Оқу процесін ұйымдастыру мен тапсырмалар жүйесін құру типтік оқу
- тәрбие мәселелерін шешу процесінде оқытудын негізгі тәсілдерін
қолдануға мұғалімнің шығармашылық әдісті колдануын талап етеді.
Студенттерге арналған тапсырмалар, олардың орындалуы шығармашылық
әдісті талап ететіндей, оқу ситуацияларының шартын талдауға
үйрететіндей, олардын ішінен осы нақты жағдайда окыту әдістері мен
тәсілдерін таңдауға әcepiн тигізетіндей және сабақ міндетті талабын
анықтайтындай eтіп келтіріледі.
Тапсырмалар жүйесін құрастырғанда маңызды орын психологиялық
ерекшеліктер мен әдістемелік icкeрлікке қалыптастыру кезеңіне бөлінеді.
Әдістемелік
іскерліктің
сапалы
сипаттамаларының
табысты
қалыптасуыеың басты шарттарының бipi болып, практикалық қызмет пен
теориялық білмнің оптимальді үйлесу принципін сақтау болып
табылады. Тапсырмалар жүйесінің барлығы әдістемелік icкeрлікке сай
қалыптасуына бағытталғандықтан дайындалған тапсырмаларды орындау
тәсілін анықтауда психологиялық сипаттама, операциялық құрылымы
мен әдістемелік іскерліктін қалыптасу мүмкіндіктерін ескеру қажет.
Бұл электронды оқулыктың әр шағын модуліне қосымша
материалды
толық
меңгеру
үшін,
студенттердің
өз
бетінше
шығармашылық
жұмыстармен
айналысуы
үшін
өтілген
оқу
материалдарына сәйкес тапсырмалар мен жаттығулар жүйесі берілген
(3-сурет).
Тапсырмаларды тексеру шағын модульді аяқтағаннан соң, ал тест
арқылы бақылау негізгі модульді өткеннен соң жүргізіледі.
Студенттердің дидактикалық және әдістемелік даярлықтарына
арналған тапсырмалар олардың белсенділігін қалыптастырады.
Жеке тұлганың белсенділігін өлшемі оның өз алдына байыпты,
нақты мақсаттарға жетудің кабілеттілігін,
оларға жетудің сенімді
құралдарын анықтайды. Оқытудың мақсаттарын өз бетінше жеке
қабылдау өз білімін жетілдірудің мақсаттары мен міндеттері белгілі
қызмет түрлеріне ауысуы аса маңызды болып табылады.
Микромодуль-бұл білімді тереңірек әрі жан-жақты ашатын
білім жүйесі. "Ағылшын тілі сабағы" электрондық оқулығындағы
қосымша модуль төмендегі тақырыптарды қамтиды: "Оқушылардың
танымдық қызметінің кезеңдері бойынша сабақтар типологиясы",
"Сабақ оқыту әдістерін жүйелеу», «Оқыту әдісінің танымдық
белсенділігін арттыру классификациясы», "Сабақты талдаудың түрлері
мен типтері", "Мұғалімнін, өз сабағын бағалауы мен талдауы".
«Ағылшын тілі сабағы» электрондық оқулығының мазмұнды
құрамдарын зерттеу кезінде алған білім болашақ ағылшын тілі
мұғалімдерінің сабақты ұйымдастыруға дайын болуына және мектепте
оқушыларды тәрбиелеу үрдісінде кәсіптік біліктілік танытуына жол
ашады. Гипермәтінде елестететін мәтінді пайдалану (негізгі сөзді түрлі
бояумен және шрифпен еркешелеу), жоғары сапалы бейнелердің,
суреттердің дидактикалық талаптарына жауап береді, оқып отырған
материалды қабылдауды жеңілдетеді.
Сонымен
бірге
электрондық
оқулықта
мультимедиа
технологиясын кеңінен пайдалану, біртұтас бағдарламалық басқару
ортасында
сан
алуан
ақпарат
түрлерін-бейнелеу,
анимация
(көрнекіліктер),
дыбыстауды
қамтамасыз
етеді.
Мультимедиа
технологиясы оқулық материалының көрнекілігін және нақтылығын
арттырады, оқылатын ақпараттардың компьютерді пайдалану есебінен
арнаға кешенді әсер етуін қабылдауды күшейтіп, әсерін тигізеді. Яғни
электрондық окулықты сабақта қолдануда әртүрлі оқыту әдістері-
сабақта тек айтып-түсіндіріп қана жеткізетін тәсіл түрленіп, көрсету
арқылы, соның көмегімен білім берудің сапасы артады.
