11
Аңдатпа
Бұл дипломдық жобада Талдық
орған қаласының жылу желісіндегі сорғы станциясының басқару жүйесін жасап
шығаруға арналған. Жиілікті түрлендіргіш арқылы сорғы станциясын
басқарудың энерго тиімділігін арттыруға негізделген. Жұмысты орындау
барысында әдебиеттер көздеріне талдау жасалынып, реттеу нысанының
математикалық үлгісі құрылып, Genesis32 жүйесінде визуалдау жасалынды.
Сонымен
бірге
экономикалық
бөлімінде
жиілікті
түрлендіргіштің
эксплутациялық шығындары есептелінді және өміртіршілік қауіпсіздігі
шаралары қарастырылды.
Аннотация
Данный дипломный проект посвящен разработке системы управления насосной
станцией тепловой сети в г. Талдыкорган, которая с помощью частотного
преобразователя разрабатывается энергоэффективная система управления
насосной станцией. В процессе выполнения данной работы проведен
литературный
обзор,
разработана
математическая
модель
объекта
регулирования, и в системе Genesis32 разработана визуализация. Кроме того, в
экономической части сделан расчет эксплуатационного расхода частотного
преобразователя
и
были
рассмотрены
меры
по
безопасности
жизнедеятельности.
12
Мазмұны
Кіріспе
7
1 бөлім. Сорғы станциясы технологиялық үрдіс және басқару нысаны
Ретінде
8
1.1 Сорғы станциясының қысқаша сипаттамасы және оның
ерекшеліктері
8
1.1.1Сорғы қондырғылары
9
1.1.2 Магистралды жылу желісінің сорғы станциясы
12
1.2 Нысанның автоматтандырылған жүйесі
14
1.3 Жылу желісі және сорғы станциясының басқару нысаны ретіндегі
ерекшеліктері
14
1.4 Сорғы станциясын басқарудың құрылғылары мен әдістері
18
1.5 Басқару әдісін таңдау. Есептердің қойылымын зерттеу
24
2 бөлім. Сорғы станциясының математикалық үлгісін құру және
басқару жүйесін синтездеу
25
2.1 Сорғы станциясының математикалық үлгісі
25
2.2 Басқару жүйесін ситездеу
31
2.2.1 Құрылымдық сұлбасын құру
31
2.2.2 Нысанды талдау
32
2.2.3 Асинхронды қозғалтқыштың үлгісі. Жиілікті түрлендіргіштің
үлгісі (динамикалық)
34
2.2.4 Сорғы қондырғысының басқару жүйесіндегі қозғалысын Matlab
бағдарламасында зерттеу. Динамикалық режімін талдау
44
3 бөлім. Сорғы станциясының басқару жүйесін тәжірибелі іске асыру
50
3.1 SCADA – жүйесін таңдау
50
3.2 Жиілікті түрлендіргішті таңдау
54
3.3 Функциялық басқару сұлбасын сипаттау
54
4 Бөлім. Өміртіршілік қауіпсіздік бөлімі
58
4.1 Сорғы станциясының еңбек шарты
58
4.2 Шу мен дірілден қорғану шаралары
59
4.3 Қорғаныстық жерге қосу құрылғысы
63
5 бөлім. Техника-экономикалық бөлім
66
5.1 Еңбек жағдайының сараптамасы
66
5.2 Сорғы станциясын қайта құруға кететін шығындарды есептеу
66
5.2.1 Құрастырушылардың жалақысы
67
5.2.2 Сорғы станциясында ЖРТ орнату үшін қажетті құралдар
шығындары
67
5.3 Жылдық экономияны есептеу
68
Қорытынды
70
Қысқартылған сөздер тізімі
71
Әдебиеттер тізімі
72
А қосымшасы
74
13
Кіріспе
Қазіргі уақытта алға қойылған мақсаттың бірі Қазақстан қалаларында
жылумен қамтамасыз ету басқару жүйесінің оңтайлы болуын жасап шығару.
Осыған байланысты жылумен қамтамасыз етуді энерготиімділік арқылы
басқаруға, сонымен қатар ресурстарды көбірек ұтымды пайдалануға,
электрлік және жылу энергиясын үнемдеуге болады.
Әртүрлі технологиялық үрдістермен оңтайлы басқару жүйесін іске
асыру әлемге ХХ ғасырдың 60-70 жылдарында келді, соның қатарында сорғы
станциясын басқару жүйесіде болды. Сорғы станциясы ерекшеліктері мен
сипаттамасы бар күрделі нысан болып табылады. Бұл жұмыстың негізгі мәні
жиілікті–реттегіш желісін сорғы станциясына енгізу болып табылады, осының
есебінде энерготиімділікте, сенімділікте және өнімділікте көптеген міндеттер
шешіледі. Әлемде ЖРТ жүйесінің енгізулері болса да, әрқайсысына жүйе
нысаны әртүрлі құрылады.
Бұл жұмыста зерттеу нысаны болып, Талдықорған қаласының жылу
жүйесінің сорғы станциясы болып табылады. Жұмыстың өзектілігі - жиілікті
түрлендіргіш арқылы, сорғы станциясын басқарудың энергия тиімділігін арт-
тыру болып табылады.
Мұнда сорғы станциясының басқару әдістері, сонымен бірге сорғы
станциясының реттеу режім әдісінің жұмысы көрсетіледі. Сонымен қатар,
нысанның үлгісі жасалып, жиілікті түрлендіргіштің және визуалдау жүйесі
іске асырылады. Жұмыстың мақсаты – Талдықорған қаласының жылу желі-
сіндегі сорғы станциясының басқару жүйесін жасап шығару.
Бұл дипломдық жобада келесідей есептер қойылымы қарастырылады:
- әдебиеттер көздеріне талдау жасау;
- сорғы станция қондырғыларын талдау;
- басқарылатын және реттелетін параметрлерді талдау;
- жиілікті түрлендіргішті таңдау;
- сорғы станциясының АБЖ-ның математикалық үлгісін құру;
- сорғы станциясының басқару алгоритімін құру;
- сорғы станциясын визуалдау жүйесін таңдау;
- автоматтандырылған жүйенің бақылау және басқарудың визуалды
жүйесін жасау;
- Matlab бағдарламасы мен Genesis32 ортасын байланыстыру;
- өміртіршілік қауіпсіздігін қарастыру;
- экономикалық тиімділігін есептеу.
