көтеру; су ресурстарын 50%-ға дейін үнемде-
уге және өнімділікті екі есе көтеруге мүмкін-
дік беретін климаттық тұрақты технологиялар
ұсыну;
• экожүйелік тәсіл арқылы ауданы 5,3 млн.
га
қорғалатын аумақтарды басқаруды
жетілдіру: жеті жаңа күзетілетін аумақты құру;
қолданыстағы үш күзетілетін аумақты кеңей-
ту; экологиялық дәліз құру, сондай-ақ «жа-
сыл» жұмыс орындарын құру;
• Қазақстанда
жаңартылатын энергия көз-
дерін
заңнамалық және практикалық деңгей-
лерде дамытуға жәрдемдесу: ҚР-да жел энер-
гетикасын дамытудың ұлттық бағдарламасын
(2008-2015 жж.) және «Жаңартылатын энер-
гия көздерін пайдалануды қолдау туралы»
Заңды («ЖЭК туралы Заң») (2009 ж.) іске
асыру; экологиялық таза энергетика саласын-
дағы жобаларға инвестициялайтын кәсіпкер-
лерді қолдау үшін жел және күн атластарын
әзірлеу;
• мыналар үшін
инновациялық қаржылық
механизмдерді:
(1) биоәртүрлілікті сақтау
үшін – қорғалатын аумақтарға жақын жер-
лерде тұратын ауыл халқына альтернативті
қызмет түрлерін дамытуда көмек ретінде ел-
дегі ең төменгі мөлшерлемемен «Эко-Даму»
бағдарламасын; (2) қалалық және қаламаңы
аудандарындағы экологиялық жобаларға ин-
вестициялар тарту үшін – Қазақстанның 15
қаласында мемлекеттік-жеке әріптестік пен
жеңілдікті қаржыландыру сұлбасын әзірлеу.
Бұл механизмдер энергия тиімділігі саласын-
дағы ШОК өсуін қолдауға мүмкіндік береді;
•
қалалардағы өмірдің әлеуметтік стан-
дарттарын
мына жолдармен: (1) бір ғима-
раттан 30%-ға дейін энергияны үнемдеуге
мүмкіндік беретін ғимараттардың энергия
тиімділігін арттыру; сумен қамтуға және су
тартуға қолжетімділікті қамтамасыз ету; (2)
Алматы қаласындағы қоғамдық көлік жүйесін
жақсарту және қоғамдық көлікті пайдалану-
ды сегіз пайызға ұлғайту; (3) ішкі және көше
жарықтандыру жүйелерін жаңалау арқылы
жақсарту;
•
тұрақты органикалық ластағыштарды
тиімді
басқару
жүйесін және медициналық
қалдықтарды басқару әдістерін жасау, бұл
құрамында 36 кг сынап бар 18000-нан астам
сынап термометрлерін қауіпсіз кәдеге жара-
туды, сондай-ақ денсаулық сақтауды басқа-
рудың сенімді жүйесін құруды қамтамасыз
етті.
БҰҰДБ жұмысының тағы бір құрамдас бөлігі
мемлекеттік мекемелердің ашықтығын, қарқын-
дылығын және икемділігін арттыруға бағытталған
Қазақстандағы реформалар үдерістеріне жәр-
демдесу болып табылады. Олардың ішінде: жер-
гілікті және ұлттық үкіметтік мекемелердің жұмыс
үдерістерін, қызметтері мен міндеттерін оңтай-
ландыру. Сондай-ақ БҰҰДБ мемлекеттік қызмет-
тің тиімділігі мен инклюзивтілігін көтеруде қолдау
көрсетеді. Соңғы 25 жылда ҚР Үкіметі мен БҰҰДБ
арасындағы тұрақты ынтымақтастықтың арқа-
сында бұл салада елеулі оңтайлы өзгерістер орын
алды, оның ішінде:
• мемлекеттік қызметшілердің
тиімділік стан-
дарттарын
әзірлеу және мемлекеттік басқа-
рудың тиімділігін бағалау жүйесін жетілдіру.
