БАУЫРДЫ ЗЕРТТЕУ
ҚАРАУ.
Аурудың хал-жағдайын, кҿңіл кҥйін, тҿсектегі қалпын, ес-тҥсін, дене
бітімен анықтау керек. Аурудың хал-жағдайын бағалаудың ерекшелігі тері қабатының
сарғаюына кҿңіл бҿлу болып табылады. Балалардың тері қабатының сарғайғаны сыртқы
(экзогендік) жҽне ішкі (эндогендік) себептерге байланысты болуы мҥмкін.
Бауыр пальпациясы.
Ерте жастағы балалардың бауыры, ҥлкендермен салыстырған-
да, ҥлкен болып келеді. Соған байланысты бауыр жеңіл пальпацияланады. 5-7 жасқа
дейінгі балалардың бауыры оң сҥбе қабырға астынан, орта сызық бойынша 1-2 см шығып
тҧрады. Терең демалу кезінде бауырдың тҿменгі кенересі ересек балаларда да
пальпацияланады.
Бауырдың тҿменгі қырының орналасқан жерін болжау ҥшін Н. Д. Стражеско
ҧсынған кҿмекші ҽдіс қолданылады. Ауру ішектерді пальпациялаған тҥріндей
шалқасынан, аяқтарын сҽл бҥгіп, басының астындағы жастықты алып тастап, кеудесімен
бір деңгейде, ішінің бҧлшық еттері босайтындай етіп жатады. Оң қолының тҿрт саусағын
оң сҥбе қабырға астына салып, сҽл басып, тҿмен жылжиды. Осылай бауырдың барлық
бетін пальпациялап шығады. Бҧл, кейде «жылжымалы» пальпация деп аталатын тҽсіл,
кҿбіне ерте жастағы балаларда қолданылады.
Бауырды В. П. Образцов бойынша немесе «қалта» жасау ҽдісімен пальпациялайды
Оң қолды іштің оң жақ бҿлігіне, кіндік деңгейінен тҿмен, бҧғана ортасы сызығына екінші
жҽне ортаңғы саусақтар іштің тіке бҧлшық етінің сыртқы қырынан сҽл сыртқарырақ
жататындай етіп алады
(73-сурет).
Сол қолын, алақаны кеуде қуысын
артынан, бас бармақ оң қабырға доғасын
бҥйірінен жҽне алдынан, қысып ҧстайтындай
етіп, оң қабырға астына салады.
Ортаңғы саусағын сҽл бҥгіп, қолының
ҧшын тегістейді. Содан соң теріні сҽл тҿмен
ығыстырып «қалта» тҽріздес қуыс жасайды да,
қолын терең басып, тыныс шығару кезінде
тереңдетіп, ілгері жҽне жоғары қарай ығыстыра
тҥседі. Бауырдың қыры қолдың ҧшына тигенде,
оның қасиеттерін бағалайды. Пальпация
кезінде бауыр қырының орналасқан жерін, мҿлшерін, қырын (ҥшкір, доғал), тығыздығын,
бетінің тегістігін, сезімталдығын (ауыратындығын), серпінділігін анықтау керек. Қалыпты
жағдайда бауыр қыры ҥшкір, жҧмсақ, серпінді, беті тегіс болады. 7 жастан асқан
балаларда ҿт қабы оң тіке бҧлшық етінің сыртқы қырының қабырға доғасымен (бауырдың
тҿменгі кенересімен) қиылысқан жерінде жҽне одан сыртқарақ, ҽсіресе бала шалқасынан
жатқанда, орналасады.
Талақты пальпациялау науқасты шалқасына немесе оң жақ қырына жатқызып,
жҥргізіледі. Шалқасынан басын тҿмен тҥсіріп, екі қолын екі қапталына жіберіп, аяқтарын
созып жатады
(74-а сурет).
Оң қырына басын кеудесіне жақындатып бҥгіп, сол қолын
шынтағынан бҥгіп, кеуде қуысының ҥстіне бос салады.
Оң аяғын созып, сол аяғын тізеден, ҧршықтан бҥгіп жатады
(74-б сурет).
Тексеруші
сол қолын науқастың сол жақ беліне салып, пальпацияланатын аймақты ілгері
жылжытады. Оң қолының саусақтарын сҽл бҥгіп, саусақтардың ҧшын сҥбе қабырғаға
параллель орналастырады. Баланы терең жҽне сирек демалтып, саусақтарды тереңірек
батырады. Терең тыныс алған кезде талақ сҽл тҿмен тҥсіп саусақ ҧштарына тиеді.
Талақ қолға тиген кезде оның орналасқан жерін, консистенциясын, ауыратындығын,
формасын, бетінің жағдайын анықтау керек.
Достарыңызбен бөлісу: |