Стеноздаушы ларинготрахеитте көрсетілетін шҧғыл көмек:
І-дәрежелі тарылу
– оттегілік палатада немесе бетперде арқылы оттегі беру
(тҽулігіне 4-6 рет, 10-15 минут бойына, нафазолин 0,5% ертіндісі, 30 мг преднизолон).
Ингаляциядан кейін дренажды қалыптарда жҿтелді стимуляциялау.
ІІ- дәрежелі тарылуда
І-дҽрежелі тарылуда кҿрсетілген кҿмектер кҿрсетіледі.
- бҧлшық етке 0,6 мг\кг есебінен дексаметазон енгізу немесе басқа кортико-стероидтар-
дың сҽйкес дозаларын қолдану. Бҧл дозаларды кейін тағы қайталауға болады.
- ингаляциялық кортикостероидтар – бекламетазон дипропионат 50-100 мкг есебінен
тҽулігіне 2-3 рет тағайындалады;
- бу-оттегілік палаткаларда немесе бетперде арқылы ингаляция (1:1000 адреналин
ертіндісін) жасалады, тиімділігі жақсы болса сағат сайын ҧқыпты бақылау барысында
қайталайды;
- диуретиктер (б\е лазикс 1%) қолданып, инфузиялық ем жргізіледі;
- қажет болса, синдромдық ем жҥргізіледі (гипертермияны, қҧрысу синдромын, жедел
жҥректамыр жетіспеушілігін).
Токсикоз, 3-дҽрежелі тыныс жетіспеушілігі, жедел жҥрек-тамыр жетіспеушілігі
байқалса интубация мҽселесі шешілу керек.
ІІІ- дәрежелі тарылу
:
- дҽрі-дҽрмексіз ем 1-11 – дҽрежелі тарылуда кҿрсетілгендей;
- преднизолон 3-5 мг\кг венаға жіберіледі;
- оксигенотерапия;
- ингаляциялар (30 минутқа дейін), тиімділігі байқалмаса жедел трахеяны интубация-
лайды да, бҧғана асты венаға катетер қояды;
IV-дәрежелі тарылу:
Шҧғыл тҥрде трахеяны термопластикалық тҥтікшемен
интубациялау (тҥтікше диаметрін есептеуді тиісті бҿлімнен қара).
Трахеяны интубациялап ӛкпені жасанды желдендіруге кӛшудің абсолютті
кӛрсеткіштері
:
- кҿмейдің IV - дҽрежелі тарылуы;
-
кҿмейдің ІІІ- дҽрежелі тарылуында 30 минут бойына кҿрсетілген консервативті емнің
тиімсіздігі;
247
- ІІ- дҽрежелі тарылуда токсикоз, 3-дҽрежелі тыныс жетіспеушілігі, жедел жҥрек-тамыр
жетіспеушілігі;
- бронхиальды обструкцияның ҥдемелі артуы жҽне «мылқау» ҿкпе синдромы;
- қандағы оттегінің парциальды қысымының 50мм с.б.-нан тҿмен тҥсуі, СО
2
парциальды
қысымының 60 мм с.б.-нан артуы.
Бактериялық қабыну белгілері байқалған жағдайда антибиотиктер (аминогликозид-
термен қосарлап ампициллин) тағайындау керек. Аллергиялық жҽне таза вирустық СЛТ-
те антибактериальды терапия тиімсіз. Қызбада кҿрсетілетін шҧғыл кҿмек:
Қызба
– қызу қҧрамының деңгейі мен дене температурасын қалыптыдан жоғары
ҧстап тҧруға қажетті термореттеуді қайта қҧруға қажетті организмге ҽсер ететін
патологиялық қоздырғыштарға организмнің қорғаныстық-бейімделу реакциясы. Ауыз
қуысындағы жҽне аксилярлық аймақтағы температура тікішектегі температурадан
шамамен 0,5 жҽне 0,8 (ҽрқайсысына сҽйкес) градусқа тҿмен. Қызба кҿптеген инфекциялық
ауруларда, сонымен бірге жедел респираторлы инфекцияларда, организмнің қорғаныс
кҥштерін стимулдейтін фактор болып келеді. Кҿптеген бактериялар мен вирустар жоғары
температурада тез ҿледі, осы фонда организмнің толық-қҧнды иммундық Тh1-типті - Ig
G-антидене жҽне жад (ес) жасушаларының ҿнімдерін стимулдейтін, γ-интерферон,
интерлейкин-1,6 жҽне ісік некрозы факторын, береді. Кезкелген қызбада негізсіз жҽне жиі
дҽрілік заттарды қолдана беру ҽртҥрлі асқынуларға (дҽрілік заттарға сенсибилизация,
агранулоцитоз, Рей синдромы жҽне т.б.) ҽкелуі мҥмкін.
