196
қаруландыратын уақыт кетті, оған мүмкіндік жоқ, оны заман ағымы
көтермейді.
Қазіргі заманғы ұрпақ таңдауында шексіз мүмкіндік туған
заманда өмір сүріп жатыр. Оқушыны болашағына таңдау жасай
алатын, ұтымды шешім қабылдай алатын, сондай-ақ өзінің өміріндегі
өзгерістер ағымына икемделе білетін, қабілетіне байланысты өмір
сүру тәртібі күтіп тұр. Сондықтан бүгінгі күні білім жүйесінде оқыту
үрдісін тың идеяларға негізделген жаңа мазмұнмен қамтамасыз ету
әрбір мұғалімнің міндеті болып отыр.
12 жылдық білім берудің ерекшелігі ерте жастан информатика
пәнінің оқу бағдарламасына енгізілуі. Онда жалпы орта білім беру
педагогикалық процестің әрбір қатысушысының шығармашылық
потенциалы мен психофизиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып,
олардың дамуына жағдай жасауға, сондай-ақ негізгі мектеп
оқушыларына кәсіби бағдар беруге, жоғары сатыдағы оқушыларды
бейіндеп оқытуға бағытталған біртұтас жүйе құруды қарастырады.
Мұндай білім беру жүйесі келешек ұрпақтың білімінің
толығуына, жан-жақты болуына, шынайы әлем жағдайында
тәрбиленуіне көп септігін тигізеді. Сонымен қатар, 12 жылдық мектеп
жоғары мәдениетті, терең адамгершілігі қалыптасқан жүйедегі
құндылықтарымен, сенімдерімен өз оқушыларының шығармашылық
потенциалын дамытудағы инновациялық қызмет қабілеттілігін
өздігінен жетілдіруге білікті маманды талап етеді. Ақпараттық
технологияның қаулап өсуі мен ақпараттық қоғамның қалыптасуы,
өркениетті елдердегі сияқты біздің республикамызда да ақпараттық
мәдениетті қалыптастыру талабын туындатты.
Ақпараттық
технологияны
ерте
жастан
оқыту
үшін
пропедевтикалық кезең ұсынылады. Оның негізгі міндеті –
оқушыларды компьютермен алғашқы таныстыру, оқулық ойындық
бағдарламаларды, қарапайым компьютерлік тренажерды пайдалану
процесінде
ақпараттық
мәдениеттің
алғашқы
элементтерін
қалыптастыру. Бұл міндеттерді шешу оқушыларға алдағы уақытта
компьютерді қолдану деңгейін тереңдете, келесі табыстарға қол
жеткізудің алғашқы әзірлік-дайындықтарын жасауға мүмкіндік береді,
оларды жаңа ақпараттық қоғам өміріне дайындайды.
Бастауыш
сынып
оқушыларына
информатика
пәнінің
элементтерін оқыту барысында жаңа ақпараттық технологияның
керемет мүмкіндіктерін кез келген пәнге қолдануға болатындығына
көз жеткізу керек.
Информатика пәніне стандарт бойынша бастауыштың әрбір
сыныбында аптасына 1 рет, жыл бойына 34 сағат арналған. Қазіргі
197
кезде информатика пәні бастауыш сыныптан жүретін кейбір
мектептерде Білім және ғылым министрі ұсынған – «Ақпараттық
мәдениет негіздері» оқу әдістемелік кешені бойынша жүргізіліп
келеді. Оқу әдістемелік кешен төрт бөлімді жұмыс дәптерінен және
мұғалімдерге арналған әдістемелік құралдан тұрады.
Әйтсде, Қазақстанның болашақ білімді азаматтарын даярлауда
бұл оқулықтармен ғана білім беру жеткіліксіз. Сондықтан 12 жылдық
білім беру жүйесіне көшу, ғылыми-техникалық прогрестің тез өсу
қарқыны, оқытудың жаңаша әдістерін дамытуды қажет етеді.
Жаңадан білім беру жүйесі сапалы және терең білім үрдісінде
жаңа педагогикалық, ақпараттық, инновациялық технологиярға
бағытталуы тиіс. Жаңа технологиялық әдіс-тәсілдердің пайда болуы
ақпараттардың мазмұнын адамның түрлі сезім мүшелері арқылы және
аудиториямен интерактивті өзара әрекетке түсу арқылы қабылдауды,
түрлі техникалық құралдардың көмегімен іске асыруды қамтамасыз
етуге мүмкіндік береді. Міне осыған байланысты оқулық, дәптермен
салыстырғанда электрондық құралмен оқыту дара тұлғаны бағыттап
оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің
барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылатады.
