оқудың сəттілігіне жəне
əрекеттің тиімділігіне барынша əсер етеді. Оқушылармен кəсіпті таңдаудағы мотивтерді зерттеуде оларға
қоршаған ортаның пікірлері, кеңестері маңызды роль атқаратындығы көрсетеді:балалардың 25% досының əсер
етуі бойынша мамандық таңдайды, 17% -ата-ананың кеңесі бойынша, 9% -бұқаралық ақпарат құралдары арқылы
жəне 9% -маңыздылығы төмен факторлармен таңдайды (мысалы, үйіне жақын болуы бойынша т.б.)
Тек қана жасөспірімдердің 40% қызметтің мазмұнына бағытталып мамандық таңдайды. Тұлғаның мамандық
таңдауда жəне кəсіби бағыттылықтың мотивтері кəсіптік жоспардың қалыптасуының көрінуі үшін
профконсультацияда қолданылады: оптанта анкета, мектеп жəне мектептен тыс əрекеттің анализі; Е.А.Климов
(ДДС) дифференциальды-диагностикалық сауалнамасы.
Сабақтың мақсаты. Кəсіби жоспардың қалыптасуын, кəсіп таңдаудың жəне кəсіби бағыттылықтың мотивтерін
анықтау.
Тəжірибе 1
Тəжірибенің жабдықталуы. Оптант анкетасы.
Жұмыстың тəртібі. Зерттелушіге анкетаны толтыру ұсынылады жəне нұсқау беріледі: « Мамандық таңдауда
мүмкін болатын варианттарды сізбен талқылау үшін, сізді мына сұрақтар қатарына жауап беруіңізді өтінемін»
Анкетаның қорытындысын анализдеуде профконсультанат келесі қорытындыларды шығарады:
-кəсіби жоспармен оның қалыптасу деңгейінің болуы туралы оған кəсіби жоспарды қалыптасқан деуге болады,
егерде мамандық таңдалса, оны игеру жолдары қарастырылса жəне таңдаудың дұрыстылығына сенімді болса
ғана қалыптасқан кəсіби жоспар деп атауға болады.
-кəсіби таңдаудағы саналылық болғанда қызығушылықтар мен тұлғаның бұрынғы тəжірибесін ескеріп жасалса
кəсіп таңдау адекватты мотивтер көрсетіледі жəне ұғынатын болса, онда саналы таңдау деп атауға болады.
Тəжірибе 2
Тəжірибенің жабдықталуы. Дифференциалды-диагностикалық сауалнама жəне жауап парағы
Адамның қалаған іс-əрекет түрінің сипаты бойынша талдау негізінде кəсіби бағдарлығын бағалау үшін ДДС
қолданылады. Барлық мамандықтар еңбек пəні бойынша 5 топқа бөлінеді дегенмен сəйкес осы əдістеме негізінде
кəсіптің классифмкациясының схемасы болуы керек: «адам-табиғат», «адам-техника», «адам-адам», «адам-белгі
жүйесі», «адам-көркем бейне». Ұсынылатын əдістеме толтыру жəне өңдеу кезінде қарапайым жəне ыңғайлы.
Зерттелушіге нұсқау: «Сəйкес келетін оқудан соң сіз кез-келген жұмысты орындай аласыз делік. Бірақ, сізге екі
мүмкіндіктен біруін таңдау керек болды, сіз нені қалар едіңіз ? Жауап парағына сəйкес келетін клеткаға қосу
белгісі арқылы жауап қоясыз».
Қорытындыларды өңдеу кезінде əрбір 5 тік бағандардан қосу суммасын санап шығу керек. Алынған
мəліметтерді талдай келіп, сұрақтардың мынадай түрде топталып жиналғанын естен шығармау керек: бірінші
бағанда олар «адам-табиғат» кəсібіне жатады (Т), екіншіде- «адам-техника» (Т), үшіншіде-«адам-адам»(Ч),
төртіншіде-«адам-белгілер жүйесі» (Б), бесіншіде-«адам-көркем бейне» (К)
Бұл əріптерді жауап парағының жоғарғы жолына экспериментатор жазып қояды. Сол немесе басқа бағандағы
қосулардың максимальды суммалары кəсіби əрекеттің сəйкес келетін аймағына бағытталуды көрсетеді.
Тегі, аты-жөні.....................................................................................................
Сынып.................................................................................................................
Уақыт...................................................................................................................
1.Өзіңіздің сүйікті пəндеріңізді атаңыз ?
Достарыңызбен бөлісу: |
