№№5-12(95-102), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 2015 ISSN 2307-017X
Ġylymi zertteuler a̋lemì – Mir naučnyh issledovanij – World of scientific research
___________________________________________________________________
18
Тҧсаукесер рәсімі – компания тіршілігінде жаңалықтар болған кезде: жаңа
бизнесті қолға алғанда; кәсіпорынның жаңа корпусы ашылғанда; жаңа қызмет түрін
ұсынуды қолға алғанда және т.б. ӛткізіледі. Негізгі мақсаты: имиджді нығайту,
инвесторлар, серіктестер мен тұтынушылар арасында компания абыройын арттыру.
Тҧтыну тауарлары – негізгі тұтынушының қолдану үшін сатып алынатын
тауарлар. Күнделікті сұранымдағы, алдын ала таңдалынатын, ерекше сұраныстағы
және бәсең сұраныстағы тауарлар деп бӛлінеді.
Тҧтынушы ҧйымдар – тауарларды ӛндіріс процесіне пайдалануға алатын
кәсіпорындар қайта сату үшін алатын кӛтерме тұтынушылар, бӛлшек сауда
орындары, мемлекеттік органдар және т.б.
Тестемониум – танымал тұлғаның қатысуымен түсірілген жарнама түрі.
Трейд-шоу – белгілі бір компаниялар ӛз ӛнімдерін ықтимал тұтынушыларға
кӛрсететін жиын немесе жәрмеңке.
Ҧжымдық философия – бұл фирма қызметкерлері мен менеджерлер
басшылыққа алатын моральды-этикалық нормалардың толық мазмұны. Олар бұны
клиенттермен қарым-қатынасқа түскен кезде де ұстанады.
Фастинг – нарықта жылдам сатылып кететін ӛнімдер. Мысалға, бестселлерлер.
Фирма имиджі – бұл фирманың қоғамдық пікірде қалыптастырылған ӛзіндік
бір бірегейлігін, ӛзгешелігін, қызметін, беделін символдық түрде кӛрсету.
Фирмалық стиль – бұл фирмаға және оның қызметкерлеріне тән, нарықта
фирманы ӛзге компаниялардан айырып тұратын, олардың ӛздерін ұстау тәртіптері,
дәстүрлері, сӛйлесу әдеті және т.б. Нақты айтқанда: фирмалық стиль – бұл
фирманың тауарлары мен қызметтерінің ортақ визуалды және мағыналық
біртұтастығын қамтамасыз ететін, белгілі бір түстің, графикалық, ауызша,
дизайнерлік және ӛзге де элементтердің жиынтығы.
Фандрейзинг – түрлі жобаларды, бағдарламаларды, науқандарды жүзеге асыру
мақсатында демеушілік немесе ӛзге де құралдарды жүйелі түрде іздеу. Оның
маңызды бағыты: ӛтінім беру арқылы түрлі жобаларды жүзеге асыруға гранттар алу,
сонымен қоса, сайлау науқандарын ӛткізуге материалдық кӛмек алу.
Франчайзинг – компания мен делдалдар немесе еншілес компаниялар
арасындағы бірге қызмет кӛрсету туралы келісім-шарт. Ол арқылы екінші жақ
компанияның тауарлық белгілерін қолдануға рұқсат алады.
Фичер – формалды емес тілде: сипаттама – түсіндірме – бағалау кестесі
бойынша жазылған жарияланым түрі.
Әдебиеттер
1 Барежев В.А., Малькевич А.А. Организация и проведение Пиар-кампаний. –
СПб.: Питер, 2010.
2 Касьянов Ю.В. PR-кампания своими силами. Готовые маркетинговые
решения. – СПб.: Питер, 2009.
3
Шумович
А.В.
Великолепные
мероприятия:
Технологии
и
практикаeventmanagement/Александр Шумович. –М.: Манн, Иванов и Фербер, 2006.
4Алешина И.В. Паблик рилейшенз для менеджеров. Учебник. – М.: ИКФ
«ЭКМОС», 2002.
5 «Ғылым және білім ғасыры» ғылыми журналы. – №1-3, қаңтар-наурыз, 2013.
– Бас редактор Жақып М.Қ.
ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР – ГУМАНИТАРНЫЕ НАУКИ
№№5-12(95-102), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 2015 ISSN 2307-017X
Ġylymi zertteuler a̋lemì – Mir naučnyh issledovanij – World of scientific research
___________________________________________________________________
19
AYDEMİRMetin,
Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi,
Beşeri Bilimler Fakültesi, Tarih Bölümü, Yüksek Lisans 2. Sınıf,
Türkistan
AHISKANİN VE AHISKALI TÜRKLERİN TARİHTEKİ YERİ VE ÖNEMİ
Özet
Ahıska bölgesi; Türkiye‟nin kuzeydoğusunda, Ardahan iline sınır,Gürcistan‟ın
güneybatısında yer almaktadır. Bölge Türkiye‟nin Kafkaslar ve Orta Asya (Türkistan) ile
bağlantı kurması, Türk Dünyası‟nın birbirleriyle bağlanması açısından önemli bir köprü
vazifesi gördüğü söylenebilir. 1944 yılına kadar da bölge bu köprü görevini etkin bir
şekilde devam ettirdiği açıktır. Aynı zamanda Rusya‟nın da sıcak denizlere inmesini
sağlayacak bir yol özelliğini taşımaktadır. Bu özelliğinden dolayı Rusya‟nın tarihten gelen
sıcak denizlere inme ve boğazlara hakim olma amacı için elde edilmesi gereken bir
jeopolitik bölge olarak görmesi de doğaldır. Bu makalede ana hatlarıyla Ahıska bölgesinin
ve Ahıskalı Türklerin tarihteki yeri ve önemi ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ahıskabölgesi, Ahıskalı Türkler, Sürgün, Rusya, Strateji, Türk
Dünyası.
Ahıskalı Türkler; farklı etnik yapı ve boydan meydana gelmemiştir. 1944 yılına
kadar Anadolu Türklüğü‟nün ve Müslüman halkının Ahıska‟daki bir parçasıydı. Bazı
dönemlerde ve çeşitli görüşlere göre Ahıska denilen bölgeye birtakım ismlerle hitap edilse
de buraların Türk yurdu olduğu ispatlanmıştır.
Türklerin Ahıska dediği şehre, Gürcüler, Sa-mskhe, Akhalsikhe, Sa-Atabago gibi
isimler kullanmaktadırlar. Bunlardan Sa-mskhe/Meskhi yurdu,Akhalsikhe/Yeni kale, Sa-
Atabago/Atabek yurdu anlamına gelmektedir. Eski çağlarda Kıpçak Türkleriyle birlikte bu
bölgede yaşadığı anlaşılan Meshi kavmi, Kıpçakların içinde erimiş olmalıdır. Bu kavmin
ne ırkî, ne de coğrafî bakımdan Gürcülerle ilgisi olmamalıdır. Ciddî kaynaklar,
Makedonyalı İskender‟in, Kafkasya‟ya geldiği zaman burada Türklerle karşılaştığını
zikretmektedir. Bu kaynaklarda geçen Kıpçakve Bun-Türkler, Ahıska Türklerinin
atalarıdır. Fransız bilgini Brosset, Bun-Türklerin Turanlı olduğunu bildirmektedir. Gürcü
dil bilgini Marr ise, Bun-Türk‟ün “otokton/yerli Türk” anlamına geldiğini yazmaktadır.
Bun-Türkler hakkında bilgi veren bir başka ünlü tarihçi de Güney Azerbaycanlı
Zehtabî‟dir [1, 6-7 s.].
Ahıskalı Türklerin bu coğrafyadaki geçmişleri eskilere dayandığını söyleyebiliriz.
Çünkü buralara da güçlü savunma merkezleri kurup köklü ve güçlü geçmişlerinin
olduğunu sadece ordularından, kalelerinin var olmasından değil tarihi kaynaklara bakarak
da doğrulamak mümkündür. Bölge; konumu ve önemi nedeniyle ilgi odağı da olmuştur. En
eski Gürcü kaynaklarından biri olan Moktsevay Kartlisa‟da (VIII. yüzyıl), milâttan önce
IV. yüzyılda Makedonyalı İskender‟in Kafkasya‟ya geldiği sırada Kür ırmağı boylarında
Bun-Türklerin yaşadığına dair ifadeler yeralmaktadır. O zamanlar Bun-Türklerin buralarda
dört büyük şehri ve alınmaz kaleleriyle güçlü orduları varmış [1, 7 s.]. Uzun müddet
Tebriz‟de yaşayan (1282 de ölen) Kadı BEYZAVİ‟nin, Nuşirvan‟ın Khazar Kağanı Kakım
ile barış yapmasına rağmen, (ona tabi) Kıpçakları‟ın Derbend‟i istilasına karşı, onların
üzerine sefer edip, itaat altına alarak, Derbend‟i tahkim ettiğini; ve bundan sonra
Nuşirvan‟a tabi olup, tahtı yanında bulunan dört Melik‟ten birisinin de, „„Kıpçak-Melik‟‟
olduğu rivayetini nakletmesi, Dede-Korkut Kitabı‟ndaki „„Kıpçak-Melik sülalesinin
eskiliğini göstermektedir. Nakledeceğimiz Gürcü/Kartel ve Orbelyanar rivayetleri de,
„„Kıpçak‟‟ ve „„Türk‟‟lerin, Hazar denizi ile Karadeniz arasında, Makedonyalı
Достарыңызбен бөлісу: |