БҰҰДБ мемлекеттік басқарудың тиімділігін
бағалау әдістемесін дайындап, 26 орталық
министрлік пен 16 аймақтық басқару орга-
нын қамтитын бірінші жалпыұлттық бағалау-
ды өткізді;
•
Мүгедектердің құқықтары туралы
конвенцияға
және оған Факультативтік
БҰҰ – Қазақстан: ынтымақтастыққа, әріптестік пен сенімге 25 жыл
54
табысты даму тәжірибесін халықаралық қа-
уымдастыққа жеткізуде елді қолдау болып табы-
лады. Бұл салада БҰҰДБ мынадай мәселелерде
жәрдем көрсетті:
• 40 елде жұмыс істейтін білім мен тәжірибе ал-
масу платформасы –
Мемлекеттік қызмет
мәселелері жөніндегі хабты құру
;
•
дамуға ресми көмек (ДРК) көрсету жөнін-
дегі ұлттық жүйе
мен оның операторы –
KAZAID агенттігін құру;
• қатысушы елдер арасында білім мен тәжіри-
бе алмасуға ықпал ететін Ауғанстанмен және
Африка құрлығымен бірге
алғашқы үш
жақты даму жобасын
іске қосу.
Болашақ жоспарлары
Жаңа дәуір жаңа міндеттерді тудырады.
Климаттың өзгеру салдарларын жою, «жасыл»
энергия көздеріне көшу, табиғи апаттар қауіп-қа-
терін азайту, ТДМ іске асыруға өзекті сипат беру,
жеделдету және стратегиялық қолдау, өңір жаста-
ры арасында зорлық-зомбылық экстремистік
әсерлерді болдырмау, ресурстарды тиімді пайда-
лану, гендерлік теңдік және әйелдердің құқықта-
ры мен мүмкіндіктерін кеңейту – осы мәселе-
лердің барлығы шұғыл назар аударуды талап етеді
және БҰҰДБ Қазақстан Үкіметінің осы міндеттерді
шешуде жұмыс істеуге ұмтылысын белсенді қол-
дайды. ҚР Үкіметімен әріптестікте БҰҰДБ елдік
офисі қазақстандықтардың құқықтары мен мүм-
кіндіктерін кеңейту, елдің тұрақтылығын нығайту
және Тұрақты даму мақсаттарына жету бойынша
жұмыс істеуді жалғастырады.
хаттамаға қол қойып, елдің ратификация-
лауына және 500 000 мүгедекті әлеумет-
тік қорғау жүйесімен қамтуды ұлғайтуға
жәрдемдесу;
•
жергілікті басқаруды орталықсызданды-
руға
жәрдемдесу. БҰҰДБ «Жергілікті мемле-
кеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы»
жаңа Заңның қабылдануын және 2000-нан
астам жергілікті әкімге бюджет пен комму-
налдық меншікті басқару мәселелері бойын-
ша тренингтер өткізуді қолдады;
• 271 кәсіби және 148 дипломсыз медиатор-
ды оқыту және медиация бойынша ақпарат-
тық-түсіндіру науқандарын өткізу жолымен
Қазақстанда
медиация институтын
құруға
жәрдемдесу;
• азаматтық қоғамның қатысуымен «Ақпаратқа
қол жеткізу туралы» Заңды әзірлеуге және
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тура-
лы» Заң мен «Қоғамдық бақылау туралы»
Заңға ұсынымдарды өңдеуге жәрдемдесу.
15-тен астам заң мен заңға тәуелді актілерді
гендерлік теңдікке қатысты және инклюзивті
даму қағидатын қайта қарау;
• үкіметке
мемлекеттік қызметтер тізімін
кеңейтуге
(600-ден астам қызметке дейін)
жәрдемдесу;
•
этникалық оралмандарды интеграция-
лауға қолдау
күш-жігерін біріктіру. БҰҰДБ
БҰҰ Еріктілерінің (БҰҰЕ) офисімен бірігіп,
Семейде оралмандарды интеграциялау ор-
талығын құрды, интеграцияның 20 бағдарла-
масын әзірледі және этникалық қазақтар ара-
сынан 12000-нан астам оралманның қоғамға
табысты интеграциялануына қолдау көрсетті.
БҰҰДБ елдік офисінің Қазақстанның Үкіметімен
жүргізетін жұмысының ерекше бөлігі оның
БҰҰ – Қазақстан: ынтымақтастыққа, әріптестік пен сенімге 25 жыл
55
