ДАМУЫ:   Физиологиялық   Психологиялық   Морфологиялық   Әлеуметтік  ІС-ӘРЕКЕТІ

110 
тарапынан ықпал жасаушы. Мақсатты, саналы, белсенді іс-әрекет баланың өзін-
өзі тәрбиелеумен байланысты. Бала өзін қоршаған ортада қоғам талабына сай 
өмір сүреді, еңбек ететін белсенді жеке адам ретінде қалыптасуы керек. 
Педагогикалық процестегі оқушылардың іс-әрекеттерін қарастыра отырып, 
педагогикалық мақсатты ұйымдастырған іс-әрекет олардың шығармашылық 
белсенділігін қалыптастыру жағдайы болады. Іс-әрекет түрлері (қарым-қатынас, 
ойын, еңбек) жеке тұлғаның белгілі бір қасиеттерін дамытуға бағытталады.
Жеке тұлғаның дамуының қозғаушы күші мен оның көзі – тұлғаның сол 
кезге дейінгі жинақталған интеллектуалдық, адамгершілік және рухани әлеуетін 
пайдалана отырып, өзін-өзі жетілдіру мен жеке дамуға бағытталған қажеттілігі 
болып табылады.
Жалпы тұлға дамуына әсер ететін негізгі факторлар – іс-әрекет пен қарым-
қатынас. Бұлар тұлға дамуының қозғаушы күштері. Адамның адамгершілік, 
белсенділік және батылдық сияқты қасиеттері даму процесінде қалыптасады. 
Сонымен қатар жеке тұлғаны дамытудың қозғаушы күштері 3-ке бөлінеді:

 Ішкі қарама-қайшылық 
– жеке тұлғаның ойы қоршаған ортамен, 
табиғатпен байланыспағанда туындайтын қарама-қайшылық; 

Сыртқы қарама-қайшылық
– қоршаған ортаның талап-тілектері мен 
заңдарына, тәртібіне, қағидаларына жеке тұлғаның іс-әрекеті арасындағы 
қарама-қайшылық; 


жүктеу 8,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: