Кіріспе
13
I.2 Сурет: Экономика секторлары бойынша 2000, 2003 жəне 2006жылдардағы ЖІО
(жиынтық ЖІО%)
34,6
8,6
5,5
51,3
30,7
8,3
6,3
54,7
30,6
5,7
9,2
54,4
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2000
2003
2006
Өнеркəсіп
Ауылшарушылығы
Құрылыс
Көрсетілетін қызметер
Дерек көздері: БҰҰ ЕЭК деректерінің статистикалық базасы; 2007
.
Кейінгі жылдарда Қазақстан ЖІӨ-ге қатысты қарыз арақатынастарының көрсеткішін
ойдағыдай төмендетті. 2000 жылы мемлекеттің жалпы қарызы ЖІӨ-нің 21,7 %-ын құраса, ал
2005 жылы осы көрсеткіш 8.9%-ға дейін төмендеп, 5 миллиард АҚШ долларын құрады.
Жоғары макроэкономикалық көрсеткіштер мен қаржылық
сауықтыру Қазақстан
Республикасының бұрынғы Кеңес Одағы республикаларының қатарынан Халықаралық валюта
қорының (ХВҚ) алдында 2000 жылы өз қарызын өтеген ең бірінші ел болуына септігін тигізді,
яғни Қазақстан графиктен жеті жыл алға кетті.
Қазақстан, əсіресе оның мұнайгаз саласы, шетелдік тікелей инвестициялардың (ШТИ) үлкен
көлемдерін тартты. Барлық ШТИ-дің Орталық Азия өңіріне 80%-дан астамын жəне Шығыс
Еуропа, Кавказ жəне Орталық Азияға (ШЕКОА) 10%-ға жуығын Қазақстан еншіледі. ШТИ-дің
жиынтық жалпы түсімі 2005 жылдың соңына қарай 53.8 миллиард долларды құрады. Бұл
көрсетікіш ШЕКОА басқа елдердің арасындағы ең жоғары көрсеткіш болды. ШТИ-дің жан
басына шаққандағы көрсеткіші ($1,537) ШЕКОА өзге елдердің ішінде Əзірбайжаннан ғана
кейін. Шетелдік мұнай компанияларының Қазақстандағы өз филиалдарына жасаған ішкі
фирмалық заемдарын ескергенде, еліміз қаралып отырған өңірдегі ШТИ-дің ең ірі алушысы
болып саналады.
Кейінгі сегіз жылдың ішінде (1999-2006) байқалған жедел экономикалық өсу жұмыссыздық
деңгейін 13.5% - дан (1999) 8.1%-ға (2005) дейін азайтуға жағдай жасады. Жұмыспен қамту
деңгейлерінің артуы мен нақты жалақының өсуі халықтың тұрмыс деңгейінің көтерілуіне
себеп болды. Қазақстанда жанбасына шаққандағы ЖІӨ-нің ең жоғары деңгейі (сатып алу
қабілетінің теп-теңдігі (СҚТ) кезінде 8,300 АҚШ доллары (2006ж.)жəне ШЕКОА елдерінің
ішінде жалақының ең жоғары деңгейі тіркелді (Ресей Федерациясын қоспағанда).
Алайда тұрмыс деңгейінің көтерілуі елдің барлық аймақтарында бірдей болған жоқ. Ұзақ
мерзімді жұмыссыздықтың жоғары деңгейі Солтүстік Қазақстанның өнеркəсіпті аудандарында
сақталса, ал кедейлік болса ел Оңтүстігінің ауылдық өңірлері үшін проблема жасайды.
Кіріспе
14
I.2 Кесте: Іріктемелі экономикалық көрсеткіштер, 2000–2006 ж. ж.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
ЖІӨ (алдыңғы жылғы өзгеріс % )
9,8
13,5
9,8
9,3
9,6
9,7
10,6
Ағымдағы бағалардағы ЖІӨ (млн. АҚШ доллары)
18 292,4
22 152,1
24 636,5
30 832,8
43 150,1
57 123,7
77 238,0
Ағымдағы бағалардағы ЖІӨ (млн теңге)
2 599 898,8 3 250 599,2 3 776 282,7 4 611 970,2 5 870 139,6 7 590 597,3 9 738 939,4
Халықтың Жан басына шаққандағы ЖІӨ (Жан басына шаққанда АҚШ доллары)
1 229,0
1 490,9
1 658,0
2 068,1
2 874,2
3 771,3
5 016,5
Халықтың Жан басына шаққандағы ЖІӨ (Жан басына шаққанда АҚШ доллары)
4 304,0
5 013,0
5 598,0
6 229,0
6 974,0
7 828,0
8 300,0
ИПЦ (алдыңғы жалпы өзгеріс %, орташа жылдық көрсеткіш)
13,2
8,4
5,8
6,4
6,9
7,6
8,6
ИПЦ (алдыңғы жалпы өзгеріс %, орташа жылдық көрсеткіш)
38,0
0,4
0,2
9,3
16,8
23,7
18,4
Тіркелген жұмыссыздық (еңбекке жарамды хылықтың %-ы)
12,8
10,4
9,3
8,8
8,4
8,1
..
Шоттардың ағымдағы балансы (млн АҚШ доллары)
366,0
-1 390,0
-1 024,0
-273,0
335,0
-1 056,0
-1 797,0
Шоттардың ағымдағы балансы (ЖІӨ %)
2,0
-6,3
-4,2
-0,9
0,8
-1,8
-2,3
Таза ШТИ түсімі (млн АҚШ доллары)
1 278,0
2 861,0
2 164,0
2 213,0
5 436,0
2 123,0
6 556,0
Таза ШТИ ағымдағы (ЖІӨ %)
7,0
12,9
8,8
7,2
12,6
3,7
8,5
ШТИ-дің жиынтық көлемі (млн АҚШ доллары)
..
..
..
..
..
..
..
Валюталық резервтер (млн АҚШ доллары)
1 594,0
1 997,0
2 555,0
4 236,0
8 474,0
6 084,0
17 737,0
Жиынтық сыртқы қарыз (млн АҚШ доллары)
..
..
..
22 884,0
32 713,0
43 403,0
73 455,0
Тауарлар мен көрсетілетін қызметердің экспорты (млн АҚШ доллары) *
10 341,0
10 188,0
11 567,0
14 945,0
22 612,0
30 529,0
41 570,0
Тауарлар мен көрсетілетін импорты (млн АҚШ доллары) *
-8 970,0
-10 579,0
-11 578,0
-13 307,0
-18 926,0
-25 475,0
-32 840,0
Тауарлар мен көрсетілетін экспорты (млн АҚШ доллары)
1 371,0
-391,0
-11,0
1 638,0
3 686,0
5 054,0
8 730,0
Жиынтық қарыз бен экспорт көлемдерінің арақатынасы (%)
..
..
..
..
..
..
Жиынтық қарыз бен ЖІӨ-нің арақатынасы ( %)
..
..
..
74,2
75,8
76,0
95,1
Орташа жылдық айырбас бағамы (теңге(АҚШ доллары)
142,13
146,74
153,28
149,58
136,04
132,88
126,09
Халықтың саны, млн
14,88
14,86
14,86
14,91
15,01
15,15
15,40
Дерек көздері: БҰҰ ЕЭК деректерінің статистикалық базасы; ҚР Ұлттық банкінің статистикалық бюллетені (қаңтар 2007 ж.); ҚР статистика агенттігінің веб-сайты
(http://www.stat.kz/) 23 қараша 2007 жыл.
Ескерту:* ҚР Ұлттық банкінің есептері
Достарыңызбен бөлісу: |
