Оқулық Алматы 2005 ббк 28. 04 М 87 Оцуыцты жогары оцу орындары студенттеріне



жүктеу 8,63 Mb.
Pdf просмотр
бет52/96
Дата29.09.2022
өлшемі8,63 Mb.
#39438
түріОқулық
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   96
ГЕНЕТИКА

ГЕНДІК МУТАЦИЯ
Мутацияның мүндай түрі жекелеген гендерде болады және жиі 
кездеседі. Организмнің көптеген морфологиялық, физиологиялық 
жэне биохимиялық белгі-қасиеттері осыған байланысты өзгереді.
147


Белгінің өзгеру бағытына қарай гендік мутацияның төрт түрін 
ажыратады. Олар: гиперморфты 
өзінің бақылауымен синтезделетін 
заттар 
мөлшерінің 
артуы 
есебінен 
ген 
қызметінің 
күшеюі; 
гиперморфты - жабайы типтің аллелі арқылы бақыланатын 
биохимиялық өнімдер мөлшерінің азаюы есебінен ген қызметінің 
әлсіреуі; 
неоморфты 
-
жабайы 
тип 
генінің 
бақылауымен 
синтезделетін 
өнімнен 
өзгеше 
заттардың түзілуін 
кодтайтын 
мутантты аллельдің пайда болуы; антиаморфты - жабайы типті 
аллельдің қызметіне қарама - қарсы.
Гендік мутация организм белгілерін көбінесе шамалы ғана 
өзгертетіндіктен оны «шағын» мутацияга жатқызады. Ол табиғи 
жағдайда түрлердің эволюциялық түрғыда икемді болуына мүмкіндік 
туғызады жэне селекциялық жүмыста өсімдіктердің жаңа сортын, 
жануарлар тұқымдарын және микроорганизмдер штаммдарын алу 
үшін қажетті материал ретінде пайдаланылады,
Гендік мутацияның азотты негіздердің орын ауыстыруына және 
бір азотты негіздің ДНК құрамынан түсіп қалуына немесе үстеме 
келіп қосылуына байланысты болатын мутациялар деп негізінен екі 
түрін ажыратады. Мұндай өзгерістерді нүктелік мутация деп те 
атайды. Олар мынандай жолдармен жүреді:
1. Бір пуриннің екіншісімен немесе бір пиримидиннің басқа 
біреуімен ауыстырылуы. Мүны транзиция деп атайды:
А*
-------Г Т - ---- -Ц
2. Пуринді пиримидинге немесе керісінше алмастыру. Оны 
трансверсия деп атайды:
А«------*Т, А*-------Ц, Г«-------Ц, Г«-------Т
148



жүктеу 8,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   96




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау