25
-
сыртқы ыстық және суық сумен жабдықтау және кәріз үшін құбыр
жүйелерін, газ ағып, т.б. апатты орындарын анықтау және бекіту;
-
Жеке тұтынушылар (үй , пәтер бойынша есепке алу) үшін, сондай-ақ
«адам факторының» әсерін азайту үшін басқарушы компаниялар үшін де
энергия ресурстарды тұтынудың сенімді және нақты коммерциялық есепке
алуды жүргізу;
-
Энергетикалық ресурстарды пайдалануды бақылау, оның ішінде төтенше
жағдайлар мониторингін қоса алғанда қала бойынша жедел деректер негізінде
энергия бөлу, тұтынуды жоспарлау және
автоматтандырылған есепке алу;
-
қалалық электр жүйесі бойынша жылу, су, газ, электр нақты және қазіргі
жағдайы туралы ақпаратты біріктіретін, есептік ақпараттық көрсеткіштерді
көрсететін бірыңғай ақпараттық кеңістігін құру;
-
Ақпараттық қауіпсіздіктің қажетті деңгейіне сәйкес барлық мүдделі
пайдаланушыларға қажетті ақпаратқа қол жеткізу.
Сурет 1.7 - Тұрғын үй – коммунальдық шаруашылық мониторинг жүйесі
Тұрғын–үй коммунальдық шаруашылықтарда сымсыз технологияны
ендірудің техникалық – экономикалық артықшылығы:
-
Тұрғын–үй коммунальдық шаруашылық жүйесінде апатты және төтенше
жағдайларды анықтаудың жылдамдылығын арттыру;
-
Энергетикалық ресурстардың жойылуын қысқарту (салқын және ыстық
сумен қамтамасыз ету) , ол жарылыс пен ағып кетуды шұғыл табу және оларды
уақытылы қалпына келтіру есебінен болады (20% жуық);
8
26
-
Жылумен жабдықтау шығындарын «су басуды» шұғыл табу және
жылумен жабдықтау ұйымдарымен жылу пайдалануды келісу есебінен азайту;
-
барлық операцияларды автоматтандыру.
Құрылыс саласындағы өзекті міндеттері механикалық жүктемелер, діріл,
биік ғимараттар ауытқулар өрт жағдайын бақылауды қоса алғанда, ғимараттар
мен құрылыстардың жай-күйін, бақылауды жүзеге асырады.
Құрылым нысандарының жағдайының мониторинг удерісінің нақтылығы
тек аумақтық үзіндісі ғана емес, сонымен қатар ұзақ уақыт бойы мониторинг
жүргізу қажеттілігі, сондықтан өлшеу құралдарына олардың сипаттамалық
тұрақтылығына ерекше талаптар қойылады. Одан басқа мұндай жүйелер
қашықтан байланысты қамтамасыз ету мүмкіндігі болу керек және «ұйқы»
режиміне өту арқылы жұмыстың ұзақ ресурсына ие болады.
Ұсынылған тұрғын-үй коммунальдық шаруашылық мониторингтеу
жүйесінің ең маңыздылығы DevLink-M50 қолдану GSM/GPRS-арнасы арқылы
RS-485/232 (COM-порт) порты бар кез келген құрал мен жоғары деңгей
жүйелері арасында байланыс арнасын жасауға мүмкіндік береді. Бұдан басқа
кірістірілген модем арқылы қашықтағы нысандарды басқару және бақылау
жүйесін жасауға қолданылады.
Ақпараттарды қабылдау және командаларды тасымалдау MODBUS
хаттамасы арқылы жүзеге асырылады, бұл жоғары деңгейдегі қосымшалар мен
әртүрлі контроллерлер және технологиялық жабдықтармен ақпарат алмасуды
мүмкін етеді.
Аса қауіпті нысандар жағдайын сымсыз қашықтан басқару
мониторинг жүйесі
Радиобайланысты атом электростанцияларының, көпірлер мен бөгет
жағдайын мониторинг жүргізу мысалы ретінде сымсыз арналарды қолданып,
аса қауіпті нысандарды сейсмикалық қорғау жүйесінің сызбасы келтірілген
(сурет 1.8).
Сурет 1.8 - Сымсыз арналарды қолдана отырып аса қауіпті нысандарды
сейсмикалық қорғау мониторингтік жүйесі
27
Мұндай жүйе келесі міндеттерді шешуге мүмкіндік береді [15-17]:
- нақты уақыт ішінде пайдалану кезеңінде АЭС орналасқан аймағына және
болуы мүмкін сейсмо оқиғаларды бағалау және жобалау үшін ақпараттар алуға
сейсмомониторинг жүргізу;
- сейсмикалық үдерістерге жақын және апатты болғанда реакторды өшіру
туралы ескерту және
хабарлама сигналдарын беру;
-
Сейсмикалық үдерістерді жобалауды зерттеу, бақылайтын әлемдік, Ресей
жүйелерімен ішкі-жергілікті мониторинг желілерін интеграциялау деңгейін
арттыру;
-
Аса қауіпті нысандар орналасқан аймақтағы сейсмикалық жағдайдың
өзгеруін жобалау, талдауды ертерек алдын ала жүргізу мүмкіндігін қамтамасыз
ету және апатты жағдайдың туу мүмкіндігінің алдын алу туралы шешімдер
қабылдау.
1.3 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау және мониторинг жасау
жүйелерінде қолданылатын физикалар шамалар датчиктеріне шолу және
талдау жасау
1.3.1 Физикалық шамалар датчиктерінің жіктелуі және құрылымдық
сызбалары
Әртүрлі белгілері бойынша жүргізілетін физикалық шамалар датчиктерінің
жіктелуін қарастырайық: құрылымы, технологиялық, жұмыс принципі, қолдану
аймағы, жұмыс аумағы және т.б. бойынша (кесте 1.2) [18].
Кесте 1.2 - Физикалық шамалар датчиктерінің жіктелуі
Өлшеу параметрлері бойынша
1
2
Қысым датчиктері
Абсолютті қысым
артық қысым
ваккумды
қысымды-ваккумды
айырма қысымы
гидростатистикалық қысым
Шығын датчиктері
Механикалық
шығын есептегіші
Перепадомерлер
Ультрадыбысты шығыс өлшегіші
Электромагнитті шығыс өлшегіші
Кориолисті шығыс өлшегіші
Құйынды шығыс өлшегіші
Деңгей
қалытқылы
Кондуктометрлік
сыйымдылықты
Радарлы
Ультродыбысты
Температуралар
термопара
Кедергі
термометрі
пирометром
жылу ағыны датчигі
Концентрация
- Кондуктометрлер
Шығыс сигналы ерекшелігі бойынша
Иондық камера
тікелей заряд датчигі
орын ауыстыру
- Абсолютті шифратор
Орналасуы
-байланысты