Әртүрлі зерттеулерге қарағанда дәстүрлі оқыту кезінде кез
келген жақсы оқитын оқушы информатика заңдылықтарын
тұжырымдайды, мысалдар келтіреді. Оқушылардың көпшілігі алған
білімдерін практикада қолдана алады. Бұл оқушылардың оқу
материалын формальды жағынан да жақсы білетінін көрсетеді. Кез
келген сабақта электронды оқулықты пайдалану оқушылардың
танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау
жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен еңбек етуге жағдай
жасайды.
Оқытудың ақпараттық технологиялары – бұл білім беру
саласында қолданылатын электрондық құралдар, компьютерлік
желілер, компьютерлік телекоммуникациялар және басқа да
құралдардың жиынтығы.
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты: оқыту
үрдісін үздіксіз және толық деңгейде бақылау, сонымен қатар
ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту.
Электронды бағдарламалармен оқыту жылдам оқи және жаза
алмайтын оқушылар үшін суреттеме, бейнелер арқылы көрсетіліп
түсіндіріледі, сабақты қызықты жүргізуге және оларды сабақтан
жалықтырып алмауға мүмкіндік алады. Осы мақсатта, сонымен қатар,
сабақ ортасында сергіту сәттерін қоса оқыту әдістері өте тиімді
ұйымдастырылуы
тиіс.
Бастауыш
сыныптарға
арналған
198
бағдарламаларда оқушылар компьютермен танысып, өзара қатынаста
болады, компьютер көмегімен әріп, буын, сөздер мен шағын
әңгімелерді баспалап, қарапайым арифметикалық есептерді
шығарады, сурет салады. Сонымен қатар, өз бетімен өлең, әңгіме
құрастыруды, өз бетінше жұмыс жасауды, жылдам ойлауды,
шығармашылықпен айналысуды үйренеді.
Осындай оқыту әдістерін пайдаланғанда информатика пәнінің
басқа пәндермен пәнаралық байланысының тығыздығы көрінеді.
Сонымен қатар, бастауыш мектеп кезеңіне тән физиологиялық,
психологиялық ерекшеліктерін, әрі ойлау қабілеттерін дамыту
компьютердің мүмкіндіктерін пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Электрондық оқулықтарды пайдаланғанда оқушылар мынадай
тапсырмаларды орындай алады:
-
математика
сабағында
қарапайым
арифметикалық
амалдарды, геометриялық ұғымдарға қатысты амалдарды;
-
ана тілі сабағында мәтіндік редактордың көмегімен
тақпақтар, құттықтаулар, өлеңдер, т.б. жазу арқылы өздерінің тіл
байлығын, сауаттылығын, шығармашылық қабілетін арттырып, ойын
тиянақты жеткізе алуға, еркін сөйлей білуге үйренеді;
-
бейнелеу
өнері,
дүниетану
сабағында
тышқан
манипуляторымен жұмыс істеуді ғана үйреніп қоймай, бейнелеу
өнерінде пайдаланылатын саймандармен (қарындаш, қылқалам,
өшіргіш, бояғыш, фигуралар, т.б) жұмыс істеуге дағдыланады.
Заман
ағымына
қарай
сабақты
жаңа
педагогикалық
технологиялар негізінде ақпараттық техникалық құралдармен
үйлестіре ұйымдастыру, оқушылардың танымдық белсенділігін
арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға,
шығармашылықпен еңбек етуіне белсенді жағдай жасайды.
7.5.2. Компьютерлік оқыту бағдарламаларын қолдану
әдістемесі
Мектептерге компьютерлер жаппай әкеліне басталған кезде
мұндай бағдарламаларды информатика мұғалімдері, программистер,
әдіскерлер, тіпті оқушылар да кең көлемде құрастыра бастады. Қазір
біршама мектеп пәндері бойынша алуан түрлі компьютерлік оқытушы
бағдарламалар бар. Олардың үздіктері тарамдалған сызба бойынша
құрастырылып, оқу материалын игеру кезінде түрлі қиындық деңгейі
(әдетте үш) ұсынылған осы бағдарламалар оқушының оқу деңгейіне
лайықталған.
Оқытушы бағдарламаларды пайдаланудың әдістемелік
ерекшеліктері
Достарыңызбен бөлісу: |
