жалпы мәдениеттің
маңызды бір бөлігі -
педагогикапың
мядениет.
Психологиялык-педагогикалық зертгеулер негізінде кәсіби-педаго-
гикалык мэдениеттің құрьшымына
аксиологиялық, технологияльщ жэне
жеке түлгалық-шыгармашыльщ компоненттер
кіреді.
Кәсіби-педагогикалық мэдениетгің
аксиологиялық компонентіне
сан ғасьфлар бойы қалыптаскан кұнды тапім-тәрбиелік идеялар мен гу-
манистік тұжырымдамалар, педагогикалық кұндылыктар жиынтығы
жатады.
37
Аксиология (грек тілінің
«ахіа»
- кұндылык жэне
«І
0
£
0
і» -
ілім)
- кұндылыктардың табнгаты жайлы жэне дуниедегі кұндылыкгар
жүйесі туралы философиялық ілім. Психологияда кұндылыктар ко-
гамдагы моральдык катынастардын формасы ретінде карастырылады.
Біріншіден, кұндылық - жеке тұлғаның
(немесе элеуметік топтың,
үжьмның)
адамгершілік мэні, абыройы жэне коғамдык институттар-
дың
(отбасы, мектеп, бала бақша, цогамдық үйымдар, университет-
тер т.с.с.)
адамгершілік сипатгары болып қарастырылса, екіншіден,
моральдык санаға катысты көзкарастар: моральдык нормалар, прин-
циптер, жаксылық пен жамандык, адалдык, бақыт туралы түсініктер
ретінде кабылданады.
Жалпы
педагог іс-әрекетіне байланысты құндылыктарды
В.А.Сластеннн төмендегідей жүйелейді:
- тұлганын әлеуметтік жэне кэсіби ортадағы өзінін рөлін
аныктауымен байланысты кұндылыктар
(педагог еңбегінің элеуметтік
мәні, педагогикалық іс-эрекеттің жогары багалануы, т.б
.);
- карым-катынас кажеттіліктерін канағаттандыратын кұндылык-
тар жэне оның шеңберінің кеңейе түсуі
(балапармен сүйіспеншілік
царым-цатыпас, әріптестерімен, үжыммен үйлесімді қарым-қаты-
настары, рухани қүндылықтармен апмасу т.б.);
-
дербес шығармашылыкты дамытуға бағыттайтын кұндылык-
тар
(кәсіби-шыгармаиіылық іскерліктерді дамыту мүмкіншіпігі, элем-
дік мэдениетке қызыгуы, өзін үнемі жетілдіруі т.б.)\
-
өзін-өзі іске асыра алуға мүмкіндік беретін кұндьшыктар
(,педагог еңбегінің
көп қырлылыгы, элеуметтік жагдайы нашар
балаларга көмек көрсете алуы, т.б)\
- жеке қажеттіліктерін канағатгандыруға мүмкіндік беретін
кұндылыктар
(қызметіне қарай мемлекет тарапынан еңбек ақысын
алуы, жазгы демалыс үзақтылыгы, қызмет бойыниш өсуі т.б.).
Кәсіби-педагогикалык мэдениетгің
технологиялық компонентіне
мұғалім іс-әрекетінің эдіс-тэсілдері, педагогикалык міндетгерді тиімді
шеше алу іскерліісгері, теориялық білімдерін практикамен ұштастыра алу
кабілетгері кіреді. Нақтырак айтатын болсак, бұл мұғапімнін барлык пе-
дагогикалық эдіс-тэсіпдерді тұгастай меңгере алуы негізінде жан-жакты
педагогикалык талдау жасай алуы, нақгы максаттарды белгіпей алуы,
дұрыс жүйелі жоспарлар құра білуі, ұйымдастыра білуі, багапау жэне
түзету эрекетгерін ұтымды жүргізе алуы.
Кәсіби білім беру барысында іс-әрекеттік бағытқа көп көңіл бө-
лініп, қазіргі кезде «табысты іс-әрекет», «іс-әрекет табыстылығы»,
«табысты кәсіби іс-әрекет» ұғымдары терең зерттелуде. Себебі кез
келген іс-әрекет нэтижесі табысты да, табыссыз да болуы мүмкін.
Білім алушылардың табысты кәсіби іс-әрекетке даярлықтарын қалып-
тастыру - бүгінгі кәсіби педагогиканың өзекті мэселелерінің бірі.
38
Технологиялык компонентіц айырыкша ерекшелігі - мұғалімнің
педагогикалык іс-эрекетінде жаңа эдіс-тәсілдерді, технологияларды,
компьютерлік техниканы, ондағы жаңадан ашылып жаткан бағдарла-
маларды ұтымды колдана отырып, тәжірибе жузінде накгы жетістіктер
көрсете алуы.
Кэсіби-педагогикалык мәдениеттің
Достарыңызбен бөлісу: |