Біз түзген әдістемеде электрондық оқулыктардың ерекшеліктеріне
тоқталып, оларды сабақта пайдалану барысындағы ағылшын тілі
сабақтарының бірнеше үлгілерін бердік және осы электрондық
оқулықтын
тиімділігін
тексеруге
бағытталған
қалыптастыру
эксперименті жұмысының қорытындылары берілген. Бүгінгі таңда
қоғамдық өндірістер мен ғылым салаларында, білім беру жүйесінде
ақпараттық технология кеңінен пайдаланылуда. Сондықтан окытудың
дәстүрлі әдістерімен қатар жас мамандарды даярлау барысында
ақпараттық технологияны оқу құралы ретінде пайдалана отырып,
компьютерлік үлгілеудің көмегімен шетел тілін оқытудың белсенділігін
арттыруға болады. Қалыптастыру эксперименті барысында біз
«Ағылшын тілі сабағы» модулінің мазмұнын анықтап, сұрыптау
жасадық. «Ағылшын тілі сабағы» модулінің мазмұны "Шетел тілдерін
оқыту әдістемесі" ғылымының соңғы жетістіктерін, жоғары оқу
орындарының озық ғылыми-әдістемелік тәжірибесіне сүйене отырып
жасалынған.
Біздің эксперименттік жұмысымыздың мақсаты - сабақта
электрондық оқулықтарды пайдалануға болашақ ағылшын тілі
мұғалімдерінің әдістемелік білімдері мен іскерліктерінің қалыптасу
бағасын айқындаумен қорытындыланады.
Зерттеу жұмысымыздың қалыптастыру экспериментіне барлығы
420 жоғарыда аталған университет студенттері катысты. Эксперименттік
топта 200 адам және бақылау тобында 220 адам болды.
Эксперимент нәтижелері болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің
сабақта
электрондық
окулыктарды
пайдалануға
даярлығын
қалыптастыру диагностикасы бойынша пайыз есебімен шығарылды.
Эксперимент нәтижесі төмендегі кестеде пайыз есебімен көрсетілген (2
кесте).
Кесте-2 Қалыптастыру экспериментінің нәтижелері бойынша сабақта
электрондық оқулықты пайдалануға болашақ ағылшын тілі мұғалімдерінің
әдістемелік білімдері мен іскерліктерінің қалыптасу деңгейі (пайыз есебімен)
Деңгейлері, % есебімен
Жоғары
Орта
Төмен
критерийлер Көрсеткіштер
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
1
200 220 33,8 30,4 35,2 28,8 20,8 27,7
2
35,2 22,1 37,4 28 20,8 24,2
3
36,5 31,6 34,7 29,2 19,2 25,5
4
37,4 32 38,2 27,6 20,4 21,1
Танымдық
саласы
5
38,7 30 36,5 29,6 20,4 21,5
Орта есеппен: 36,3 31,4 36,4 28,6 20,3 24
6
39,6 32,8 34,3 28 19,2 22,8
7
39,2 33,6 37,8 30 16,4 19,8
8
40,4 34 35,6 29,2 16,8 20,6
9
38,2 32 39,6 28,8 19,2 18,9
Мінез-
құлық
саласы
10
37,4 34,8 38,7 28 17,2 20,6
Орта есеппен: 38,9 33,4 37,2 28,8 17,7 20,5
11
39,6 32,4 40,4 29,6 18 16,7
12
37,8 31,6 39,1 30,8 17,6 19,8
13
34,7 33,2 40 27,6 19,2 22
14
41,8 34,4 37 28,4 17,2 18
Мотивация
саласы
15
40 33,6 37,8 30 16,4 19
Орта есеппен: 38,7 33 38,8 29,2 17,6 19,1
Жалпы орта есеппен
37,4 28,8 38 32,5 18,5 21,2
Университет студенттеріне өзіміз дайындаған әдістеме бойынша
сабақта электрондық окулыктарды пайдалануга болашақ ағылшын
тілі
мұғалімдерінің
әдістемелік
білімдері
мен
іскерліктерін
қалыптастыру
жиынтығын
тексеру
мақсатында
дайындалған
сұрақтарға
жауап
беру
ұсынылды.
Атап
айтканда,
білімді
ақпараттандыру процесіне даярлық бағдарлары бойынша өздерінің
білім, білік, дағдыларын бағалау тапсырылды. Болашақ мамандарға
жалпы 60 сауалнама құрайтын анкета сұрактары беріліп, "Менің
бірінші сабағым" тақырыбында шығарма жұмыстары жүргізілді.
Сонымен бірге тест жұмыстары негізгі модуль бойынша
