403
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
-
негізгі мәселенің бірі –кадр мәселесі болып табылады. Бизнес сүйекке біткен
қасиет дейді. Онысы мүмкін дұрыс болар, алайда осындай адамдар тіпті аз. Қоғамға
қажетті кәсіпкер-маманды дайындау қажет. Бұл үшін оларды таңдап алып оқыту қажет;
-
бизнес істі әлеуметтік қорғау қажет. Ол үшін әлеуметтік қамтамасыздандыру және
әлеуметтік кепілдік т.б. шаралар пайдалануы тиіс.
Жиырма бірінші ғасыр кәсіпкерлік қызметтік өркениетті жұмыс істеуіне жаңа
талаптар қояды. Бұл ең алдымен электрондық саудаға, «ғаламторландыру» үрдістеріне,
телекоммуникацияның прогрессивтік нысандарын қолдана отырып, оқып-үйрету және
консалтингтік қызметтеріне, кооперациялық үдерістерге байланысты.
Шағын кәсіпорындардың соңғы жылдары тез арада ұлғаюы жаңа нарықтық
құрылымның қалыптаса бастағанының айғағы болып есептелінеді.Осы деректер шағын
және орта кәсіпорындардың экономикадағы айтарлықтай орнымен маңызы жөнінде
бұлтартпас дәлел бола алады. Бірақ, жоғарыда аталған мәселелер және келтірілген
фактілерден шағын және орта бизнестің әлі де болса өз дамуының мүмкін деңгейінен сан
жағынан да, сапа жағынан да төмен екендігін аңғарамыз. Шағын және орта бизнес
субъектілерінің салалық құрылымытуралы келтірілген деректерден байқағанымыздай,
барлық шағын және орта бизнесте автомобиль жөндеу, сауда, үйде пайдаланылатын
бұйымдар саласының басымдылығының және басқа салалардың оңтайлы дамымай қалуы
орын алады.
Жалпы алғанда, Қазақстан Республикасының шағын кәсіпкерлігін қолдау
инфрақұрылымына, ең алдымен бизнестің кадрлық және зерттеушілік, ақпараттық
әлеуетін кешенді дамыту бағытына кіретін заңды тұлғалардың қызметін жандандыру
өзекті
болып
табылады.
Яғни,
бұл бағытта әлі де
болса жолға
қоятын,
жетілдіре түсетін мәселелер жетерлік екені даусыз.
Осылайша, жалпы шағын және орта бизнесті одан әрі мардымдырақ та,
қарқындырақ та дамыту үшін не істеу қажет деген сұрақ үкіметті де, оның басшыларын
да, ғалым-экономистерді де, өзге қауымды да бейтарап қалдырмаса қажет. Ол үшін
үкімет өткен жылдары қабылданған шағын бизнесті дамыту туралы бағдарламаларда
және тұжырымдама жіберілген кемшіліктерді, оларда қаралған міндеттер мен мақсаттар
көбінің орындалмай қалуының себептерін терең талдап, зерттеп, соларды енді
болдырмауды ескере отырып алдағы уақытта тағы бір үш жылдық мемлекеттік
бағдарлама қабылдауы керек секілді.
Осы бағдарламада шағын және орта бизнесті дамыту еліміздің индустриалдық-
инновациялық дамуының 2010-2015 жылдарға арналған стратегиясына, оны іске асыруға
бағытталған іс-шараларға тығыз сәйкес болуға тиіс. Бұл бағдарламада өз шешімін табуға
тиіс 2-ші үлкен де, маңызды мәселе – бағдарламада белгіленген міндеттерді шешудегі,
іске асырудағы мемлекеттік тиісті органдардың қала, облыс әкімдерінің жауапкершілігі
нақтылы анықталуға тиіс. Бұрынғы бағдарламалардың аса үлкен кемшілігінің бірі – осы
жауапкершіліктің көрсетілмеуі болғаны іспеттес.
Қазір шағын және орта бизнес инновациялық экономикада өз орнын жедел іздеу
үшін өзінің ұтқырлығын, икемділігін, нарықтық объективтілігін қолдануға керек жағдай
пісіп жетілді. Ел өз кезегінде бизнес ортаның бастамаларын жүзеге асыру үшін тиімді
жағдай жасауы, сонымен қатар өз көмегімен шағын және орта бизнестің бәсекеге
қабілеттілігі тұрғысынан айтарлықтай әлеуеті бар кәсіпорындарға, сондай-ақ мемлекеттің
ғылыми-технологиялық әлеуетін арттыруға бағыттауға тиіс.
Қорытындылай келе, шағын және орта бизнесті дамытуға қатысты бірнеше
деректерді келтіре кеткім келеді. Қазіргі таңда шағын және орта бизнес аясында тоқсан
мыңнан астам адам қызмет етеді. Оларға биылғы жылдың басынан бері банктер
тарапынан тоғыз млрд. теңгеден астам несиелік қаржы бөлінген. Қала бюджетіне шағын
бизнестен 5,2 млрд. теңгеден астам салықтың түсуі де содан.
404
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
Жалпы мемлекетімізде шағын және орта бизнес аясы басымдылық сипатта
дамып келе жатыр десек, халықтық бизнес бастамашылығы мен әлеуеті тұғырлы негізге
айналады деуге болады. Осы үшін әрбір өңірде, өзіміздің елімізде бизнесті қолдауға
негізделген жұмысты арттыра түсуіміз керек, бағдарламада белгіленген міндеттерді
шешудегі, іске асырудағы мемлекеттік қажет органдардың қала, облыс әкімдерінің
жауапкешілігі нақтылы анықталуға тиіс. Бұрынғы бағдарламалардың үлкен кемшілігінің
бірі болып,осы жауапкершіліктің көрсетілмеуі табылады.
Қолданылғын дереккөздер тізімі
1.
Абирбекова.С., Кембаева.С. «Қазіргі кезеңдегі шағын және орта бизнесті
дамыту мәселелері». Алматы.
2.
Арзаева.М.Ж. «Шағын және орта бизнестің қаржылық несиелік белсенділіктің
обьективтік қажеттілігі».
3.
Қазақстандағы шағын бизнес 2010-2016. Статистикалық жинақ. Алматы: ҚР
Статистика агенттігі 2016 жыл
Тенденции развития государственного сектора
в экономике России
Солодкова А.А, Дубынина А.В.
Финансовый университет при
Правительстве РФ,
Челябинский филиал
Е-mail:
meester7598@gmail.com
Государственный сектор представляет собой комплекс хозяйствующих субъектов,
целиком или частично принадлежащих государственным органам власти или органам
местного самоуправления [1].
Государственный сектор экономики включает в себя все экономические ресурсы,
принадлежащие государству, и все организации, с помощью которых государство
осуществляет регулирование национальной экономики. Это может быть государственный
бюджет, государственные предприятия и организации в сферах управления,
здравоохранения, образования, обороны.
Таким образом, участие государства в экономике находит отражение в таких
показателях, как количество государственных предприятий, а также их распределение по
отраслям экономики. Количество государственных предприятий приведено в таблице 1
[3].
Таблица 1 – Количество унитарных предприятий, находящихся в федеральной
собственности
Предприятия
2015
2016
Всего
На 1 января
На 1 июля
На 1 января
На 1 июля
1749
1633
1536
1425
По данным Росстата за последние два года, наблюдается спад количества
предприятий, находящихся в государственной собственности с 1749 предприятий в январе
2015 года до 1536 в январе 2016 года. Разница составляет 213 предприятий всего за один
год.
Рассмотрим распределение государственных предприятий по отраслям экономики.
Данное распределение приведено в таблице 2 [3].
