Бакалавриат Высшее педагогическое образование

223 

 

2 

www.forum.steelfactor.ru

 

3 

www.ozon.ru

 

 

Составитель: 

1.  Мустафин С. К. – к.п.н., профессор 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

 

 

 

Жоғары педагогикалық білім 

(Бакалавриат) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«ТАҢДАҒАН СПОРТ ТҮРІНІҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ» 

БАСКЕТБОЛ 

 

 

 

 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 

 

 

 

 

3 кредит 

 

 

5В010800 – «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша 

 

Кәсіптендіру пәндері  

224 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы 

БАСКЕТБОЛДЫҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ 

 

ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ 

 

1 МОДУЛЬ. БАСКЕТБОЛ ТЕОРИЯСЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ 

1.1  Баскетболдың  дене  тәрбиесі  жүйесіндегі,  сауықтыру  шараларындағы  және 

спорттағы алатын орны.  

Баскетбол  мамандануы.  Біліктілікті  талаптар  мен  бақылау    нормативтерінің  ғылыми-

әдістемелік негіздемесі. 

1.2 Спорттық  біліктіліктер мен  атақтар беру бойынша баскетболшылардың дене, 

техникалық-тактикалық даярлығына қойылатын талаптар.  

Дене  тәрбиесі  саласы  бойынша  жоғары  оқу  орындарында  (дене  тәрбиесі 

факультеттерінде)  білікті  мамандарды    (оқытушылар  мен  жаттықтырушыларды)  даярлау    - 

баскетболды  дамытудағы  бірден-бір  жағдай.  Баскетбол  жаттықтырушысына    қажетті  білім 

мен  ілімнің,  дағдылардың    мөлшері.  Баскетбол    ойынындағы  техника    қауіпсіздігі. 

Баскетболшы гигиенасы. Жарақат алу себептері.  

Курсты  өту  барысындағы оқу жұмысының бағдарламасы, оның ұйымдастырылуы мен 

мазмұнына қойылатын емтихандық талаптар. 

 

 

2 МОДУЛЬ. БАСКЕТБОЛДЫҢ ДАМУ  ТАРИХЫ 

2.1  Баскетболдың  спорттық  ойын  түрі  ретінде  пайда  болуы  және  оның  даму 

кезеңдері.  

Ресейдегі  баскетболдың    революция  алдыңғы  дамуы.  Баскетболдың  танымал  бола 

бастауы. Командалардың жарысы және  спорттық деңгейі. 

Кеңес  Үкіметінің  алғашқы жылдары  КССРО-дағы баскетбол. Соғысқа дейінгі  және 

одан кейінгі  жарыстарды талдау. 

Қазақстандық    баскетболшылардың    КССРО    біріншілігіне,  КССРО  халықтарының 

спартакиадасына, Орта Азия және Қазақстан Спартакиадасына  қатысуы. 

 Қазақстандағы  баскетболдың  пайда болуы және дамуы.  

 Баскетбол    кешенді    республикалық  спорттық    шаралар    бағдарламасында.  Баскетбол  

бойынша    алғашқы    қазақстандық    КССРО  спорт    шеберлері,  КССРО    еңбек  сіңірген  

жаттықтырушылары.  

Қазақстан  баскетболшылары  –  Азия  ойындары,  Орта  Азия  чемпионаттары, 

Олимпиадалық  ойындар,  Әлем,  Еуропа,  Халықаралық  студенттер  ойындарының 

жеңімпаздары.  

2.2.   

Әлемдік деңгейдегі және Қазақстандағы спорт түрлері бойынша жұмыстар 

басқармасын ұйымдастыру құрылымы.  

225 

 

Заманауи  баскетбол  дамуының  көкейкескі  мәселелері.  Баскетболды  дамыту  бойынша 

басшылық  ұйымдары.  Қазақстан  Республикасында  –  баскетболды  дамыту  жұмыстарын 

басқару  ұйымы.    Баскетбол  дамуындағы  қоғамның  алатын  орны.  Қазақстан 

Республикасының баскетбол Федерациясы – баскетбол дамуы бойынша қоғамдық басшылық 

ұйым. Федерация жарғысы мен міндеттері, жүйесі, жоспары және оның ұйымдастырушылық 

жұмысы.  Федерация  комиссиясы  және  оның  атқаратын  қызметі,  міндеттері,  жоспарлары 

және  ұйымдастырулары.  Республикалық  жаттықтырушылар  Кеңесі.  Республикалық 

төрешілер  алқасы.  Федерацияның  секциялармен  байланысы.  Республикадағы  қоғамдық 

ұйымдар. Барлық ұйымдардың есептілігі мен таңдаулылығы.  