Ҽсіресе, қызу тҥсіретін дҽрілерді курстық тағайындаудан қашық болу керек. Себебі,
ол бактериальды ауруды анықтауды қиындатып, антибиотиктік емнің ҽсерін тиімді
бағалауға мҥмкіндік бермейді.
Қызбада дәрілік ем қолдану кӛрсеткішері:
- дене қызуының қолтық астында 39
о
, 3 айға дейінгі балаларда 38
о
артық болуы;
- дене қызуының жоғарлауына науқастың жоғары сезімталдығы (бҧлшық етті ауырсы-
нудың пайда болуы жҽне/немесе басының қатты ауруы жҽне басқалар);
- орталық нерв жҥйесінің аурулары;
- жҥрек жҽне бҥйректің созылмалы декомпенсацияланған аурулары жҽне басқалар;
- қанайналымның айтарлықтай орталықтануы.
Қызбаның «қызыл» тҥрінде (аяқ-қолының салқындауы, бетінің гиперемиясы, ыстық
сезімі) дене қызуын тҥсіруді физикалық тҽсілдерден бастайды. Баланың денесін 5 минут
бойына салқын сумен (30-32
о
) сҥртеді. Ҥстін сҥрткеннен кейін, баланы қатты қҧндақтауға
болмайды. Процедураны ҽрбір 30 минут сайын 3-4 рет қайталайды.
Салқындандырудың физикалық тҽсілдерінен пайда болмаған жағдайда немесе
жоғарыда кҿрсетілген кҿрсеткіштер болса, дене қызуын тҥсіру ҥшін қызбаның дҽрілік емі
жҥргізіледі. Фармакологиялық тҧрғыдан ең тиімді дҽрілер болып парацетамол жҽне
стероидты емес қабынуға қарсы дҽрі – ибубруфен есептелінеді. Парацетамол негізінен
орталықтық ҽсер етеді, ОНЖ-сінен тыс простогландиндердің тҥзілуін баспайды, демек,
стероидты емес қабынуға қарсы дҽрілерге тҽн, асқазан эрозиясы, қан кету, аспириндік
астма сияқты жағымсыз ҽсерлері жоқ. Парацетомолды ішкізгеннен кейін, ҽсері 30-60
минуттан соң байқалады жҽне 3-4 сағат бойына сақталады. Бір реттік мҿлшері 10-15 мг\кг,
тҽуелігіне 2-4 рет береді (тҽуелігіне 60 мг\кг-нан артық болмауы керек). Препараттарды
баланың алғашқы айларынан бастап қолдануға рҧқсат етілген. Парацетамолды тиісті
дозадан артық беру бауырда центролобулярлық (бҿлік ортасында) некроз дамуына
байланысты бауыр жетіспеушілігіне ҽкелуі мҥмкін. Арнайы антидот – N-ацетилцистеин –
4 сағаттық аралықпен 1-реттік қабылдауда 70 мг\кг мҿлшерінде қолданылады.
Ибобруфен екі жақты антипиретикалық – орталықтық жҽн шеткі – ҽсер етеді.
Ауруды басу ҽсері парацетамолға қарағанда, басым. Ибубруфен-суспензияны балаларға
бір ретте 5 мг\кг есебінен тағайындайды.
Балада қызбаның «ақшыл» тҥрі болса (қалтырау, тері жамылғысының бозғылтануы
жҽне мрамор тҥстенуі, аяқ-қолының мҧздауы) салқындатудың физикалық тҽсілдері
248
қолданылмайды. Ем тамырға ҽсер ететін дҽрілерден басталады: никотин қышқылы – 1
мг\кг; дибазол – 0,1 ммг\кг; но-шпа – 1-2 мг\кг. Аяқ жылып, ыстық сезінуі пайда болғанда,
парацетамол мен ибобруфеннің жасына сҽйкес мҿлшерлерін тағайындауға болады.
Ішкізген препараттардан пайда болмаса немесе бала қҧсу байқалатын болса, бҧлшық етке
литикалық қоспа енгізеді: дибазол 1% – 0,1 мг\кг; анальгин 50% – 10 мг\кг; пипольфен
2,5% – 0,25 мг/кг. Фебрильді қҧрысуларды басу ҥшін бҧлшықетке немесе венаға 0,5%
диазепам (седуксен) ертідісін 0,5 мг\кг есебінен жібереді. Осымен бірге дене қызуын
тҥсіру шараларын жалғастыра береді. Қҧрысу пайда болған жағдайларда басқа
қҧрысулардан (гипокальцемиялық, гипогликемиялық, гипербилирубинемиялық, тҧқым
қуалайтын арулардағы қҧрысулар, нейроинфекциялар, эпилепсия жҽне т.б.) ажырату
керек, себебі қҧрысудың себебін дҧрыс анықтау, одан ҽрі дҧрыс ем жасауға жҽне дҧрыс
бағытта зерттеулер жҥргізуге мҥмкіндік береді. Тіптен бір рет қҧрысу ҧстамасы
байқалған балалардың ҿзіде невролог маманмен қаралуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |