Металды өңдеу кезінде жүқа (қаңылтыр жəне сымдар) жеке
жəшіктен келесі аспаптарды шығарып, оны жүмыс үстелінің үстіне
орналастыру қажет: сызғыш, бұрыштық, тістеуіш, атауыз, бұрауыш) аралар,
металл кесетін пышақ, балға. Тік орналасқан ұстағышта сызба немесе
технологиялық
картаны
бекітеді.
Жүмыс
үстелінің
ортасыңда
қыстырғыштарды бекітеді.
Бақылау сұрақтары:
- метал өңдеу жұмыс орны;
- жұмыс құралдары мен материалдар;
- технологиялық процесстері;
- метал бұйымын безендіру техникалары.
Əдебиет:
1. Цейтлин Е.Н.Справочник по тру-довому обучению. - Москва
«Просвещение», 1983г.
2. Кузнецов Н.П. Методика трудового обучения с практикумом в учебных
мастерских» Москва 1981г.
3. Давлетова К.Ш.Бастауыш сыныптардағы еңбекке баулудың əдістемесі мен
практикумы» РИО ЗКГУ, 2005ж.
Лекция 7. Тақырыбы: Табиғи материалдардан «подделка» жəне «икебано»
композициясында безендіру технологиясы.
Мақсаты: табиғи материалдардан бұйым жасау технологиясы мен техникасы
туралы білімін қалыптастыру.
Лекция мазмұны.
Табиғи материалдардан баланың ойын бұйымдарын жасауға əр түрлі
материалдар қоланылады. Оқушы жұмыс орындау үшін, алдымен табиғи
материалдардан қандай бұйымдар жасауға болады:
1. табиғи материалдардан аумақты бұйым құрастыру.
2. аппликация техникасында бұйымдар жасау.
Құрастырылатын бұйымның сапалы болуы үшін алдымен дайындық
жұмыстарын жүргізген орынды.
Ол дегеніміз табиғи материалдарды жинау мерзімі, оны тазалау жəне
сақтау. Табиғи өзен жағасындағы материалдарға тастар, ракушкалар,
ағаштың тамырлары, кепкен жапырақтары, ылғал болса кептіру, ағаштың
бұтағы, дəндері, шыршаның шишкалары, өсімдіктердің кепкен гүлдері,
сабақтары, тамырлары, жемістері, ағаштың қабықтары, жеміс-жидектің
дəндері мен қабықтары жəне т.б..
Бұл материалдардан бұйым немесе тірі заттың бейнесін жасау үшін
алдымен кептіріп тазалап, содан кейін жұмыс орнына əкеліп аспаптарды
дайындайды. Ол үшін тескіш, қысқыш, басқа ағаш немесе метал өңдейтін
аспаптар қажет болады. Мысалы, құстың бейнесін жасау үшін, оның кеудесін
шыршаның немесе қарағайдың шишкаларынан жасау қажет сонымен бірге
ракшкалардан жəне жаңғақтың қабығынан да жасауға болады. Оның бас
жəне аяқ бөліктерін темір сыммен немесе ағаштың бұтақтарынан жасайды. өз
ара бекітулерді сым темір материалын немесе пластиллин қолдануға болады.
Ағаш немесе өсімдіктер, гулдердің құрамды бөліктерінен икебано жасауға
өте қолайлы. Олардың композциясын жасағаннан кейін ыдыстарға салып
бөлмелерді безендіруге болады. Сондай – ақ, бұл материалдардан
аппликация техникасында коллаждар жасауда өте тиімді. Гулдер мен
сабақтардан құралған композиция жасап оны жазық бетке бекітіп рамкаға
желіммен, жіптермен немесе сым темірмен бөлмені безендіру. Коллажда
материалдың кейбір бөліктерін əрлеу жұмыстарымен толықтыру да орын
алады.
Дəнді дақылдардың сабағынан əсем бейне кескіндерін жасауға тиімді.
Мысалы, бидай, арпа, күріштердің сабағынан аппликация техникасында
бұйым жасау өте қолайлы. Ол үшін сабақты алдын ала дайындап. Кейін суға
салып жұмсартып, тіліп жазық бет аламыз. Оны жапсыратын жазық тақтайша
да дайын болу керек. Тақтайшаның бетін тушпен бояу қажет. Туштың
құрамына желім қосқан орынды. Бетіндегі туш кетіп қалмас үшін. Кепкеннен
кейін эскиз бойынша желіммен сабақты тақтайшаның бетіне жпасырып
отырамыз. өзара параллель түрінде. Эскиз бойынша бейне кескінін толық
алғаннан кейін, оның бетін лактап тастаймыз. Бұл бұйымды жасауға
тақтайша, дəнді дақылдардың сабағы, пышақ, үтік, тушь, лак материалдары
қажет. Жұмысты орындау уақыты шектеулі.
Бақылау сұрақтары:
- Табиғи материалдар деген не№
- Табиғи материалдар түрі;
- Материалдарды дайындау сатылары;
- Поделка жасау тəсілдері.
Əдебиет:
1. Цейтлин Е.Н.Справочник по тру-довому обучению. - Москва
«Просвещение», 1983г.
2. Кузнецов Н.П. Методика трудового обучения с практикумом в учебных
мастерских» Москва 1981г.
3. Давлетова К.Ш.Бастауыш сыныптардағы еңбекке баулудың əдістемесі мен
практикумы» РИО ЗКГУ, 2005ж.
Тақырып 8: Тақырыбы: Мата материалдарын өңдеу жəне олардан бұйым
жасау технологиясы.
Мақсаты: мата материалдарын өңдеу технологиялық процесстерімен жəне
безендіру техникасы туарылы білімін қалыптастыру.
Лекция мазұны.
Матадан жүмсак, ойыншык, тігу.
Жүмсақ ойыншықты тігу барысында оқушылар білімдері мен іскерліктерін
жетілдіруімен қатар, адамгершілік, эстетикалық тəрбие алады, ой-өрісін,
шығармашылық қабілетін дамытады. Жүмсақ ойыншықты кез келген
матадан тігуге болады. Ол үшін мынадай материалдар мен қүрал-
саймандарды қодданады:
— мата, жіп;
- мақта, поролон т.б;
— былғары, тері;
- түрлі түймелер мен моншақтар;
- лекала (ойыншықтың қағаздан жасалған бөл-шектері);
— қайшы, ине;
— қарындаш, бор;
- желім (ПВА).
Жүмсақ ойыншықтың белшектерін лекала арқылы пішеді. Лекаланы мүғалім
өзі аддын-ала дайындап оқушыларға үйлестіреді. Матаны пішкенде тігіске
артық мата қосып пішеді. Жүмсақ ойыншықты тіккенде үлкен бөлшектерін
қүраудан бастайды. Кез келген ойыншықты лекаласын суреттен торлар
арқылы үлкейтіп немесе кішірейтіп дайындауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