Федерацияның  халықаралық  байланыстары.  Баскетболды  дамытудағы  ФИБА  рөлі. 

Халықаралық  ұйымдарды  демократияландыру  мәселесіндегі,    әр  ел  спортшылары  достығы 

бекуіндегі Қазақстан Республикасы федерациясының рөлі.   

   

 

3 МОДУЛЬ.   ОЙЫНДЫҚ  ҚЫЗМЕТТІҢ  СИПАТТАМАСЫ 

3.1. Баскетбол ойынының сипаттамасы. Баскетболдағы спорттық терминология.   

Спорттық    ойындар    ретінде  баскетболға    қатысты  қызметтер  мен  белгілер,  оның 

физиологиялық, психологиялық  және  педагогикалық  сипаттамалары. Дайындық түрлеріне 

(теориялық,  денелік,  техника-тактикалық,  психологиялық,  аралық,  ағзаның  физиологиялық 

жүйе  деңгейіндегі  функционалдық  және  т.б.),  жоспарлауға,  іріктеуге  үйрету  кезіндегі  іске 

асыру негіздері және жалпы түсініктер.  

3.2  Дене,  техникалық,  тактикалық  даярлықты  дамытудың  және  меңгерудің 

тәжірибелік, әдістемелік және теориялық негіздері.  Жарыстар 

мен 

оқу-жаттығу 

жиындарын өткізу.  

3.3  Жас  баскетболшылардың  алғашқы  дайындық  кезеңіндегі  негізгі  дене 

қасиеттерінің сипаттамасы (күш, шапшаңдық, төзімділік, ептілік, икемділік).  

Спорттық  даярлықтың  алғашқы  кезеңінде  дене  қасиеттерін  тәрбиелеу  әдістері  мен 

құралдары.  Спорттық  шеберлікті  жетілдіру  және  спорттық  мамандандыру  кезеңінде  дене 

қасиеттерін жетілдіру ерекшеліктері. Арнайы дене қасиеттерін тәрбиелеуге арналған кіріспе 

және бағыттаушы жаттығулармен тәжірибе жүзінде таныстыру.  

3.4 Спортшыларды, студенттерді ғылыми – зерттеу жұмысына баулу.   

Даярлықты жан-жақты түзетуге пайдаланудың және оның үлгісін түзу,  спортшыларды 

жаттықтыру  әдістемесі,  тактиканы  және  тиімді  техниканы  анықтауға  зерттеу  әдістерін 

қолдану. 

 

4  МОДУЛЬ.  БАСКЕТБОЛДЫҢ  ТЕХНИКАЛЫҚ-ТАКТИКАЛЫҚ  ДАЯРЛЫҚ  

НЕГІЗІНЕ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ 

4.1  Спорттық  даярлықтың  бастапқы  кезеңінде  баскетболшылардың  оны  иелік 

етуіне  қажетті  техникалық  көлемінің  сипаттамасы:  шабуыл  техникасы  (орын  ауыстыру, 

допты  иелік  ету  және  түрлері:  ұстау,  лақтыру  және  беру):  қорғаныс  техникасы  (орын 

ауыстыру, қарсы әрекет және допты иелену). Амалдар, орындау жағдайы және әртүрлілігі,  

4.2  Спорттық  даярлықтың  бастапқы  кезеңіндегі  баскетболдың  тактика  көлемі. 

Қорғаныста  және  шабуылдағы  жекелей,  топтық  және  командалық-тактикалық  әрекет. 

Командалық ұйымдастырудың қарапайым амалдары.  

4.3  Спорттық  даярлықтың  бастапқы  кезеңінде  шабуылдағы  бірлесімді  әрекеттер 

және  командалық  техникалық–тактикалық  әрекеттерге  үйретуді  талдау  және 

сипаттамасы. Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңінде қорғаныстағы бірлесімді әрекеттер 

және командалық техникалық– тактикалық әрекеттерге үйрету сараптамасы.  

4.4  Жас  баскетболшылардың  арнайы  дене  және  техникалық  даярлығын 

педагогикалық  бақылау  (тест)  құралдарымен  тәжірибелік  таныстыру.  Бақылау 

әдістемесімен таныстыру.