25
№
Жауаптар
Сұрақтар
Балл
Нəтиже
жоғары
1
жоғары
білімнен кейінгі білім
1
3
Сіздің отбасылық жағдайыңыз
қандай?
үйленбеген/тұрмыста емес
0
үйленген
0
тұрмыста
0,5
4
Сіздің 18 жасқа дейінгі, сізбен бірге
тұратын балаларыңыз бар ма?
(егер жұмыс іздеушінің балалары бар
болып, бірақ онымен бірге тұрмаса,
"жоқ" таңдау қажет)
жоқ
0
бар (жұмыс іздеуші ер адам, үйленген)
0,5
бар (жұмыс іздеуші əйел, тұрмыста)
1
бар (жұмыс іздеуші жалғызбасты əке)
2
бар (жұмыс іздеуші жалғызбасты ана)
2
5
Сотталғансыз ба?
жоқ
0
иə
1
6
Мүгедектіктігіңіз бар ма?
жоқ
0
3 топ немесе ДКК-ның жеңіл жұмысқа
ауыстыру туралы анықтамасы бар
0,5
1 немесе 2 топ
1
2. ЖҰМЫС ІЗДЕУШІНІҢ КӘСІБИ ҚЫЗМЕТІ
7
Жұмыс іздеушінің мамандығына
сұраныс
сұранысқа ие
1
сұраныс жоқ
2
мамандығы жоқ
3
8
Неше мамандығыңыз бар?
2 жəне одан көп
0
1
мамандық
0,5
мамандығы жоқ
1
9
Негізгі мамандығыңыз бойынша
жұмыс өтіліңіз қанша?
5 жылдан жоғары
0
1 жылдан 5
жылға дейін
0,5
жоқ
1
10
Жалпы жұмыс өтіліңіз қанша?
5 жылдан жоғары
1
1 жылдан 5 жылға дейін
2
жоқ
3
11
Соңғы жұмыс орнындағы жұмыс
өтіліңіз қанша?
5 жылдан 10 жылға дейін
0
10 жылдан жоғары
1
жоқ
1
12
Ағымдағы жұмыссыздығыңыздың
ұзақтығы қандай?
6
айға дейін
1
6-дан 12 айға дейін
2
12 айдан жоғары
3
13
Осының алдында қашан жұмыссыз
болдыңыз (ағымдағы
жұмыссыздығыңызға дейін)?
жұмыссыздық фактісі жоқ
0
5 жылдан артық бұрын
0
соңғы 5 жылдың ішінде
0,5
соңғы 1 жылдың ішінде
1
26
№
Жауаптар
Сұрақтар
Балл
Нəтиже
жұмыс істемеген
1
14
Соңғы рет қашан кәсіптік оқытудан
өттіңіз (қысқамерзімді даярлау,
қайта даярлау, біліктілігін арттыру
курстары)?
12 айдан аз
0
1 жылдан 3 жылға дейін
0,5
3 жылдан жоғары
1
өтпеген
1
3. Жұмыс
іздеушінің дағдылары
15
Жұмыс іздеу дағдыларыңыз бар ма?
иə
0
жоқ
1
16
Компьютерлік дағдыларыңыз бар
ма?
иə
0
жоқ
1
4. Жұмысқа орналасу мотивациясы
17
Жұмыс іздеушінің жұмысқа
орналасуға ынтасының деңгейі
жоғары
0
орташа
0,5
төмен
1
БАРЛЫҚ БАЛЛДАР САНЫ
ЖҰМЫС ІЗДЕУШІЛЕРДІ ҚОЛДАУ БӨЛІМІ
МЕНЕДЖЕРІНІҢ БАҒАСЫ
ЖҰМЫС ІЗДЕУШІНІҢ САНАТЫ
56. Жұмыс іздеушінің жұмысқа орналасу əлеуеті Жұмыс іздеушілерді қолдау
бөлімінің менеджерімен профильдеу формасындағы 1-16 сұрақтар бойынша қойылған
баллдардың сомасымен анықталады.
57. Жұмыссыздықта болу ұзақтығын анықтайтын негізгі факторлар:
- білімнің жоқтығы;
- «жұмыс тəжірибесі жоқ жастар» санатына жататындар;
- компьютерде жұмыс істеу дағдыларының болмауы;
- «50 жастан асқан білімі жоқ ер адамдар» санатына жататындар
- «50 жастан асқан əйел адамдар» санатына жататындар;
- еңбекте шектеулер (мүгедектік);
- жұмыстан ұзақ уақыт үзіліс жəне т.б.
Жұмыссыздық кезеңінің ұзақтығына əсер ететін факторлардың тізбесі 2-кестеде
көрсетілген.
2-кесте. Жұмыссыздық кезеңінің ұзақтығына əсер ететін факторлар
№
Факторлар
Жұмыссыздық кезеңінің ұзақтығына əсері
1.
Жасы
Жасы үлкендерге жұмыс табу қиынырақ тиеді.
Әйелдер, əсіресе 50 жастан кейін, жұмыс табуда үлкен қиындықтарға
ұшырайды.
Сондай-ақ, жұмыс берушілер оқу мекемелерінің кез-келген түрін
бітірушілерді
жұмысқа қабылдамайды, себебі олардың жұмыс
тəжірибесі жоқ.
2.
Білімі
Еңбек нарығындағы көптеген бос жұмыс орындары білімнің жоғары
деңгейін талап етеді.
Сонымен қатар, жұмыс іздеушілердің оңтайлы пайдаланғысы келетін
арнайы білімі мен дағдылары болса, ол жұмыс
іздеу уақытына кері
27
№
Факторлар
Жұмыссыздық кезеңінің ұзақтығына əсері
əсер етуі мүмкін.
3.
Отбасылық
жағдайы
Отбасылық жағдай əйел жұмыс іздеушілердің жұмыссыздық
ұзақтығына белгілі бір дəрежеде əсер етеді. Бұл жұбайының табысы
жоғары болуымен немесе декреттік демалыстың ықтималдығымен
байланысты болуы мүмкін.
4.
Бірге тұратын 18
жасқа дейінгі
балаларының
бар болуы
Үлкен отбасының болуы, əдетте жұмыс іздеушіні табылуы қиын жоғары
жалақылы жұмыс іздеуге мəжбүрлейді.
Бірге тұратын балалардың болуы жұмыс іздеушіні өз уақытын
жоспарлаудан шектейді.
Жұбайының болмауы да жұмыссыздық кезеңін ұзартуы мүмкін. Жалғыз
басты ата-аналарға жұмысқа орналасу физикалық қиынырақ, себебі
балалар күтім мен қарауды қажет етеді.
5.
Сотталғандық
Сотталғандық жұмыссыздық кезеңінің ұлғаюына əсер етуі мүмкін.
Заңнама бойынша құқық бұзушылығы үшін жазасын өтеген адам кез
келген лауазымда жұмыс істей алады, бірақ сотталуы көп жыл бұрын
өтелгеніне қарамастан, оны жұмысқа алмайтын кейбір қызмет
салалары бар. Әдетте, жұмыс берушілер сотталған адамды жұмысқа
алмаған кезде, бас тартуға негіз болған оның сотталғандығы екенін
ешқашан айтпайды.
6.
Мүгедектік
Мүгедектіктің болуы ұзақмерзімді жұмыссыздықтың ықтималдығын
арттырады.
7.
Мамандыққа
сұраныс
Еңбек нарығында сұранысы азайып жатқан мамандықтары бар
жұмыссыздар сұранысқа ие мамандық иелерімен салыстырғанда көп
қиындықтарға тап болады.
8.
Мамандықтар
саны
Бірнеше мамандықтың болуы жұмыс табу мүмкіндігін арттырады.
9.
Мамандық
бойынша жұмыс
тəжірибесі
Дайындық пен дағдылардың деңгейі болғандықтан, мамандық бойынша
ұзақ еңбек өтілі нақты мамандық бойынша жұмысқа орналасу
мүмкіндігін арттырады.
10.
Жалпы тəжірибе Неғұрлым тəжірибелі жұмыскерлер жұмысты жеңіл табады (бірақ
жастың кері əсері де бар).
11.
Соңғы орындағы
еңбек өтілі
Еңбек өтілі қанша ұзағырақ болса, жұмыс
табу соншалықты қиынырақ
болады. Сонымен қатар, жинақталған шеберліктер мен біліктіліктері жиі
нақтылыболады, яғни жұмыс іздеушінің соңғы жұмысының ерекшелігіне
байланысты жəне еңбек нарығының қалған қатысушылары тарапынан
талап етілмейді.
12.
Ағымдағы
жұмыссыздық-
тың ұзақтығы
Жұмыссыздықтың ұзақтығы белгілі бір ықпалын тигізеді. Егер адам бір
жылдан аса жұмыс істемесе, оның жұмысқа орналасуға мотивациясы
төмен (ең алдымен, оған психологиялық көмек қажет) жəне жұмысқа
орналасу ықтималдығы төменірек.
Еңбек өтілінде үзіліс бар жəне еңбек нарығынан ұзақ уақытқа шығып
қалған жұмыс іздеушілерге жұмыс табу ауырлау.
13.
Алдыңғы
жұмыссыздық
кезеңі
Белгілі бір мерзімде адамның жұмыссыз болған кездерінің саны
жұмыссыздықтың ұзақтығына əсер етеді. Жұмыссыздықтың жиі болуы
не қысқамерзімді жұмысқа орналастыру ықтималдығын,
не жұмыс
іздеушінің жеке сипаттағы мəселелерінің болуын көрсетеді, бұл, өз
кезегінде, оны жұмысқа орналастыруды қиындатады.
