Дайындалған ағаштарды, жұқа тақтайларды (фанераларды) өңдеп, керекті
бұйымды жасаймыз.
Қамшының немесе жалаушаның сабын жасап көрейік.
Негізгі қажетті өлшемдер: диаметрі – 25 мм, ұзындығы – 200 мм№
D – диаметрдің белгісі, l – жұмыр ағаш ұзындығының белгісі.
Қамшының сабын жасау
1. Таңдап алған төрт қырлы ағаштың кесілген жеріндегі шаршыны
өлшейміз. Шаршының қырлары саптың диаметрінен 1 – 2 мм артық
болуы керек.
2. Қырларын жонамыз. Алғашында сегіз қыр пайда болады. Бұл
қырларды тағы жонамыз.
Сөйтіп қамшының жұп – жұмыр сабын дайындаймыз.
Саптың сыртын өңдеудің түрлері: бетін тегістеп зімпара аспабымен (егеу)
тазарту, бояғыштармен жылтырату (сəндеу). Сəндеу – бұйымның сыртқы
көрінісін тартымды етіп, оған сəнді түр беру үшін жасалатын ең соңғы
өңдеу жұмысы.
Жұмырланғаннан кейінгі кедір – бұдырды түрпімен жəне зімпарамен
тегістейміз.
Тапсырма №2.
Тақырып: Түрпімен тегістеу(1 сағат).
Түрпі – ағаш сапты, төрт қырлы жалпақ егеу (56 беттегі 1 – 5 суреттер).
Түрпінің бетінде бұдырлы сызықтарды болады. Бұл бұдырлар ағаш бетін
тегістейді. Түрпіні ағаштың бетімен алға қарай жылжытады.
Жұмыс біткеннен кейін түрпіні щеткаман ағаш ұнтақтарынан міндетті
түрде тазарту керек.
Зімпара – бетіне құм түйіршіктері желімделген қағаз немесе кенеп
мата. Тегістегіш зімпараны үнемдеу керек екені есте болсын. Тегістегенде,
бұйымның бетінен шыққан тозаң мен ағаш ұнтақтарын арнаулы сыпырғыш
щеткамен тазартады.
Ағаштан жасалған бөлшектерді зімпарамен ағаш талшықтарының
ұзына бойына қарай тазалайды.
Тегістеген кезде, тегістегіш қабықшаны қолға ұстамай, төрт қырлы
ағашқа орап алып ұстаған ыңғайлы.
Ағаштың беті тегістелгеннен кейін, оны бояуға болады. Акварель
бояумен, тушьпен бояған жақсы. Бояу жұмысын арнаулы щеткамен
орындаймыз. Немесе жұмсақ мақта матадан домалақтап жасалған анжымен
(тампонмен) бояймыз.
Анжы – матаға оралған бір шөкім мақта.
Бұйымның бетін алдымен ұзынынан, онан соң көлденеңінен бояйды.
Сүргілеу мен тегістеу кезіндегі қауіпсіздік ережесі.
1. Бұдырлары біркелкі жəне сабы орнықты түрпімен жұмыс істеу керек.
2. Түрпінің ұшын саусақтарыңмен ұстамаңдар.
3. Тегістегенде шыққан шаң мен үгінділерді үрлеуге, оны қолмен жинауға
болмйды, оларды арнаулы сыпырғыш щеткамен тазалайды.
4. Жұмыс аяғында қолды ұқыптап сабынмен жуу қажет.
5. Бояғыш заттармен абайлап жұмыс істеңдер.
Оны киімге, қолға, денеге жұқтырмауға тырыс.
Ағаш өңдеу кəсіпорындарында мұндай жұмыстар арнаулы станоктарда
атқарылады. Бұйымдарды əсемдеуші - əрлеушілер сəндейді. Машинаның
көмегімен олар бұйымды бояп, арнаулы құрғатқыштарда кептіреді.
Тексеру сұрақтары.
1. Оқу материалының мазмұны өзгерілді ма?
2. Қандай сабақтың түрі мен типі қолданылды?
3. Неге қолданған əдістер анықталған сабақтың типінде тиімді?
4. Оқыту құралдардың іріктелуі дұрыс орындалды ма?
5. Ағаш материалын тазалауға, басқа қандай аспаптар қолдануға тиімді
болар еді?
6. Оқушы өңдеудің технологиялық процесін дұрыс, сапалы орындауға
мүмкіндік тууына қандай қолайлы тəсілдер қолданылды?
Ұсынылатын əдебиеттер.
