Сәйкестік шкаласы. Өндіруші мен тұтынушының тәуекелдері

1.Сәйкестік шкаласы.

Сәйкестікті бағалауда үш жақ қатысады. Қатысатын жақтар, ережеге сай, сатыланушылар мен жеткізушілердің қызығушылығын білдіреді. Үшінші жақ – қарастырылған сұрақта қатысушы жаққа тәуелсіз болып танылатын жақ немесе орган.

Сәйкестік тұжырымы - өнім немесе басқа объектілер сәйкестігінің құжаттық куәлігі, қолдану өндірісінің процестері, сақтау, тасымалдау, өткізу және утилизациялау, жұмысты орындау немесе техникалық регламент талаптарына қызмет көрсету, стандарт ережесіне немесе келісімшарт шартына.

Сәйкестік тұжырымының үлгісі - өнім сәйкестігі немесе басқа объектілердің, өндіріс процесі, қолдану, сақтау, өткізу және утилизациялау сәйкестігінің құжаттық куәлігінің нақты бір реті. Арыз беруші – сәйкестіктің нақты бір тұжырымын іске асыратын заңды немесе жеке тұлға. Сертификация – келісімшарт шартын немесе стандарт ережесіне, техникалық жарнамаларға қойылған талаптарға объект сәйкестігін дәлелдеу сертификациясы бойынша органдардың іске асыру үлгісі.

Осындай үлгіде тұжырымды үшінші жақ іске асырады – сертификация жөніндегі орган. Сәйкестікті жариялау – техникалық жарнама талаптарына өнім сәкестігін тұжырымдау түрі. Сертификациядан ерекшелігі жариялауды бірінші жақ орындайды, даярлайды.

Сәйкестік сертификаты – объектісінің техникалық жарнама талаптарына, стандарт ережесіне және келісім шартына сәйкестігін куәландыратын құжат.

Сәйкестік жөніндегі декларация – техникалық жарнама талаптарына айналымында шығарылған өнім сәйкестігін куәландыратын құжат.

Сәйкестік белгісі – тұтынушыларды ақпараттандыру үшін қызмет ететін ұғым.

Нарықтағы айналым белгісі – айналымда шығарылатынның сәйкестігі жөніндегі тұтынушыларды ақпараттандыру үшін қолданылатын мән. Белгіге талаптар мен суретті әлі жасап, дәлелдеу керек. Бұндай белгі ЕС имегінде әрекет етеді.

Сертификация жүйесі – сертификация бойынша жұмыс, оның қатысушыларын және бүтіндей сертификация жүйесін ұйымдастыру ережесін орындау ережесінің жиынтығы.

Сәйкестік тұжырымының принциптері мен мақсаты. Сәйкестік тұжырымының мақсаты тұжырым төмендегідей мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған:

өнім процесінің техникалық жарнама жұмысы мен қызметінің стандарт, келісімшарт сәйкестігінің куәлігі;

ішкі және халықаралық саудадағы қызмет, жұмыс, өнім бәсекелестігін көтеру;

қызмет, жұмыс, өнімді компонентті таңдаудағы тұтынушыларға әсері;

РФ территориясы бойынша тауарды еркін орналастыруды қамтамасыз ету үшін арналған жағдай жасау, сондай – ақ халықаралық сауданы іске асыру.

Сәйкестік тұжырымының жоғарғы әлеуметтік – экономикалық әсері жөнінде келесі мысалдар дәлелдейді: міндетті сертификацияға бас тарту және саудада 100 тонна бельгилік сиыр етін өткізуге тиым салу мыңдаған адамдардаң улануынан құтқарды; олардың емдеуге жұмсалған шығын шамамен 60 млн.руб.құрады, ал жұмыс орнындағы адамдардың болмауы салдарынан шығын тағы 100 млн.руб. құрады.

Сәйкестік тұжырымының принциптері. Сәйкестікті тұжырымдау кезінде төмендегідей прициптерді жетекшілік ету керек:

қызығушылық танытқан тұлғаларға сйкестік тұжырымын іске асыру реті жөніндегі ақпараттың енуі;

ТР сәйкес үлгі сәйкестігін орнату және өнімнің нақты түріне объектіге қатысты міндетті сәйкестік сызбасы;

тапсырыс беруші шығын мен сәйкестігінің міндетті тұжырымының процедурасын өткізу мерзімін азайтуға ориентация;

сәйкестіктің еркін тұжырымын іске асыруға мәжбүрлеу жол берілмеу;

еркін сертификация сәйкестігінің міндетті тұжырымын ауыстыруға жол бермеу;

тапсырыс берушіліердің мүліктік қызығушылығын қорғау, сәйкестік тұжырымын өткізу кезінде алынған мәліметке қатысты комерциялық құпияны сақтау.

Тұтынушылар төлеп жатқан қызметі мен тауарының сапасы мен қауіпсіздігіне сенімді болғысы келді. Өндірушілер мен сатушылар отандық және халықаралық саудада тұтынушылар сеніміне қалай кіреді?

Бұл сұраққа бірден жауап береді – қойылған өнім мен қызмет сәйкестігіне бағалауды объектиті жүргізеді.

Қазіргі таңда көптеген елдерде дамыған экономикасымен аккредитация жөніндегі орган және аккредитация жүйесі бар, соның аймағында сәйкестікті бағалау бойынша органдардың компоненттілігін дәлелдеу іске асырылады.