173
3.3.2 ТБО жəне ДБО жолдарының басты мақсаты
мен қызметі
Ақпараттық басқару негізінде жинақталған диспетчерлік ор-
талықтың басқару желісі анықтамалық жүйе жəне ДТАБЖ-ның
жүктерді өз уақытысында жеткізуі туралы ақпаратты береді. Бұл
талаптарды іске асыру үшін оперативті үлгілер мен графикалық
интерфейс қолданылады.
Жүк тасымалын басқарудың басты мақсаты:
- поезд жұмысын басқару;
- ауыр ресурстарды басқару;
- вагон парктары мен қозғалысты бақылауды басқару;
-
ірі клиенттерге жүктердің, порттардың өз уақытысында
жеткізілуі мен шакарадан өтуін басқарту;
- ТМД жəне Балтық елдерінде вагон парктерінің қолданылуы
мен өз уақытында қайтарылуын басқару;
- темір жолдардағы техникалық құралдардың жұмысқа жа-
рам дылығын оперативті қолдау;
- оперативті есепке алу жəне жүк тасмалдауға талдау жасау:
- ТБО тасымалдау процесінің басқарылуын қамтамасыз етеді.
ТБО басты қызметі:
- ауыр құралдарды қолдану жəне поездар ағынын басқару;
- ТБО жəне ЖБОдағы вагон ағыны мен жүк ағынын басқару;
- жүк тасымалдау процесі мен қозғалыстың қауіпсіздігін қам-
тамасыз ету мəселелері бойынша арнайы департаменттермен
өзара байланыс жүргізу;
- жүк тасымалдаудың орындалуы, жүктердің келуі, дер уақы-
тында жетуі жөнінде ақпараттарды пайдаланушыға ұсыну;
- Ірі клиенттермен, операторлық компаниялармен, порттар-
мен, шекаралық бекеттермен өзара байланыс (мемлекеттік порт
қыз метін тұтынушылармен) орнату;
- Қазақстанның барлық тасымалдау қызметінің өкілдерімен
өзара келіссөз жасау;
- тасымалдау қызметін ұсынатын шетелдік тұтынушылармен
өзара келісу.
174
ТБО жүк тасымалдау процесіне қатысты қызметтерді басқа-
рып, ақпараттық жəне техникалық жағынан ДБО жолдарымен,
кəсіпорындардың барлық саласымен байланыс жасайды.
ТБО барлық басқарма құрамының, департамент қызметкер-
лерінің, жүк тасымалдау басқармасы, адам тасымалдау, локо-
мативті жəне вагон шаруашылығы, жүк жəне коммерциялық жұ-
мыс, ақпараттандыру жəне байланыс, белгі беру, жол, жоспарлы
экономикалық, финанстық басқармалардың басын біріктіреді.
ТБО-ға жүк тасымалдау процесін толықтай компьютерлік
бас қару жүктелінеді, сонымен бірге:
- желілік жүкті оперативті жəне ағымдық жоспарлау;
- поезд жұмысын ұйымдастыру, сонымен бірге – темір жол
шекараларындағы жұмыспен келісу, поезд ағындарының маңыз-
ды желілік бағытта қозғалысын, халықаралық жəне аралас жүк
тасымалдауды басқару;
- жүк тасымалдау ресурстарын – вагондық жəне контейнерлік
парктерді желілік аумақта басқару;
- басқа мемлекеттерге тиесілі вагон жұмыстарын бақылау;
- ауыр ресурстарды – локомотивті парктер мен ло комотивті
бригадаларды басқару.
ТБО құрамына мыналар кіреді: ( 3.14 сурет):
- басқарма басшысы бар административті басқарма қызмет-
керлер орталығы;
- оперативті жоспарлау бөлімі;
- ақпараттық технологиялар бөлімі;
- ТБО бағдарламалық жəне техникалық қызметін қадаға лай-
тын бас инженердің техникалық жəне бағдарламалық бөлімі;
- диспетчер қызметі орталығы, ТБО тың бас диспетчері, жүк
тасымалдаудың аймақтық диспетчері, ауыр ресурстарды басқару
диспетчері, жолаушылар диспетчері, вагон парктерін басқару
диспетчері, кен металлургиялық жүктерді тасымалдау қызметін
басқаратын диспетчер, сатылымға түсетін жүктерді басқара-
тын диспетчер, құрылыс жəне орман материалдарын тасымал-
дауды басқаратын диспетчер, ТМД жəне Балтық елдерімен вагон
|