Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

жүктеу 5,09 Mb.

Pdf просмотр

бет	31/184
Дата	19.09.2022
өлшемі	5,09 Mb.
	#39328

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 184

Педагогика Таубаева Ш, Иманбаева С, Берикханова А (1) (1) (2)

4.1.
Педагогикалың қарым-қатьінас туралы түсінік.
Әрбір
адам элеуметтік ортада өмір сүргендіктен басқа адамдармен ақпарат
алмасады, тәжірибесімен бөліседі, бірігіп ынтымақтастық қарым-қа-
тынастарды сактауға тырысады. Қарым-қатынас ұнемі әлеуметтік,
ұжымдык снпатта болатындыктан оны адамның қоғамдық ортаға
бейімделуінің негізгі факторларының бірі деп қарастыруға болады.
Олай болса
қарым-қатынас -
коршаған ортамен адамдар арасындағы
байланысты тұрақтандырушы тетік.
Ғылым аралык ұғым ретінде кары м-қатынас - өзара іс-эрекет-
тер кажетгіліктерінен туындайтын жэне ақпараттармен алмасуды, өза-
ра түсінісуді, қабылдауды қамтитын адамдар арасындағы байланыс-
тарды орнатудың жэне дамытудың күрделі үрдісі ретінде карасты-
рылады.
Қазіргі танда зерттеуші-ғапымдар карым-катынастың түрлі ас-
пекгілерін жан-жакгы қарастыруда. Психология ғылымы тұрғысынан
жеке тұлғаны дамытудағы қарым-қатынас мүмкіндіктері Б.Г.Ананьев,
В.Н.Мясищев, С.Л. Рубинштейн сынды белгілі ғалымдармен зерттесе,
педагогикалық ғылымдар саласында А.А.Леонтьевтін, А.А.Бодалевтің,
А.В.Мудриктін, В.А.Кан-Капиктің, А.А.Реанның, Н.Е.Щуркованың,
А.И.Щербакованың,
Ш.А.Амонашвилидің,
Я.Л.Коломинскийдің,
И.А.Зимняяның т.б. ғалымдардын еңбектерінде жан-жақты қарасты-
рылған. Ғалымдар карым-қатынас феноменін
іс-эрекет түрі
ретінде
анықтап, оны басқа іс-эрекет формаларын қамтасыз ету негізі деп баға-
лайды. Қарым-катынас пен іс-әрекет өзара тығыз байланысты болға-
нымен салыстырмалы түрде дербес ұғымдар.
Педагогикалық іс-эрекетте де карым-катынастын алатын орны
өте жоғары, себебі педагогтың негізгі атқаратын қызметтері болып
табылатын
тэрбиелеу, оқыту, білім беру, дамыту, қалыптастыру
үр-
дістерін қарым-катынассыз көз алдына елестету мүмкін емес. Сондық-
тан
педагогикалық қарым-қатынас - педагогикалық үрдіс субъектіле-
рінің өзара әрекеттестік негізі
болып табылады.
В.А.Сластениннін пікірінше
педагогикалық қарым-қатынас -
педагог пен оқушылардың арасындағы өзара эрекеттерінің максаты
мен мазмұнынан туындайтын катынастарды орнатудың, дамытудың,
өзара түсінушілік пен әрекеттестікті ұйымдастырудың күрделі үрдісі.
Педагогикалық қарым-катынаста педагог жетекші рөл атқарады,
себебі ол баламен болатын карым-қатынасты ұйымдастыру үшін ал-
дын - ала көптеген педагогикалык міндеттерді аныктайды, сол міндет-
терді шешудің тиімді жолдарын іздестіреді. Қарым-катынасқа байла-
нысты қойылатын міндеттер
коммуникативтік міндеттер
деп
аталады.
47

Педагогика ғылымында
коммуникативтік міндеттерді ше-
шудің негізгі кезеңдері
анықталган:
-
қарым-қатынас жагдайын багдарлау кезеңі
(мұгалім сынып-
тың кандай екенін, олармен кандай стильде сөйлесу керек екенін,
кандай окушыларга сөйлеудің кандай эдістерін колдану керек екенін
аныктайды);
-
өзіне көңіл аударту кезеңі
(пауза, сөз арқылы көңіл аударту,
қимыл арқылы - кесте көрсету, көрнекілік кұралдар көрсету, тақтага
жазу т.б.);
-
тыңдаушылардың қарым-қатынасқа даярлыгын анықтау
кезеңі
(тындаушылар аудиториясындағы қарым-қатынасқа жағымды
психологнялық ахуалдың барын не жогын анықгайды);
-
вербальдық қатынасты орнату кезеңі
(ақпаратты ец тиімді
жолмен ұғыныкты, логикалық жүйелі түрде жеткізу);
-
мазмұнды жяне змоционалды кері байланысты ұйымдас-
тыру кезеңі
(тіл қүралын дүрыс қолдану, ақпаратты баяндаудың ло-
гикалыгы, монологтың орнына диалогтык катынас орнату, сүрақтар
қою арқылы аудиторияның зейінін такырып аясына шоғырландыру,
қызыкты проблемапық сүрақтар қою, оқушылардың түсінген не түсін-
бегенін, қабылдау деңгейлерін анықгау).
В.А.Кан-Капиктың дәлелдеуінше педагоғикалык

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 184