Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 419/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

V БӨЛІМ.   Әдеби сын тарихы және ғылыми мектептер Бі рақ бұл кезеңде Ресейдегі әде- биет тану ғылымының алға озып  кете қойғаны шамалы еді. Әдеби- теория лық ой-пікір поэзия сала- сында бір шама өркендегенімен,  ғы лыми-зерттеушілік ой-пікірде фи- ло ло гиялық мектеп пен тарихи-мә- дени мек теп енді ғана аяғынан қаз  тұра бас таған болатын. Оның өкілдері  орыс әдебиеті тарихын зерттеу мәсе- лесін көтеріп, әдеби мұраны игеру  мәселелерін енді қолға ала бастаған  еді.  Біздің ойымызша, қазақ фолькло- рын зерттеген орыс фольклористері  осы мектептің әдеби мұраны жи- нау, жариялау, кітап етіп бастырып  шығару, жазып алған нұсқаның ва- рианттарын салыстыру және өңдеу,  басқа тілге аудару, түсініктеме жазу  секілді әдістерінің шеңберінде ғана  жұмыс жасады. Олардың ықпалы  әде би мұраны игеру саласында жұ- мыс жүргізген қазақ зиялыларына  тиіп, филологиялық мектептің ұлт- тық ғылыми-зерттеушілік ой-пікір- де көрініс табуына себеп болды.  Әлемдік әдебиеттану ғылымында ғы  филологиялық мектептің өкілдері  секілді қазақтың алғашқы фолькло- ристері де әдебиеттің қоғамдық құ- былыс ретінде даму заңдылығы  мә селесін назардан тыс қалдырды.  Бұлар нақты көрініс табуға ұм- тылған ұлттық әдеби-теориялық,  ғы лыми-зерттеушілік  ой-пікірге  зерт теу жұмысын жүргізуге өте мол  ма териал дайындап берді. Фило- ло гиялық мектептің қазақ топыра- ғынан шыққан өкілдерінің ұлттық  әдебиеттану ғылымының туу, қа- лыптасу жолындағы сіңірген ең- бегінің маңыздылығы да осында.  Филологиялық мектептің өкілдері  өздерінің бар ынтасын мәтіндерді  зерттеп, талдау тәсілдеріне аударды.  Текстологиялық зерттеу толығымен  әлеуметтік анализ тәсілдерін ығыс- тырды. Әдеби мұраны жинап-жария лау- дағы алғашқы ізденістер мен табыс- тар қазақ зиялыларының әуелі тү- сіндірмелік-таныстырмалық сипат та  пікір айтуын туғызды да, кейін ғы- лыми-зерттеушілік ой-пікірге ұлас ты.  Сондықтан ХІХ ғасыр со ңына қа рай  көрінген қазақ фолькло ристе рі нің  халық ауыз әдебиетінің үлгілерін жи- нап-жариялаумен шұғылдануы мен қа- тар, оны ғылыми тұрғыда зерттеу  жолында еңбек еткен зерттеушілерді  жатқызамыз. Бұлар филологиялық  мектептің зерттеу әдіс-тәсілдерінен  қарағанда  жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз