Г. С. Афонин, В. Н. Бар щенков, Н. В. Ко ндр атьев

122
 
 
 
тежеуіш  клапан  8орналасқан,  бос  сояуыштың  қапталды  бөлігі  оның 
ершігі  болып  табылады.  Бос  сояуышта  диаметрі  1,7  мм  болатын  бір 
саңылау  және  әрқайсысының  диаметрі  1,6  мм  болатын  сегіз  саңылау 
(немесе  3  мм-ден  төрт  саңылау)  бар.  Сояуыш  5  және  6  алты  резеңке 
манжетпен тығыздалған.  
Теңестіру  органы  өзіне  үлкен  10  және  кіші  11  серіппелермен 
жүктелген  теңестіру  поршенін  9  қамтиды.  Үлкен  серіппені  тарту 
атмосфералық саңылаулары бар бұрандалы төлкемен 35 реттеледі, кіші 
серіппенің  теңестіру  поршеніне  әсер  етуі,  тежеу  режимдерін 
ауыстырып  қосу  тұтқасымен  байланысты  жылжымалы  тіреуіштің  12 
көмегімен  өзгереді.  Теңестіру  поршенінің  дискісінде,  ТК  тежеу 
камерасын  ТЦ  каналымен  байланыстыруға  арналған    екі  саңылауы 
және диаметрі 2,8 мм өтпелі атмосфералық каналы бар. 
Басты бөлігі мен қоскамералы резервуардың арасында диаметрі 1,3 
мм  саңылаулары бар ниппель орналасқан.  
Шарт. № 483.000м жетілдірілген ауа бөлгішінің қосымша бәсеңдету 
манжетінің  ершігінде  29  диаметрі  0,3  мм  канал  бар,  ол  арқылы  МК 
ұдайы  П1  қуысымен  қосымша  бәсеңдету  манжетінен  кейінгі 
байланыста  болады.  Тығынжылдың  жоғарғы  радиалды  каналы, 
ауабөлгіштің  пойыздың  артқы  бөлігіндегі  босатуды  бастауын  босату 
және  үдетуге  сезімталдығын  арттыру  мақсатында  олардың  төменгі 
радиалды  каналдарына  қатысты  оңға  ығыстырылған.  Тығынжылдың 
жоғарғы  радиалдыканалының  орналасуы,  магистральдідиафрагманың 
босату  қалпына  РК  (оңға)  жылжытқан  кезде,  қуыс  П  (босату 
режимдерін ауыстырып қосу диафрагмасынан 24 солға қарай) және МК 
осы  канал  және  диаметрі  0,3  мм  канал  арқылы,  РК  және  ЗК 
тығынжылдың  төменгі  радиалды  каналдары  арқылы  баланысқаннан 
көрі, өзара ертерек байланысатындай таңдап алынған.  
Әрекет етуі. Жазықтықты режимдегі за р я д к а .  Сығылған ауа ТМ-
нен  қоскамералы  сұйыққомаға  келіп  түседі.  Ауаның  бір  бөлігі,  сүзгі 
34арқылы  диаметрі  1,3  мм  саңылау  және  кері  калпан  7    арқылы  ЗР-ге 
өтеді.  ЗР  зарядтау  уақыты  0-ден  5  кгс/см
2
дейін  4...  4,5  мин  құрайды. 
Ауаның бір бөлігі МК келіп түседі, бұл магистральді диафрагманың 18 
оңға  қарай,  дискінің  қапталды  бөлігімен  19  босату  режимдерінің 
ауыстырып-қосу  диафрагмасының  ершігіне  20  тірелгенше  қысады. 
Сонымен  бірге,  сол  жақ  дискінің  27  артқы  ілмегіндегі  диаметрлері  1 
мм-ден  болатын  екі  саңылау  қимасы  бойынша,  қосымша  бәсеңдету 
манжетінің  ершігіндегі  29  диаметрлері  2  мм-ден  алты  саңылаулармен 
сәйкес келеді. Осы саңылаулар арқылы ауа  МК-дан П1 қуысына келіп 
түседі  және  бұдан  әрі  өстік  және  тығынжылдың  жоғарғы  радиалды 
каналы  арқылы  –    П    қуысына  (босату  режимдерін  ауыстырып-қосу 
диафрагмасының 24 оң жағынан), ал ол жақтан тығынжылдың төменгі 
радиалды каналдары арқылы –  ЗК-ге келіп түседі (5.5-сурет).

