31
Түзету сыныптарда балалардың ата-аналары мектептерге ПМПК-
ның ұсыныс бойынша жеңілдетілген бағдарлама бойынша оқытуға толық
құқылы. Жалпы білім беретін мектептер, балалабақашалар ПМПК-ның
қорытындысы бойынша көрсетілген баланың деңгейіне қарай жеңіл
бағдарламамен білім беруге тәрбиешілермен мұғалімдер инклюзивті білім
беруге дайын болғаны жөн. Тәжірибе көрсеткендей қатаң білім беру
жүйесінен балалардың бір бөлігі шығып қалып жатады. Мұндай
қалыптасқан жүйе баланың даралық қажеттілігін қанағатттандыра
алмайды. Инклюзивті бағыт мұндай балаларды оқуда жетістікке жетуге
ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкншілігін қалыптастырады.
Инклюзивті білім беруді ашқан мектептерде оқыған балалар адам
құқығы туралы білім алуға мүмкіндік алады.
Инклюзивті оқыту балаларды жалпы білім беру үрдісіне толық енгізу
және әлеуметтік бейімделуге, жынысына, шығу тегіне, дініне қарамай
балаларды айыратын кедергілерді жоюға ата-аналарын белсенділікке
шақыруға
балалардың
түзеу-педагогикалық
және
әлеуметтік
қажеттіліктерін арнайы қолдау, қоршаған ортаның балаларды жас
ерекшеліктеріне бейімделуіне жағдай қалыптастыру, яғни жалпы білім
беру сапасы сақталған тиімді саясат.
Технология әзірлеуде оқыту мен дамыту арасындағы арақатынасты
анықтау;
Дәстүрлі оқыту мен түзетулер міндетін шешуге тиімді әдісінен аса
мәнді болып табылдады.
Сапалы жеке оқытудағы жаңа әдістерді әзірлеу.
Түзету сыныптарындағы балалардың оқу-таным әрекетін
ұйымдастыру және оны іске асыру әдістері;
2) оқу-таным әрекетіне түрткі (мотивация) жасау, әсер ету әдістері;
3) оқу-таным әрекеттерін топтарда жұмыс істеу арқылы дамыту
,сайыс сабақтарын ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады өзін-өзі
таныту жолдасына көмектесу,сайысқа түсу оқушылардың оқуға деген
құлшынысын тудырады.
- сөздік, көрнекілік және практикалық әдістерді қолдану, сахналык
қойылымдар қою, жағдаят тудыру. (олар қабылдау мен есте сақтауға
,өмірге жақын дүниені қабылдауға негізделеді);
- ойын технологиясын қолдану түзету сыныптарында өзіндік
нәтижесін береді.
өздігінен орындау, мұғалімнің басшылығымен орындау әдістері
(қиялға, ерікке, ерекшеліктеріне негізделеді).
Балалардың қызығу мүддесін туғызу, зейінін жинақтау және оқуда
борыш, жауапкершілік туғызу әдістеріне топтық ойындар,суреттерді
сөйлету, ертегі кейіпкерлерін қонаққа шақыру сратегиялары сәтті өтеді.
Ауызша тексеру, жазуша тексеру оқу техникасын тексеру, көру
диктантттары,сөздікті жұппен жұмыс арқылы тексеру әдістері енеді.
32
Түзету сыныптарында пайдаланатын тиімді жол – оның тіке
байланысқа негізделіп, адаммен – адамның тікелей қарым-қатынасы
арқылы тілді үйретуді жүзеге асыруында. Тілді оқытуда үйренуші мен
үйретушінің арасында бір-бірімен көзбе-көз кездесу, ауызба-ауыз тілдесу,
яғни, тікелей қатынас болмаса, сөйлесім әрекеті де іске аспайды. Тілді
үйретуге байланысты қандай бағыт-бағдарды таңдап алу керек, оған
қатысты орындалатын жұмыстармен тапсырмалар қандай, оны іске
асыруда бұл жұмыс түрлерінің алатын орны мен қызметі қандай дегенді
анықтап белгілемей, алға қойған мақсатқа жету мүмкін емес. Түзету
сыныптарында отан ,туған облысымыздың, қаламыздың көрнекі жері,
тарихы, атаулы оқиғаларын білгізудің мәні зор себебі өмірмен байланысты
тақырыптарға қызығушылықтары бар.
