И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

/ қашықтықтарда соқтығысуларда болған молекулалар 
өтеді, сонымен қатар, әр түрлі 
I
шамаларының ықтимал- 
дығы (111.1) формуламен анықталады. Орташа есеппен 
алғанда, соңғы соқтығысу S беттен орташа еркін жүру 
жолында А-га тец қашықтықта болады (253-сурет) 
Сондықтан S арқылы жоғарыдан төмен қарай өтетін 
(суретте) молекулалардың жылдамдығы координата- 
лары 
z'+
А, болатын қимаға сәйкес келетін жылдамдық- 
қа, ал төменнен жоғары қарай өтіп жатқан молекула- 
лардың жылдамдығы координаталары z — А болатын қи- 
маға сәйкес келетін жылдамдыққа тең болады деп алу 
керек. А өте аз болатындықтан, бұл жылдамдықтарды 
төмендегі түрде жазуға болады:
мұндагы 
и
(z)— шектелу беті S -ті ойша орналастырған
du
қимадағы газдың жылдамдығы, 
— сол қимадағы 
туындының мәні.
Енді үйкеліс күшін 
и\
мен 
и2
орнына (112.4) мәндер- 
ді қойып, (112.3) формуласы бойынша есептеп шығару- 
ға болады, яғни
ят-нің газдың р тығыздығына тең болатындығын еске- 
ріп, соңғы формуланы мына түрде жазуға болады:
(112.5)-ті эмгінрикалық (112.1) формуламен салыс- 
тыру, газ-кинетикалық ұғымдарға сүйене отырып, /-тың
da
„ 
. . . ^
пеи о-ке дүрыс тәуелділігін ғана емес, сонымен
қатар тұтқырлық коэффициент! т^-ныц өрнегін анықтау- 
ға мүмкіндік бергенін көреміз. Шынында, оларды салыс- 
тырудан
a (z
-г >.) — 
и
(г) +
А, 
U{ z - \ ) = u ( z ) - ^ К
(112.4)
(112.5)
-п = -j-
(112.6)
екендіп шығады.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: