66
2.14-кесте
Жобаалаудың CASE-технологияларының нотациялары
Нотация
типі Шартты белгісі
Сипаттамасы
Объектілік-
бағдарланған
ERD (EntitY-
Rеlаtiоnshiр
Diаgrаms)
«Мəн —байланыс». Мəндік саладағы
мəндерді жəне олар арасындағы
байланыстарды
белгілеу
Объектілік-
бағдарланған
UML (Unified
Mоdеling
Lаnguаgе)
Бірегейлендірілген модельдеу тілі.
Мəндік саланы, ақпараттық жүйені
жəне
ақпараттық
үдерістерді
модельдеуге мүмкіндік береді
Құрылымдық-
функцио
налдық
SADT(Struсturеd
Analysis аnd
D
E
-
sign Technique)
Ақпараттық жүйе құрылымының,
оның
қосалқы
жүйелері
құрылымының, сондай-ақ қосалқы
жүйелер арасындағы функционалдық
байланыстардың сипаттамалары
Функцио
налдық
DFD(Dаtа
Flow
Diagrams)
Деректер
ағымдарын,
ақпарат
көздерін жəне деректерді сақтау
əдістерін көрсету
Технологиялық
WFD(Wоrk
Flоw
Diagrams)
Ақпаратты өңдеудің технологиялық
үдерістерін көрсету
IDEF-стандарттар ICAM əдіснамасы шеңберінде ақпаратпен тиімді
алмасуға мүмкіндік береді. IDEF-ың мағынасын ашудың түрді нұсқалары
бар: ICAMDEFini - Еоп; Intеgrаtеd DEFinitiоn.
Ақпараттық жүйелерді əзірлеген кезде пайдаланылатын IDEF негізгі
стандарттарының
шартты
белгілері
жəне
олардың
қысқаша
сипаттамалары 2.15-кестеде келтірілген.
IDEF2 нотациясы мен əдіснамасы кең таралған жоқ. IDEF1 нотациясы
кейіннен кеңейтіліп, IDEF1X деп қайта аталды. АҚШ-та 1993 ж. FIPS
жаңа өнеркəсіптік стандарты əзірленді, оған екі стандарт — IDEF0 жəне
IDEF1X кірді. FIPS стандарты Cоmрutеr Assосiаtеs компаниясының
BPWin ЭЕМ үшін CASE-бағдарламаны əзірлеу үшін негізі болды.
CASE-технологиялардың аспаптық құралдары. Developer
сыныбы. Осы түрдегі аспаптық құралдар белгілі бір түлгідегі ДҚБЖ
құрамына кіреді. Мысал ретінде MS SQL Sеrvеr 2000 тұтынушы-
серверлік
жүйені
қарастырамыз.
Осы
ДҚБЖ
бағдарламалық
қамсыздандыруы серверлік жəне клиенттік бөліктерінен тұрады
.
67
2.15-кесте
Ӛнеркәсіптік стандарттар
Стандарт Сипаттамасы
IDEF0
Өндіріс жəне ақпараттық жүйелерді талдау мен синтездеудің
белгілі бір кезеңінде пайдаланылатын ақпаратты көрсету
үдерістерін құжаттау. SADT нотациясына
стандарт
IDEF1
Мəндік саланың объектілері жəне олар арасындағы
байланыстар турлы деректерд құжаттау. ERD нотациясының
стандарты
IDEF2
Ақпараттық жүйенің уақыт ішіндегі əрекетін көрсету
времени
IDEF3
Талап етілетін нəтижені алу үшін қажетті технологиялық
операцияларды
модельдеу
Деректер қоры объектілер жинағы болып табылады. Деректер
қорының негізгі объектілері (2.16-кесте): кестелер, ұсынылымдар,
сақталатын рəсімдер, диаграммалар.
Сервермен өзара əрекеттесу Entеrрrisе Mаnаgеr утилитасы көмегімен
орындалады. Серверді іске қосқаннан кейін дерктер қорының əзірлеушісі
сервердің объектілеріне қолжетімдікті алады. Сервердің объектілері
иерархиялық құрылым түрінде көрсетіледі. Сервердің деректер қорымен
жұмыс істеу үшін Dаtаbаsеs торабы пайдаланылады.
Деректер қорын Dаtаbаsеs — Nw Dаtаbаsе торабы мəзірінің
мəнмəтіндік пəрмені көмегімен құруға болады. құрылған деректер
қорының атауы Dаtаbаsеs объектісіне кіретін тораптың жанында
көрсетіледі. Ағаштың пиктограммасына екі рет шертіп, əзірлеуші деректер
қорының объектілеріне қолжетімділікті алады. Деректер қорының қажетті
объектісін құру үшін тиісті мəнмəтіндік
Объектілердің пиктограммалары 2.16-кесте
68
2.7-сурет. Деректер қорының
кестесін жобалау
мəзірлердің
пəрмендерін пайдаланады.
Деректер қорының негізгі объектісі — деректер сақталатын
кестелер.
Сілтемелік тұтастығын қамтамасыз ету үшін кестелер бір бірімен
байланыстырлыған болуы тиіс.
Кестелерді құру үшін арнайы шебер пайдаланылады. 2.7-суретінде
кестелерді құру шеберімен жұмыс үлгісі көрсетілген.
Кестені жобалаған кезде əзірлеуші төрт негізгі өлшемді беруге тиіс:
1)
Column Name
— кесте атрибутының (бағананың) атауы;
2)
DataТуре
— кесте
атрибутының типі;
3)
Length
— деректердің жолдық типі үшін ұзындығы;
4)
AllowNulls
— осы атрибут үшін кестеде нөлдік мағыналарға рұқсат
етілген бе.
Кестені құрылымын белгілегеннен кейін
аспап көмегімен
негізгі атрибутты белгілеу қажет. таңдалған атрибуттың жанында тиісті
пиктограмма пайда болады.
Кестелер арасында байланыстарды орнатқаннан кейін реляциялық
деректер қорын құру үдерісі аяқталады. Байланыстарды орнату үшін тиісті
шебердің көмегімен Digrams — диаграмма объектісін құру қажет.
2.8-суретте диаграммаларды құрушы терезесінің үзіндісі көрсетілген.
MS SQL Sеrvеr диаграммаларында мынадай шартты беліглер
пайдаланылады:
— негізгі өріс, «бір» тарапы ;
— сыртқы кілт, «көп» тарапы.
2.8-сурет. Диаграммаларды құрушының терезесінің үзіндісі