3, 4, 7 сыныптарды аймақтық компоненттерді «Қазақстан», «Менің
қалам», «Менің көшем», «Менің отбасым», «Дүкенде», «Стадионда»,
«Дәрігерде», «Жыл мезгілдері» тағы сол сияқты тақырыптарды оқығанда
әбден қолдануға болады. Аймақтық компоненттерді сабақта қолдануда
қандай шаралар арқылы жүзеге асыруға болады.
Тақырыпты қандай жұмыс түрлері арқылы ашуға болады.
- Диалог
- Викторина
- Карточкакмен жұмыс
- Сурет бойынша жұмыс
- Инсценировка
- Экскурсия
- Оқушылардың шығармашылық жұмыстары негізгі тақырыптар
бойынша сурет салу( менің отбасым,азық-түліктер, менің мектебім)
- Интеграцияланған сабақтар( дене шынықтыру -ұлттық ойындар,
музыка-ұлттық аспаптар).
Сабақта тілдік қатынас үш түрлі жолмен немесе қалыппен іске
асады:
1. Жұптық
2. Топтық
3. Ұжымдық
Түзету сыныптарында шаттық шеңбер құру арқылы психологялық
хал-ахуал туғызудың да маңызы зор.Сыныпта балалардың ерекшеліктерін
ескере отырып сергіту сәттерін дұрыс ұйымдастыра білу де сабақтың
нәтижелі өтуіне себебін тигізеді,
Қазақ тілін оқыту барысында бұл әдістердің қайсысының қай кезде
тиімді екенін мұғалімнің өзі айқындап алып, таңдап қолданады.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Рахметова С. Қазақ тілін оқыту методикасы. - Алматы. 1991.
2. Әбілқаев А. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. - Алматы. 1995.
33
3. Исабаев Ә. Қазақ тілін оқытудың дидактикалық негіздері. -
Алматы. 1993.
4. Нұржанова Ж. Қазақ тілін тиімді оқыту жолдары. - Алматы. 2001.
5. Әлімжанов Д., Маманов Ы. Қазақ тілін оқыту методикасы. -
Алматы. 1965.
6. Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020
жылға арналған Мемлекеттік бағдарламасы. - Астана, 2010.
7. Байтұрсынова А. Арнайы педагогика: проблемалары мен даму
болашағы. - Алматы, 2008.
8. Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық педагогикалық
түзету арқылы қолдау туралы. // ҚР 2002ж №343 заңы.
Кремзер Инесса Валерьевна
учитель-логопед первой квалификационной категории
МКДОУ «Детский сад №262 комбинированного вида»
Российская Федерация, г.Новосибирск
ЛОГОПЕДИЧЕСКОЕ СОПРОВОЖДЕНИЕ ИНКЛЮЗИВНОГО
ОБРАЗОВАНИЯ В УСЛОВИЯХ ДОШКОЛЬНОГО
ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО УЧРЕЖДЕНИЯ КОМБИНИРОВАННОГО
ВИДА
Инклюзивное образование в России все активнее занимает ведущие
позиции в обучении детей с ограниченными возможностями здоровья
(ОВЗ) в системе образования, так же как и в других странах мира, мы
подразумеваем включение в единый образовательный процесс все
категории детей (обычно развивающихся детей и детей с ОВЗ), признание
ценности их различий и способности к
обучению,
индивидуальный
и
дифференцированный
подход,
которые
ведут наиболее подходящим для каждого
ребенка способом.
Логопедическая помощь в качестве
дополнительной образовательной услуги —
это частный пример внедрения инклюзии в
деятельность
современного
образовательного учреждения.
В первую очередь, прежде чем
приступить к коррекционной работе, провожу специальное обследование
по четырем направлениям:
Диагностика;
Коррекция речи;
Консультативная работа;
Аналитическое направление.
