Ба қы лау сұ рақ та ры:
1. Жа ңа шыл ин но ва циялық әдіс тер ге тү сі нік бе рі ңіз.
2. Мо дуль дік тех но ло гияның мә ні мен ма ғы на сы қан дай?
3. Ж. Қа раев тың оқу тех но ло гиясын қа лай тү сі не сіз?
4. В. Ша та лов тың ті рек-сиг нал да рын қол да нып, конс пек т па рақ тары да йын-
даңыз.
5.
Пе да го ги ка лық тех но ло гияға тү сі нік бе рі ңіз.
145
19
-дә ріс
ТА РИХ ПӘ НІ МҰ ҒА ЛІ МІ – ЖАС ҰР ПАҚ ТЫ
ОҚЫ ТУ МЕН ТӘР БИЕ ЛЕУ ДЕ ГІ
ЖЕ ТЕК ШІ МА МАН ДЫҚ ТАР ДЫҢ БІ РІ
Жос па ры:
1. Та рих пә ні нің мұ ға лі мі не қойыла тын та лап тар.
2. Та рих ты оқы ту да ғы шы ғар ма шы лық қа бі лет.
3. Пән мұ ға лі мі нің са бақ қа да йын ды ғы жә не оған қойыла тын та лап.
Мақ са ты:
студенттерге мұ ға лі м (оқытушы) ма ман ды ғы на қойыла тын жо-
ғар ы та лап тарды меңгерту. Та рих ты оқы ту дың отан дық жә не әлем дік озық
тә жір ибесі не сүйене оты рып, та ри хи бі лім ді із гі лен ді ру ге, ұлт тық са на ны
жан дан ды руға жә не жас ұр пақ ты тәр бие леу дегі адам гер ші лік-эти ка лық
нор ма ла рын бе кі ту ге ба сты на зар ауда р жолдарына талдау жасай отырып
түсіндіру.
Та рих пә ні мұ ға лі мі жә не оған қойыла тын та лап тар. Та рих
пә ні нің бас қа оқу пән дер імен өза ра әсе рі олар дың бар лы ғы на
ор тақ ло ги ка лық та ным әдіс те рін (тал дау жә не жи нақ тау) қол-
да ну ды қа рас ты ра ды. Со ны мен қа тар та рих тың бас қа гу ма ни-
тар лық цикл да ғы оқу пән де рі мен өза ра бай ла ны сы кар та мен,
мә тін мен жұ мыс іс теу, оқи ға лар мен құ бы лыс тар дың жал пы
жә не ерек ше эле ме нт те рін ай қын дау сияқ ты оқы ту дың олар ға
ор тақ әдіс-тә сіл де рі не гі зін де іс ке аса ды. Қа зір гі ке зең мек теп те
та рих ты оқы ту ға көз қа рас ты өз гер ту мен си пат та ла ды. Бұл өз ге-
ріс тер дің бас ты ба ғыт та ры: отан дық та рих ты оқы ту дың ба сым-
ды лық рө лі; отан дық та рих ты әлем дік да му кон текс ін де оқы ту;
ұлт тық өзін дік са на ны қа лып тас ты ру; та ри хи бі лім нің тұл ға-
лық бағ да ры, дог ма ти ка лық ны шан дар дан бас тар ту; мек теп те
та рих ты оқы ту ға бір тұ тас көз қа рас қа лып тас ты ру, бұл та рих ты
оқып-үйре ну ге фор ма циялық жә не өр ке ниет тік тұр ғы дан қа-
рауды ұш тас ты ру ға не гіз де лу ге тиіс ті; фор ма циялық тұр ғы дан
қа рау та ри хи да му ке зең де рі нің са бақ тас ты ғы мен іш кі бай ла-
ныс та рын бей не лей ді, әлеу мет тік-эко но ми ка лық про цес тер дің
146
ло ги ка сын тү сі ну ге мүм кін дік бе ре ді. Өр ке ниет тік тұр ғы дан
қа рау әр түр лі ха лық тар мә де ниеті нің өза ра бай ла ны сы мен өза-
ра ық па лын көр се те ді, са лыс тыр ма лы ти по ло гия лық әдіс ті ке ңі-
нен қол да ну ға мүм кін дік бе ре ді. Та ри хи бі лім бе ру дің мақ са ты
– оқу шы лар дың дү ниета ны мы ның не гіз і бо ла тын са на ны, та-
ри хи бі лім ді құр мет теу мен сый лау се зі мін қа лып тас ты ру, оқу-
шы лар дың та ри хи про цесс же лі сін тү сін уіне, та рих тың мә де ни-
идеоло гиялық плю ра лис тік идея сын, бұ ра лаң жо лын се зін уіне
не гіз жа сау. Мек теп те та ри хи бі лім бе ру дің не гіз гі мін дет те рі:
оқу шы лар ды адам зат тың ежел гі за ман нан бү гін гі күн ге де йін
дам уын ың та ри хи жо лын, оның әлеу мет тік, ру ха ни-адам гер ші-
лік тә жір ибе сін ай шық тайт ын жүйелі бі лім алуы; оқу шы лар да
та рих ты оқып үйре ну дің көп өл шем ді лі гі жә не та ри хи про цес-
тің дам уын ың ба ла ма лы екен ді гі ту ра лы тү сі нік қа лып тас ты ру;
қа зақ хал қы ның та ри хы мен мә де ниеті, шы ғыс тық өр ке ниет-
тің қайталан бас ға жа йып үл гі ле рі нен ұр пақ та ры на қал дыр ған
ба ба лар да на лы ғы мен бей біт жа сам паз дық құн ды лық та ры на
қы зы ғу шы лы ғын арт ты ру жә не құр мет пен қа рауды қа лып тас-
ты ру; гу ма низм мен адам құ қық та рын құр мет теудің озық дәс-
түрін мең гер ген же ке тұл ға ны тәр бие леу оқу шы лар дың та ри хи
бі лім ді шы ғар ма шы лық ты қол да ну, та ри хи оқи ға лар мен құ бы-
лыс тар ды са лыс тыр ма лы тал дау не гі зін де ой еле гі нен өт кі зе
бі лу дағ ды ла рын қа лып тас ты ру; Ота ны мен хал қы ал дын да ғы
жа уап кер ші лі гін се зі не тін жас ұр пақ тың аза мат тық ұстаны мын
қа лып тас ты ру.
Та ри хи бі лім маз мұ нын өз гер ту дің не гіз гі ба ғыт та ры: та ри хи
про цес ті оқып үйре ну ге фор ма циялық жә не өр ке ниет тік тұр ғы-
дан қа рауды оң тай лы ұш тас ты ра тын та рих ты оқып үйре ну дің
не гіз гі әдіс на ма лық тұ жы рым да ма сын жа сау; Қазақ стан та ри-
хын жә не дү ние жү зі лік та рих ты оқы ту дың қа тар жү руі жә не са-
бақ тас ты ғы; Қа зақ стан та ри хы нан жә не дү ние жү зі лік та рих ты
оқы ту дың қа тар жү ре тін курс та рын ен гі зу; мә де ниет дәс түр ле-
рі, эт но ге нез қо ғам ның ру ха ни өмі рі нің та ри хы бо йын ша тауар-
лар ды ке ңейту; Шы ғыс ел де рі та ри хы бо йын ша тауар лар ды
ке ңейту.
|