1. Еңбекке баулу пəнінің оқу бағдарламасы( 3 сынып). -Алматы, 2003 ж.
2. Выгонов В. В. Практикум по трудовому обучению. -М., 1999 ж.
3. Геронимус Т. М. Урок труда. Я все умело сам (УМК). -М., 1998 ж.
4. Гукасова А. М. Методика трудового обучения. -М., 1990ж.
5. Давлетова К. Ш. Методика трудового обучения в начальных классах. -
Уральск, 2005ж.
6. Оралбекова Т. Еңбекке баулу (3 - сынып). -Алматы, 2003 ж.
Лабораториялық жұмыс №6
Тақырыбы: оқушыларды матадан жұмыс орындауға үйретудің оқыту
мазмұны жəне оның технологиясы.
Объектісі: бастауыш мектептің оқу процесіндегі 4 – сынып еңбекке баулу
пəнін оқыту мазмұны.
Предметі: матамен жұмыс орындаудағы оқушылардың білімі мен іскерлігін
жүйелеу жəне қорытындылаудың оқыту мазмұнын құрастыру.
Мақсаты: еңбекке баулу сабағында оқушылардың матамен жұмыс орындау
технологиясы сабақ жоспарының жобасын жасау.
Міндеттері:
- жұмыстың құрылымы жəне мазмұнымен ұқыпты танысу;
- белгіленген сыныптағы тақырыптың оқу материалы мазмұнымен
танысу;
- көмекші оқу - əдістемелік құжаттармен оқытудың мазмұнына тиімді
сабақтың формасы мен құралдарын негіздей іріктеу;
- сабақ жоспарының мазмұнын құрастыру;
- оқытудың дидактикалық материалдарын (құралдарын) жасау;
- орындалған сабақ жоспар жобасын тəжірибеде тексеру;
- орындалған жұмыс мазмұны туралы есеп беру.
Жұмыстың құралдары: Бастауыш мектептің еңбекке баулу пəнінің білім
беру стандарты, 4 сыныпқа арналған еңбекке баулу пəнінің оқу
бағдарламасы, күнтізбелік жоспары, оқу жəне əдістемелік құралдары,
ұсыныстар,
көрнекіліктер:
бұйым
үлгілері,
таблица,
бұйымның
технологиялық карта; сызба құралдары; маталардың түрлері, қағаз, қажетті
техникалық матамен жұмыс істеуге қажетті аспаптар жəне т.б..
Жұмысты орындауға нұсқау.
4 сыныпқа арналған тақырыптық оқу материалының мазмұнымен
тапсырма №1 танысып, оқу бағдарламасында анықталған сол тақырыпқа
сəйкес
білім беру мазмұнымен салыстырылады. Тақырыпқа белгіленген уақыт
мөлшерін күнтізбелік – тақырып пен оқу бағдарламасынан көруге болады.
Тақырыптың оқу материалы арқылы сабақтың дидактикалық, дамытушылық
жəне тəрбиелік мақсаттары айқындалынады. Осы мақсаттарды жүзеге асыру
жəне оқушыға оқу материалын жүйелету жəне қорыту үшін теориялық
негіздей отырып, сабақтың тиімді жəне қолайлы формасы, əдістері жəне
құралдары іріктелінеді. Оқытудың құралдарын пайымдаудан кейін сабақтың
құрылымын қарастыруға кіріседі. Тақырыптың мазмұнындағы оқу
материалының көлемін, қиындығын, күрделілігін, тереңдігін, аумақтылығы
жəне т. б. ерекшеліктерін іріктеу, даралау, толықтыру, жүйелеу
жұмыстарымен шұғылдана оқушының матамен жұмыс орындаудағы білімі
мен іскерлігін жүйелеу жəне қорыту оқу материалының элементтерін
анықтайды. Оқушының белсенділігі мен танымдық, психикалық жəне
физиологиялық қасиеттерінің дамуына ықпал көрсететін, оның теориялық
білімі мен практикалық іскерлігін қорытуға арналған дидактикалық
тапсырмалар дайындалады. Оқушының теориялық білімі мен іскерлігінің
жүйеленуіне студент практикалық жұмыс объектісін сабақта жасатуға да
мүмкіндігі бар. Егер практикалық жұмыстың мазмұнымен оқушының білімін
қорыту керек болса, онда объектіні оқушы практикалық сабақта жасап
үлгеру уақыт мөлшері тексеріледі. Оның қажетті, нақты, қолайлы
материалдары мен аспаптарын анықтау да естен қалмауы да орынды.
Достарыңызбен бөлісу: |
