93
Қоршаған ортаға әрекетін Ӛз әрекетін басқаның пайдалы
ӛзі бағалауы әрекетімен
салыстыруы
Табиғатқа, адамдарғамәдени
Қоршаған ортаға жағымды
адами қатынастары қатынастар
Сурет 8– Экологиялық
принциптері сызбасы
Сонымен қатар, оқушылардың оқу жұмысын ұйымдастыру аппараты
болады бұған зертханалық жұмыстар, үйде жасауға қолайлы химиялық
эксперимент орындау үшін тапсырмалар, ережелер жатады. Меңгеруді
ұйымдастыру аппаратын дұрыс қолдану арқылы оқытудың әртүрлі мақсаттары
орындалады.
Оқу құралындағы әрбір тақырыпты жергілікті материалдармен
байланыстыру, қоршаған ортаның нысандарын жүйелі бақылау, оның
нәтижелерін сабақта және іс-тәжірибеде пайдалану арқылы ӛлкетану
принципі
жүзеге асады (9 сурет). Бұл оқушылардың ойда сақтауын және алған білімін
қайта жаңғыртуын, сол арқылы ӛз істеріне сенімділігін арттырады. Мұндай
жұмыс оқу құралы және оқулықпен білікті тұрғыдан жұмысты істеуді
қалыптастырады, еңбек мәдениеттілігіне тәрбиелейді. Оқушылардың оқу
құралының ұйымдастыру аппаратын қолдана білуі олардың ӛзіндік дамуына
жағдай туғызады.
Тақырыпты жергілікті Қоршаған орта нысандарын
материалдармен жүйелі бақылау
байланыстыру
Ӛлкетану принципі
Бақылау нәтижелерін
Бақылау нәтижелерін
қортындылау сабақта және іс-тәжірибеде
пайдалану
Сурет9 – Ӛлкетану
принципінің сызбасы
Бағдарламалық талаптар негізінен бейорганикалық химиядан білім беру
барысында мынандай мақсаттарды басшылыққа алдық. Бұл білімдік,
тәрбиелік, дамытушылық. Осылардың бірлігі ретінде сабақтастық принципін де
жүзеге асыру кӛзделіп, оқу құралындағы әрбір химиялық ғылым түріне
байланысты берілген тәжірибелер, реакциялар, есептер т.б. бәрі кеңінен сабақ
беру барысында қолданылып отырылды. Сабақтастықты жүзеге асыру
жолдарын мына тӛмендегі
10
суреттен байқауға болады.
Бейорганикалық химияны жаратылыстану пәндерімен және оқу құралымен
байланыстыра оқыту кезінде жаңа технологияларды қолдана отырып, білімнің
саналы меңгерілуін әр уақытта қадағалап отырдық. Білімнің саналылығын қам-
тамасыз етуде мына тӛмендегі жұмыстарды ұйымдастыру мен қолдану үнемі
назарда болды. Оны тӛмендегі
11
суреттен кӛруге болады.
Экологиялық
принцип
94
Игерілген білімнің кейінгі оқу
Пән бойынша меңгерілетін
ақпаратына тірек болуы білімнің тұтастығы, бірлігі
Тақырыптан-тақырыпқа, Ғылыми атаулардың сақталу
сыныптан-сыныпқа ауысқанда
сабақтастығы
материал мазмұнының сабақтастығы
Сурет10 – Сабақтастық принципінің сызбасы
Сабақ барысында оқушылардыңТәжірибе және зерттеу
белсенділігін арттыру әдістерін қолдану
Саналылық принципі
Ӛзіндік жұмыс түрлерінің Ой қорыту,
тұжырым жасау,
басым болуы нәтижеге жету
Сурет 11– Саналылық принципінің сызбасы
Саналылық принципінің мәніоқушылардың танымдық іс-әрекетін
қалыптастыруға мүмкіндік туғызады.Бұл білім берудің нәтижелілігімен
байланысты.Білімді саналы меңгерген оқушының дүниетанымы да дамиды,
сонымен қатар, ӛз білімін керекті жерде еркін қолдана алады. Білімді саналы
меңгеруоқуға, кәсіби іс-әрекетке,айналып келгенде,ӛмірге деген дұрыс, нық
кӛзқарасының қалыптасуының айғағы. Бұл принцип үнемі оқушының ізденісі
арқылы, сабақта да, сабақтан тыс кезде де ӛзіндік іс-әрекетінің басым болуына
байланысты жүзеге асады. Осы жоғарыда кӛрсетілген принциптердің
орындалуы білімді берік меңгеруге әкеліп соғады. Ол мына
12
суреттегіжұмыстар нәтижесінде жүзеге асады.
Нақты ғылыми ұғымдар мен Оқушылардың жүйелі ойына әсер
деректердіжергілікті ететінәдіс-тәсілдерді қолдану
материалдармен
байланыстыру
Білімді берік берудің
жүзеге асуы
Оқушылардың тақырыптыБасқа принциптермен
байланысын меңгеругебайланысын қамтамасыз ету
қызығушылығын тудыру
Оқушыларға берілетін ӛзіндік жұмыстардың түрін
олардың мүмкіндігіне қарай деңгейлеп беру
Сурет 12 – Білімді берік беруді жүзеге асыру сызбасы
Сабақтастық
принципі