172
əрбір файл атрибуттардың жиынтығымен сипатталған болу керек,
сонымен қоса, атрибуттарға желідегі компьютердің нөмірі де кіреді.
DNS, URL. Қолданушы үшін əрдайым нүктелермен бөлінген төрт
саннан құрылған, түсініксіз кодты көрсету ауыр болар еді.
Сондықтан ыңғайлы болу үшін DNS (Domain Name Service) -
домендік аттардың қызметі құрылды. Бұл жағдайда, IP-адрес URL
(Universal Resource Locator) – ресурстардың əмбебап локаторы деп
аталатын символдық эквивалентпен ауыстырылды. Барлық URL
стандартты форматқа ие: <қолжеткізу сызбасы><жалпы ақпаратх
Аттардың құрамды бөліктері нүктелермен ажыратылады
(мысалы, name.ru) жəне ең бастысы түбірлік домен - бірінші деңгейлі
домен болады, одан кейін екінші, үшінші жəне кейінгі деңгейлер
келеді.
Осылайша, Ресей үшін бірінші деңгейлі домен ru, ал АҚШ үшін
us атына ие. Сонымен қатар, бірінші деңгейлі домендердің бірнеше
аттары əр түрлі типтегі ұйымдар үшін бекітілген (мысалы, сот —
коммерциялық ұйымдар)
HTTP және FTP. Көптеген қолданушылар үшін ең үйреншікті
түрдегі қолжеткізу сызбасында хаттама туралы ақпарат бар. Оның
көмегімен Web-браузер – клиенттік бағдарламасы, берілгендерді
сервермен алмасады. бəріне таныс HTTP символдары гипермəтінді
жіберу хаттамасын (HyperText Transfer Protocol) білдіреді. Тағы да
жиі қолданылатын хаттамалардың бірі - FTP (File Transfer Protocol).
Ол клиент пен сервердің арасында файлдармен алмасу үшін қызмет
етеді.
HTTP жəне FTP хаттамаларының арасында қандай айырмашылық
бар? Желілік байланыс каналдары арқылы жіберілген жеке биттер
байттарға жинақталады. Бірақ, бұл қандай байттар, оларды қалай
түсіндіруге болады? Бұл жауапқа хаттама «жауап береді». Хаттама –
алынған берілгендерді түсіндіретін ережелер жиынтығы
HTTP хаттамасы бойынша жұмыс барысында, Браузер түскен
байттар - HTML – тілінде сипатталған құжат екенін жəне оны
көрсету қажетін «түсінеді». FTP хаттамасы берілсе, барузердің
қабылдаған берілгендері түсіндірілмейді, оларды тек файл түрінде
көрсетілген орында сақтайды.
IP жəне URL арасындағы тура байланыс, əр «таза» URL –ге
(яғни www.name.ru түріндегі адрес бойынша) IP – сервері сəйкес
келетін, кəдімгі кестелер түрінде берілетін DNS мəліметтер қорында
орнатылады. Сервердің IP адрестерінде осы URL арқылы жүктелетін
Web-ресурс сақталады. Егер Web-бет басқа серверге ауыстырылса,
онда қорда IP-адресті өзгерту жеткілікті. DNS қызметі аймақтық
мəліметтер қорларының өзектілігіне жауап береді, яғни, жаңадан
құрылған жəне тіркелген URL белгілі уақыттан кейін дүние жүзі
бойынша DNS мəліметтер қорында пайда болу керек.
HTML тілі. HTML (HyperText Markup Language) –гипермəтінді
173
белгілеу тілі. Ол арнайы белгілер (тегтер) көмегімен құжаттың
құрылымын қалыптастыруға жəне бұл құрылымның түрлі
элементтері арасындағы қатынастарды айқындауға мүмкіндік береді.
HTML тілі мəтіндік ақпарттарды сипаттау міндетін жəне оның
экранда бейнеленуін сəтті атқарып келеді.
Бұл WWW – да ақпаратты ұсыну үшін, қолданылатын
гипермедиялық құжаттардың форматы. Бұл формат құжаттың қалай
көрсетілу керектігін сипаттамайды, ол құжаттың құрылымы мен
байланысын сипаттайды.
WWW – да гипермəтін бір – бірімен байланысқан жеке html-
құжаттарынан тұрады. Бұл кəдімгі HTM немесе HTML кеңейткіші
бар мəтіндік файлдар (ASCII- файлы). HTML тілін Web-түйін
құрылымын сипаттауға қолдану мүмкін емес.
HTML - құжатында барлығы өте қарапайым. Гипермəтінді
белгілеу үшін, тег деп аталатын арнайы конструкциялар
қолданылады. Тег — бұл келесі мəтінді қалай түсіндіру керек жəне
оны экранға қай түрде шығару керектігін, Web-браузер үшін
көрсеткіш болатын, бұрыштық жақшалармен жиектелген HTML
тілінің қызметтік сөзі. Сонымен қатар, кейбір тегтер ішкі мақсат
үшін қолданылады да, құжаттың өзінің құрылымын сипаттайды.
Internet Explorer браузеріне жүктелген html-құжатын қарау үшін,
тышқанның оң батырмасымен құжаттың кез келген жеріне шерту
жəне жанама мəзірден «HTML-кодын қарап шығу» опциясын таңдау
жеткілікті.
XML тілі. HTML тілінен өскен, XML тілі барлық дербес
компьютерлер жəне компьютерлермен өзара əрекеттесетін басқа кез
келген құрылғылар үшін жалпы тіл болуға уəде етеді.
XML (extensible Markup Language) өзінің ресми пайда болуын
1998 жылдың ақпан айынан бастады. HTML тілі негізге алынды.
HTML тілінен айырмашылығы XML жеке өзінің белгілеу үшін
қолданылатын ешқандай тегтері жоқ, ол тек олардың құрылу ретін
анықтайды.
Әр түрлі құрылғылар үшін, жалпы тіл ретінде XML жақын
уақытта станоктар мен кеңселерді бір жергілікті желіге біріктіруге
қабілетті болады. Бұл іс – əрекеттерді үйлестіре жүргізуге, өндіріс
үрдістерін ретке келтіруге жəне сəйкесінше, өнімділікті арттыруға,
тауарлар мен қызметтер құнын төмендетуге əсерін тигізеді. желіге
XML тілінің əсері бастапқыда, іздеу серверлерінің жұмысын
жылдамдатуынан жəне іздеудің ең жақсы сапасынан байқалады.
JavaScript (JS) тілі. HTML стандартты тілі бетте мəтінді
мейлінше орынды орналастыруға, көп бағанды газет беттеріне ұқсас
блоктар құруға мүмкіндік береді. HTML тілінің көмегімен шрифтің
түсі мен өлшемін, сонымен қатар, оның гарнитурасын жасауға
болады. Алайда, интерфейске қазіргі заманғы қойылатын талаптар
қолданушының əрекетіне, құжат қандай да бір түрде қосымша жауап
Достарыңызбен бөлісу: |