 
 
 
 
5.5-сурет. Шарт. № 483 ауа бөлгіштің пойыздық қалпындағы әрекеті  
(белгілерді 5.4-суреттің жазбаларында қараңыз) 

124
 
 
 
Ауа ЗК-дан жұмсақтық клапанының 16 өзекшесіне қатты бекітілген 
манжеттің  астына  келеді,  ал  ауа  МК-дан  жұмсақтық  клапанының 
каналында,  диаметрі  0,9  мм  калибрленген  саңылаулар  арқылы  – 
клапанның қапталды бөлігіне өтеді. ЗК-ғы ауаның қысымы шамамен  
3 . 0 .   ..  3,5  кгс/см
2
болғанда,  жұмсақтық  клапаны  көтеріледі,  өзінің 
серіппесінің күшін жеңе отырып, және ауаның соңғысының зарядкасын 
жылдамдата отырып,  МК-дан ЗК-ге екінші жолмен өтуіне жол ашады. 
ЗК  шыққан  ауаның  әсерімен  және  босату  серіппесінің  4  күшімен 
басты  поршень  2  шеткі  сол  жақ  (босату)  қалыпты  алады,  онда  ЗК-ғы 
ауа басты бөліктегі корпусындағы 37 диаметрі 0,5 мм саңылау арқылы 
РК  аға  бастайды.  РК  каналының  бойымен  ауа  магистральді  бөлікке 
өтеді  және  ершіктегі  20  диаметрі  0,6  мм    саңылау  арқылы  босату 
режимінің  ауыстырып  қосу  диафрагмасына    24  жақындайды, 
мұнысымен  П  қуысынан  ауа  әсер  ететін  ауданға  қарағанда  үлкен 
сақиналы  ауданы  бойынша  әсер  етеді.    РК  тарапынан  диафрагмаға  24 
қысым  2,5  ....  3,5  кгс/см
2 
артық  қысым  болған  жағдайда,  соңғысы 
ершіктен  20  оңға  қарай  сығылады,  мұнысымен  диаметрі  0,6  мм 
саңылауарқылы  П  қуысынан  (МК-дан)  РК  зарядтаудың  екінші  жолын 
ашады.  
РК-ні    0-ден  5  кгс/см
2
  дейін  жазықтық  режимде  бәсеңдету  3...  3,5 
мин уақыт ішінде өтеді. 
Т а у л ы   р е ж и м д е г і   з а р я д к а . Тау  режимінде  РК  ауасы 
диафрагманы  24  қыса  алмайды,  себебі  оған  режимдік  серіппелердің 
күші 7,5 кгс/см
2
 құрайды. Сол себептен тау режимінде РК зарядтау тек 
қана  бір  жолмен  жүзеге  асырылады  басты  бөліктің  корпусындағы 
диаметрі 0,5 мм  саңылау арқылы . 
РК зарядтау  уақыты 0-ден 5 кгс/см
2
дейін таулы режимде 4.4,5 мин 
құрайды. 
МК,  ЗК  және  РК  қысымдарының  мәнін  теңестірген  кезде  магис-
тральді 
диафрагма 
18 
кері 
серппенің 
әсерінен 
орташа 
қалыпқатегістеледі,  ол  бойынша  итергіш  30тығынжылға  21және 
қосымша  бәсеңдету  клапанына  32,    солжақ  дискінің  артқы  ілмегіндегі 
екісаңылау  қосымша  бәсеңдету  17  манжетінің  сыртына  шығады  , 
тығынжылдың  соңғы  оң  жақ  радиалды  каналдары  П  қуыстан  шығып 
кетті (5.4-суретті қара). 
Магистралды  диафрагманың  орта  (пойыздық)  қалпы  тежеуге 
дайындық  қалыпы  болып  табылады.  Сонымен  бірге,  МК  және  ЗК, 
жұмсақтық каналында диаметрі 0,9 мм саңылауы арқылы, РК және ЗК – 
басты бөліктің  диаметрі 0,5 мм саңылау арқылы, П және РК қуыстары 
–    диаметрі  0,6  мм  болатын  саңылауы  0,6  мм  босату  режимін 
ажыратып-қосқыш  диафрагмасының  ершігінде  (байланыстырудың 
таулы режимінде П және РК қуыстары жоқ.) байланыстырылады.  
Зарядкамен  бірге  бір  мезглде  тежеуді  босату  да  орын  алады,  яғни 
ТЦ  хабарламалары  теңестіру  поршені  арқылы  9  атмосферамен.  Үлкен 
анықтама  алу  үшін  ауа  бөлгіштің  әртүрлі  жұмыс  режимдерін 
қарастырады.