Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»


 Тау жыныстарының геологиялық қасиеттері



жүктеу 8,17 Mb.
Pdf просмотр
бет18/168
Дата08.12.2022
өлшемі8,17 Mb.
#40519
түріОқулық
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   168
Бурение

 
4.4 Тау жыныстарының геологиялық қасиеттері 
Геологиялық барлау ұңғыларын бұрғылау процесінің бір элементі забойдағы 
тау жыныстарын талқандау және берілген аралықтан пайдалы қазбаның үлгісін 
алу. Ұңғыны бұрғылау кезінде тау жыныстарының массиві аршылып, оған әр түрлі 
факторлар әсер етеді. Осының салдарынан ұңғының қабырғасын құрайтын тау 
жыныстары құлап, ісініп, ұңғының қабырғалары кеңейіп, немесе ұңғының 
көлденең қимасы қиқайып (астау тәрізделініп) пайдалы қазбаның үлгісі (керн) 
бұзылып, немесе керн колонкалық құбырдың ішінде сыналанып, ұңғының 
әсер 
еткенде 
білінетін
қасиеттер 
Парамагнетизм 
Тау 
жыныстарына 
радиация өрісі 
әсер 
еткенде 
білінетін
қасиеттер 
Радиоактивтік 
қасиеттер: 
Тау 
жыныс-
тарының 
сің-
іргіштік 
және 
шашыратқыш-тық 
қабілеті. 
Ύ- с
әулелерді 
сызықтық сіңіру 
коэффициенті, нейтрондарды сіңірудің 
тиімді қыймасы, нейтрондарды 
шашыратудың тиімді қыймасы.


қабырғасын құрайтын тау жыныстары шайылып тағы басқа ыңғайсыз өзгерістер 
жүруі мүмкін. 
Бұл процестерде екі қарама-қарсы есепті шешуге тура келеді. Біріншіден 
забойдағы тау жынысын жылдамырақ талқандау керек, онымен ұңғының тереңдеу 
жылдамдығы байланысты, екіншіден тау жынысының бұзылмаған, жақсы 
сақталған үлгісін - керн алу керек. Одан басқа ұңғы қабырғасындағы тау 
жыныстарының орнықтылығын сақтау керек. Әрине мұндай проблемаларды 
шешуде тау жыныстарының қасиеттерінің маңызы зор. Тау жыныстарының 
қасиеттеріне тек қана бұрғылау жылдамдығы ғана емес басқа да қиындықтар, 
авариялар, ұңғының қабырғасын бекітуге арналған жұмыстар байланысты 
болады. 
Ұңғыны бұрғылау процестерінде, әсіресе геологиялық қасиеттердің маңызы 
өте зор. Тау жыныстарын талқандау әдістерін, жыныс талқандағыш құралдарды 
таңдаған кездерде геологиялық қасиеттерді білу өте қажет. Әсіресе ұңғы бұрғылау 
кезінде кездесетін қиындықтар /ұңғы қабырғасындағы жыныстардың құлауы, 
ісінуі, тау жыныстарының жарықшақтығы, кеуектілігі салдарынан жуғыш 
сұйықтардың жоғалуы, колонкалы бұрғылау кезінде керннің ұсақталып азаюы, 
ұңғының белгіленген бағыттан қисайып басқа бағытқа ауысуы және т.б./көбінесе 
геологиялық қасиеттермен байланысты болады. 

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   168




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау